Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermaye Algıları ile Örgütsel Muhalefet Algıları Arasındaki İlişki

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 2, 1499 - 1529, 31.08.2025

Canan Doğan , Necmi Gökyer

https://doi.org/10.37217/tebd.1585992

Öz

Bu çalışma öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile örgütsel muhalefet algıları arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modeli ile yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Muş il merkezinde görev yapmakta olan 1284 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmış olup örneklem 301 öğretmenden oluşmaktadır. Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algılarını ve örgütsel muhalefet algılarını ölçmek için Psikolojik Sermaye Ölçeği ve Örgütsel Muhalefet Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın uygulanabilmesi için gerekli izinler alındıktan sonra öğretmenler ile görüşülerek araştırmanın amacı ve kapsamı hakkında bilgi verilmiştir. Örneklem kapsamındaki ortaokullarda görev yapan ve araştırmaya gönüllü olarak katılan öğretmenlere ölçekler uygulanmıştır. Ölçeklerden elde edilen verilere frekans, yüzde, basıklık ve çarpıklık gibi betimsel istatistiklerin yanında, güvenirlik analizi, tek yönlü varyans analizi, t-testi, Pearson korelasyon testi ve çoklu doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin cinsiyet değişkenine göre sadece umut alt boyutunda anlamlı bir farklılık ortaya çıkarken diğer demografik değişkenlerde ise anlamlı farklılıklar ortaya çıkmamıştır. Psikolojik sermayeyi oluşturan alt boyutlardan sadece öz-yeterlik değişkeninin örgütsel muhalefet üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile örgütsel muhalefet algıları arasında orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pozitif psikoloji , Psikolojik sermaye , Örgütsel muhalefet

The Relationship Between Positive Psychological Capital Perceptions of Secondary School Teachers and Their Organizational Dissent Perceptions

Öz

This study was conducted to investigate the relationship between teachers' positive psychological capital perceptions and their organizational dissent perceptions. The research was conducted with a correlational survey model. The population of the research consisted of 1284 teachers working in Muş province in the 2022-2023 academic year. Simple random sampling method was used in sample selection. The sample of the study consisted of 301 teachers. In order to measure teachers’ positive psychological capital perceptions and organizational dissent perceptions, The Psychological Capital Scale and The Organizational Dissent Scale were used. After obtaining the necessary permissions to conduct the research, teachers were interviewed and informed about the purpose and scope of the research. Scales were applied to the teachers working in the secondary schools within the scope of the sample and participating in the research voluntarily. In addition to descriptive statistics such as frequency, reliability, percentage, skewness and kurtosis, reliability analysis, one-way analysis of variance, t-test, Pearson correlation test and multiple regression analysis were applied to the obtained data from the scales. As a result of the research, while a significant difference was found only in the hope sub-dimension of positive psychological capital according to the variable of gender, no significant differences were found in other demographic variables. It was found that only self-efficacy predictor variable, one of sub-dimensions of psychological capital, was a significant predictor of organizational dissent. A moderate relationship was found between the general positive psychological capital and organizational dissent perceptions of teachers in a positive direction.

Anahtar Kelimeler

Positive psychology , Positive psychological capital , Organizational dissent

Kaynakça

• Acaray, A. (2018). Örgütsel muhalefet üzerine pozitif psikolojik sermayenin etkisi: Eğitim sektöründe bir çalışma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ICEESS’18), 83-91.
• Ağalday, B. (2013). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin örgütsel muhalefete ilişkin görüşleri (Mardin ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ağalday, B., Özgan, H., & Arslan, M. C. (2014). İlkokul ve ortaokullarda görevli yöneticilerin örgütsel muhalefete ilişkin algıları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(3), 35-50.
• Akada, T. (2015). Örgütsel muhalefete ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Akdenizli, N. O. (2022). Okul yöneticilerinin örgütsel adalet davranışlarına ilişkin öğretmen algıları ile örgütsel muhalefet düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Akkaya, R. (2021). Girişimci liderlik, öğretmen girişimciliği ve pozitif psikolojik sermaye: Eğitim örgütlerinde bir karma desen araştırması. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Akman, Y. (2016). Öğretmenlerin psikolojik sermaye algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi(28), 268-277.
• Aktürk, A. (2019). Öğretmenlerin damgalama eğilimleri ve örgütsel muhalefet davranışlarının, örgütsel depresyona etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Anık, S. (2018). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Arayıt, E. (2020). Öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışları ve işe yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ardoğan, R. (2004). Teorik temeller ve tarihsel gerilimler arasında İslam kültüründe siyasal muhalefet. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(2), 171-189.
• Aslan, İ. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Aslaner, F. & Artan, İ. H. (2019). Pozitif psikolojik sermayenin lider-üye etkileşimi vasıtasıyla bireysel performansı etkilemedeki rolü: Perakende sektöründe bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 7(4), 1657-1689.
• Atış, D. (2020). Okul etkililiği ve pozitif psikolojik sermaye ilişkilerine ilişkin öğretmen görüşleri. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Aydın, M. A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel muhalefet, örgütsel politika ve politik davranış algıları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Aytekin, E. (2019). Demokratik liderliğin örgütsel muhalefet ve örgütsel yaratıcılık üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde bir uygulama. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Bakan, İ., Doğan, İ. F., & Yılmaz, S. (2017). Çalışanlarda mesleki öz yeterlilik algısı ile örgütsel muhalefet ilişkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 54-70.
• Barut, A. (2017). Öğretmenlerin işyeri ruhsallığı ile pozitif psikolojik sermaye algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Bayın, M. A. (2021). Okul müdürlerinin güçlendirici liderlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel muhalefeti arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Bilecik, T. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin pozitif psikolojik sermayeleri, yönetsel destek algıları ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki: Alanya ilçesi örneği. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Bissessar, C. S. (2014). An exploration of the relationship between teachers' psychological capital and their collective self-esteem. Australian Journal of Teacher Education, 39(9), 35-52.
• Büyükgöze, H. (2014). Lise öğretmenlerinin görüşlerine göre algılanan örgütsel destek ve psikolojik sermaye ilişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (17. b.). Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (23. b.). Pegem Akademi.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırıma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz (A. Aypay, Çev.). Anı.
• Clarence, M., Devassy, V. P., Jena, L. K., & George, T. S. (2021). The effect of servant leadership on ad hoc schoolteachers’ affective commitment and psychological well-being: The mediating role of psychological capital. International Review of Education, 67, 305–331. https://doi.org/10.1007/s11159-020-09856-9
• Çam, S. (2021). Öğretmenlerin örgütsel muhalefet, mobbing (yıldırma) yaşama düzeyleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Çetin, F. & Basım, H. N. (2011). Psikolojik dayanıklılığın iş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarındaki rolü. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(3), 79‐94.
• Çınar, E. (2011). Pozitif psikolojik sermayenin örgütsel bağlılıkla ilişkisi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Çiftçi, K. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile okul etkililiği düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Çömrü, N. B. (2023). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeye ilişkin algılarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Dağlı, A. (2015). Örgütsel muhalefet ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 198-218.
• Dağlı, A. & Ağalday, B. (2015). Öğretmenlerin örgütsel muhalefetin nedenlerine ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 14(3), 885-898.
• Demir, E. (2019). Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile pozitif psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Dinç, A. & Özbek, O. (2019). Occupational socialization and psychological capital levels of physical education teachers. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 5(2), 58-67.
• Doğan, Ü., Yıldızbaş, Y. V., Abdurrezzak, S., & Özkul, R. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin örgütsel muhalefet ve örgütsel yalnızlık algı düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 1086-1099.
• Efilti, E. & Çoklar, A. N. (2019). Teachers' technostress levels as an indicator of their psychological capital levels. Universal Journal of Educational Research, 7(2), 413-421.
• Ekin, S. (2019). Anadolu lisesi öğretmenlerinin örgütsel güven düzeyleri ile pozitif psikolojik sermaye düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Enginar, R. (2022). Öğretmenlerin izlenim yönetimi taktikleri, örgütsel muhalefet düzeyleri ile öznel iyi oluş durumları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Erbaş, H. (2018). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Erdal, İ. (2020). Öğretmen görüşlerine göre okullarda örgütsel demokrasi ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Eren-Ok, E. (2022). Ortaokul öğretmenlerinde örgütsel muhalefetin işe yabancılaşma üzerine etkisi: Ankara örneği. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Erkuş, A. & Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 42(2), 302-318.
• Eser, İ. (2018). Öğretmenlerin etik liderlik algısının işle bütünleşme ile olan ilişkisinde pozitif psikolojik sermayenin aracılık etkisi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Feng, F. I. (2016). School principals' authentic leadership and teachers' psychological capital: Teachers' perspectives. International Education Studies, 9(10), 245-255.
• Ganotice, F. A., Yeung, S. S., Beguina, L. A., & Villarosa, J. B. (2016). In search for HERO among Filipino teachers: The relationship of positive psychological capital and work-related outcomes. The Asia-Pacific Education Researcher, 25, 407-414.
• Gedik, A. (2022). Okul müdürlerinin otoriter yönetim tarzı ile öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel muhalefet algıları arasındaki ilişkilerin analizi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Guo, Q., Wang, Y., Liu, Q., Wang, T., Zhang, L., Huang, Z., & Cao, S. (2022). Psychological capital and occupational well-being: Mediating effects of work engagement among Chinese special education teachers. Frontiers in Psychology 13, 1-9. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.847882
• Gül, Y. (2020). Ortaokullarda öğretmenlerin örgütsel muhalefet yaşama düzeyi, nedenleri ve sonuçları. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Gürler, M. (2020). Okul yöneticilerinin açık liderlik davranışlarının örgütsel muhalefete etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• İpek, M. B. (2020). Öğretmenlerin örgütsel muhalefet düzeyleri ile örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kahveci, G. & Demirtaş, Z. (2013). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları. Eğitim ve Bilim, 38(167), 50-64.
• Kahya, C. (2015). Mesleki öz yeterlilik ve örgütsel sessizlik ilişkisini belirlemeye yönelik ampirik bir çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 293-314.
• Kani, Ş. (2019). Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ve yenilik yönetimi yeterliliği ilişkisinde pozitif psikolojik sermayenin aracı rolü. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kassing, J. W. (1997). Articulating, antagonizing, and displacing: A model of employee dissent. Communication Studies, 48(4), 311-332.
• Kassing, J. W. (1998). Development and validation of the organizational dissent scale. Management Communication Quarterly, 12(2), 183-229.
• Kassing, J. W. & Avtgis, T. A. (1999). Examining the relationship between organizational dissent and aggressive communication. Management Communication Quarterly, 13(1), 100-115.
• Kassing, J. W. (2000). Exploring the relationship between workplace freedom of speech, organizational identification, and employee dissent. Communication Research Reports, 17(4), 387-396.
• Kassing, J. W. (2001). From the looks of things: Assessing perceptions of organizational dissenters. Management Communication Quarterly, 14(3), 442-470.
• Kassing, J. W. & Armstrong, T. A. (2002). Someone’s going to hear about this: Examining the association between dissent-triggering events and employees’ dissent expression. Management Communication Quarterly, 16(1), 39-65.
• Kassing, J. W. (2008). Consider this: A comparison of factors contributing to employees' expressions of dissent. Communication Quarterly, 56(3), 342-355.
• Kassing, J. W. (2011). Stressing out about dissent: Examining the relationship between coping strategies and dissent expression. Communication Research Reports, 28(3), 225-234.
• Kaya, Ş. F. (2022). Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile pozitif psikolojik sermayeleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kayış, E. (2019). Öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışları ile mobbing yaşamaları arasındaki ilişki ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kavak, O. & Kaygın, E. (2018). Örgütsel adalet algısının örgütsel muhalefet davranışı üzerindeki etkisi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 33-51.
• Kavak, H. (2020). Algılanan örgütsel kronizmin örgütsel muhalefet üzerine etkisinde örgüte güvenin aracı rolü: Adıyaman ilinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı orta öğretim kurumlarında bir araştırma. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kelekçi, H. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kılıç, E. (2019). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algılarının bazı iş tutumları (iş performansı, iş tatmini, örgütsel bağlılık) üzerine etkilerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Korkmaz, A. (2019). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel güven ve örgütsel muhalefet düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Korucuoğlu, T. (2016). Örgütsel güç oyunları ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kulekci-Akyavuz, E. (2021). Teachers' perceptions of positive psychological capital: A mixed method approach. International Journal of Research in Education and Science, 7(3), 933-953.
• Larson, M. & Luthans, F. (2006). Potential added value of psychological capital in predicting work attitudes. Journal of Leadership & Organizational Studies, 13(2), 75-92. https://doi.org/10.1177/10717919070130020601
• Luthans, F. (2002b). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. Academy of Management Executive, 16(1), 57–72.
• Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60(3), 541-572.
• Luthans, F. & Youssef, C. M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management: Investing in people for competitive advantage. Department of Management: Faculty Publications 154. https://digitalcommons.unl.edu?utm_source=digitalcommons.unl.edu sayfasından erişilmiştir.
• Mesurado, B. & Laudadío, J. (2019). Teaching experience, psychological capital and work engagement: Their relationship with the burnout on university teachers. Propósitos y Representaciones, 7(3), 1-15.
• Oruç, E. (2015). Pozitif psikolojik sermayenin politik davranışlara etkisi: Akademisyenler üzerine bir araştırma. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Özdemir, M. (2010). Ankara ili kamu genel lise yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel muhalefete ilişkin görüşleri. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Özdemir, M. (2013). Genel liselerde görev yapan öğretmenlerin örgütsel muhalefete ilişkin görüşleri (Ankara ili örneği). Eğitim ve Bilim, 38(168), 113-128.
• Özdilek, K. (2019). Öğretmen algılarına göre vizyoner liderlik ile yetenek yönetimi arasındaki ilişkide pozitif psikolojik sermayenin aracılık rolü. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Öztürk, O. & Titrek, O. (2020). Teachers’ perception on causes of organizational dissent. Sakarya University Journal of Education, 10(3), 623-642. https://doi.org/10.19126/suje.794213
• Özel-Akkoç, G. (2022). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin sahip oldukları pozitif psikolojik sermaye ve iyi oluş düzeyleri ile örgütsel performansları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Sağbaş, N. Ö. & Özdemir, M. (2020). Okullarda ayrılma, kayıtsız kalma, muhalefet ve sadakat ile örgütsel adalet ilişkisinde iş doyumunun aracı etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(58), 455-485.
• Özşahin, M. & Yürür, S. (2019). Does organizational justice increase or decrease organizational dissent? Research Journal of Business and Management, 6(1), 1-8.
• Özyurt, D. (2021). Öğretmenlerin örgütsel adalete ilişkin algıları ile örgütsel muhalefet davranışları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Öztürk, O. (2020). Öğretmenlerin örgütsel muhalefetin nedenlerine ilişkin görüşleri (Sakarya ili örneği). (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Öztürk, O. & Titrek, O. (2020). Teachers’ perception on causes of organizational dissent. Sakarya University Journal of Education, 10(3), 623-642. https://doi.org/10.19126/suje.794213
• Parker, L. E. (1993). When to fix it and when to leave: Relationships among perceived control, self-efficacy, dissent, and exit. Journal of Applied Psychology, 78(6), 949-959.
• Payne, H. J. (2007). The role of organization-based self-esteem in employee dissent expression. Communication Research Reports, 24(3), 235-240.
• Portes, A. (1998). Social capital: Its origins and applications in modern sociology. Annual Review of Sociology, 24(1), 1-24.
• Püsküllüoğlu, E. I. & Altınkurt, Y. (2018). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile örgütsel muhalefet davranışları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 897-914.
• Redding, W. C. (1985). Rocking boats, blowing whistles, and teaching speech communication. Communication Education, 34(3), 245-258.
• Sarıcı, D. (2015). Öğretmenlerin iş doyumu ile pozitif psikolojik sermaye düzeylerine yönelik görüşleri: İzmir-Foça ilçesi örneği. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Seçilmiş, G. (2019). Pozitif psikolojik sermaye birey örgüt uyumu ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Seçkin, E. (2022). Psikolojik sermaye ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişkide örgütsel güç mesafesinin düzenleyici rolünün incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Sertel, G. & Karadağ, E. (2022). Okullardaki örgüt iklimi ile öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 55(55), 318-350.
• Soykan, A., Gardner, D., & Edwards, T. (2019). Subjective wellbeing in New Zealand teachers: An examination of the role of psychological capital. Journal of Psychologists and Counsellors in Schools, 29(2), 130-138.
• Şahin, G. (2020). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ile atılganlıkları arasındaki ilişkide pozitif psikolojik sermayelerinin aracı rolü. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Şener, M. (2021). Pozitif psikolojik sermaye ile duygusal zekâ arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Şimşek, H. A. (2018). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile okul müdürlerine yönelik öğretimsel liderlik algıları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Teski, A. (2017). Okul yöneticilerinin liderlik tarzları ile öğretmenlerin örgütsel muhalefet algıları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Tösten, R. & Toprak, M. (2017). Positive psychological capital and emotional labor: A study in educational organizations. Cogent Education, 4(1), 1301012.
• Tösten, R. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Tösten, R. & Özgan, H. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 867-889.
• Tutar, H. & Sadykova, G. (2014). Örgütsel demokrasi ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. İşletme Bilimi Dergisi, 2(1), 1-16.
• Uçar, A. (2016). Yöneticilerin kayırmacı davranışlarının, örgütsel muhalefet üzerindeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Uğurlu, E. (2017). Öğretmenlerin politik yetileri ile örgütsel muhalefet düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yalçın, H. (2022). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yalçın, S. (2019). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 13-25.
• Yalçın, S. & İşgör, İ. Y. (2017). Investigating teachers' professional life quality levels in terms of the positive psychological capital. International Education Studies, 10(5), 1-12.
• Yalçın, S. & Saygı, E. (2021). Ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık, örgütsel muhalefet ve örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu University Journal of Education Faculty, 5(4), 402-426.
• Yaşa, R. (2018). Liselerde görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre örgütsel özdeşleşme ile örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yazıcı, Z. (2022). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye ve örgütsel tükenmişlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yazkan, Ö. (2020). Pozitif psikolojik sermaye ile örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yıldırım, İ. (2019). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile mesleki adanmışlıklarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yıldız, K. (2014). Örgütsel muhalefet. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi(43).
• Yılmaz, T. (2019). İlköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel muhalefete ilişkin görüşleri (Hakkarili örneği). (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yin, H., Wang, W., Huang, S., & Li, H. (2018). Psychological capital, emotional labor and exhaustion: Examining mediating and moderating models. Current Psychology, 37, 343-356.
• Yol, Ö. (2022). Öğretmen algılarına göre örgütsel muhalefet ve örgütsel dışlanma arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yurt, İ. (2021). Çalışanın sahip olduğu pozitif psikolojik sermayenin hizmet inovasyonu performansına ve örgütsel muhalefete etkisi: Turizm alanında bir uygulama. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Zengin, S. (2022). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Zenginoğlu, E. (2021). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Zewude, G. T. & Hercz, M. (2021). Psychological capital and teacher well-being: The mediation role of coping with stress. European Journal of Educational Research, 10(3), 1227-1245.