DEDE KORKUT KİTABI’NDA HAYVANLA İLGİLİ KELİMELERİN TASNİFİ

Year 2016, Volume: 5 Issue: 4, 0 - 0, 15.03.2016

Servet Karçığa

https://doi.org/10.7884/teke.613

Abstract

Alt anlamlılık, bir dildeki kavramları anlamlarına göre içerleme veya hiyerarşik yöntemle inceleyen bir dil bilimi yöntemidir. Kavram alanı ise eş anlamlı, yakın anlamlı ve anlam yönüyle birbirini tamamlayan veya sınırlayan ilgili kelimelerin oluşturduğu bir dil alanı kuramıdır. Bir milletin bir kavrama bakış açısı o milletin o kavramla ilgili kullandığı kelimelerle yakından ilgilidir. Bu çalışmada, öncelikle tasnif, alt anlamlılık ve kavram alanı hakkında bilgi verilecektir. Sonra Türk dili ve edebiyatının önemli eserlerinden biri olan Dede Korkut Kitabı’ndaki hayvan kavramı alt anlamlılık yöntemiyle tasnif edilecektir. Daha sonra da kavram alanı kuramı yöntemiyle Oğuz Türklerinin hayvan kavramına bakış açısı ortaya konulacaktır. Anahtar Sözcükler: Dede Korkut Kitabı, Hayvan Kavramı, Alt Anlamlılık, Kavram Alanı, Tasnif.

References

• AKSAN, D. (2004). Türkçenin Sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınları.
• BANARLI, N. S. (1998). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi 1. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• BAYAT, F. (2003). Mitolojiden Gerçekliğe Dede Korkut. Ankara: Karam Araştırma ve
• Yayıncılık.
• ÇORUHLU, Y. (2002). Türk Mitolojinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• DURMUŞ, İ. (2019). Destan Efsane ve Rivayetlere Göre Türk Kültür Çevresinde Kurt. Dede
• Korkut ve Geçmişten Geleceğe Türk Destanları Uluslararası Sempozyum Bildireler
• Kitabı.
• ERCİLASUN A. B. (1998). Dede Korkut Kitabı İncelemeler – Derlemeler - Aktarmalar 1.
• Konya: Selun Yayınları.
• ERCİLASUN A. B. ve AKKOYUNLU, Z. (2014). Kaşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti’t- Türk
• Giriş- Metin- Çeviri- Notlar- Dizin. Ankara: TDK Yayınları.
• ERGİN, M. (1998). Dede Korkut Kitabı. (18. baskı). İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• ERGİN, M. (2009). Dede Korkut Kitabı 2 indeks - Gramer. (4. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
• GÖKYAY, O. Ş. (1973). Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• GÖKYAY, O. Ş. (2007). Destursuz Bağa Girenler. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• HENGİRMEN, M. (1999). Dilbilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Engin Yayınevi.
• İNAN, A. (1998). Makaleler ve İncelemeler. (2. Cilt.). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• KAFESOĞLU, İ. (1998). Türk Millî Kültürü. (17. Baskı). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• KARAHAN, A. (2013) Codex Cumanicusta Alt Anlamlılık (Hyponymy). Karadeniz
• Araştırmaları, 39, 187-203.
• KARÇIĞA, S. (2015). Dede Korkut Kitabı’nın Anlambilimsel İncelenmesinde Kavram Alanının
• Rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler
• Enstitüsü.
• ÖZÇELİK, S. (2005). Dede Korkut Araştırmalar, Notlar / Dizin / Metin. Ankara: Gazi Kitabevi.
• ÖZÇELİK, S. (2013). Dede Korkut’un Biricik Teke’sinden Teke Dergisi ve Okuyucularına Bir
• Arz-ı Hâldir, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 116-121.
• ROUX, J. P. (2012). Eski Türk Mitolojisi. Ankara: Ankamat.
• SESLİ, H. (1968). Muhteva Bakımından Dil ve Gerçek. Erzurum: Atatürk Üniversitesi
• Basımevi.
• TECZ - TAMBA, İ. (1998). Anlambilim. İstanbul: İletişim Yayınları.
• TEZCAN, S. (2001). Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar. İstanbul: YKY.
• TRİER, J. (1931). Der Deutsche Wortschatz Im Sinnbezirk Des Verstandes. Heidelberg.
• TRİER, J. (1969). Kelime Alanları ve Kavram Alanları Üzerine. (Çev. Hüseyin SESLİ).
• Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Türkçe Sözlük. (Haz. Haluk AKALIN vd.). Ankara: TDK.
• TÜRKTAŞ, M. M. (2013). Dede Korkut Hikâyelerinde Adı Geçen Hayvanlar ve Bu
• Hayvanların Diğer Türk Lehçelerindeki Adlandırılışı, Önder GÖÇGÜN’e Armağan (2.
• Cilt). (Ed. Mithat AYDIN). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Yayınları, 1095-1102.
• VARDAR, B. (2007). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• YILMAZ, E. (2003). Dedem Korkut Kitabı’nın Tasvir Dünyası, TDAY Belleten, 1-17.