TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ZAMAN, KİP VE BAKIŞI ALGILAMA DÜZEYLERİ

Year 2016, Volume: 5 Issue: 4, 0 - 0, 15.12.2016

Başak Karakoç Öztürk B. Erdem Dağıstanlıoğlu

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının zaman, kip ve
bakışı algılama düzeylerini ve bu algıların birinci ve dördüncü sınıflar
açısından farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Bakış (görünüş), kip
ve zaman başlıkları altında ele alınan bu yapılar, kendisini oluşturan
morfemlerin üzerinde, bağlama dayalı anlam özellikleri arz etmeleri ve soyut
kavramları işaret etmeleri bakımından Türkçenin öğretiminde çeşitli
zorlukların yaşanmasına neden olmaktadır. Fiil çekimlerinde zaman, kip ve
bakış kategorilerini öğretecek kişiler olan Türkçe öğretmenlerinin bunlara
yönelik yetkinlikleri ve bu kavramları nasıl algıladıkları, söz konusu soyut
kavramların ortaokul öğrencilerine sezdirilmesini kolaylaştıracak veya
zorlaştıracaktır. Dolayısıyla Türkçe öğretmeni adaylarının zaman, kip ve
bakış kavramları ile basit ve birleşik çekimli yapıları ne düzeyde
öğrendiklerini ve nasıl algıladıklarını sorgulamak, öğretim sürecini daha
etkili bir şekilde düzenlemek açısından yararlı olacaktır. Bu önem ve
gerekçeden yola çıkarak yapılan çalışma, nitel araştırma desenlerinden durum
araştırması olarak desenlenmiş, çalışma grubu olasılık temelli olmayan,
amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir.
Çalışma grubunu 10’u birinci sınıftan, 10’u dördüncü sınıftan seçilmiş 20
Türkçe öğretmeni adayı oluşturmuştur. Araştırmaya katılan öğretmen
adaylarının belirlenmesinde görüşme yapmayı kabul etme ve araştırmaya
katılmaya istekli olma göz önünde bulundurulmuştur. Veriler, nitel veri
toplama tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme ile toplanmış,
görüşmeler ses kayıtları yapılarak kaydedilmiştir. Elde edilen veriler içerik
analizi yapılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda birinci sınıf ve
dördüncü sınıf Türkçe öğretmeni adaylarının basit ve birleşik çekimli fiil
yapıları başlığı altında zaman, bakış ve kip kavramlarının sınıflandırılmasına
yönelik bilgilerinin niteliği ve algılama düzeylerinin ne açıdan farklılaştığı,
söz konusu yapıların ortaokul, lise ve üniversite düzeyindeki öğretimi ve
Türkçe öğretmeni adaylarının kendilerine yöneltilen sorulara verdikleri
cevaplardaki yansımaları tespit ve tahlil edilmiş, elde edilen bulguların bu
yapıların öğretilmesi sürecine ve literatüre katkı sağlaması bakımından
öneriler sunulmuştur

Keywords

Türkçe öğretmeni adayları, zaman, kip, bakış (görünüş), fiil çekimi

References

• ERKMAN AKERSON, F. (2000). Türkçe Örneklerle Dile Genel Bir Bakış. İstanbul:
• Multilingual.