DUNHUANG VE TUVA’DAKİ TÜRK RUNİK METİNLERİNDE BULUNAN MANİHAİST MOTİFLER

Year 2017, Volume: 6 Issue: 1, 11 - 16, 15.03.2017

Ali Çelik

Abstract

Bu makalede eski Türkçe dönemine ait iki metin ele alınmıştır. Bunlardan
birincisi 930 yılında Dunhuang‟daki Dayuntang Manihaist manastırında
yazılmış olan Irk Bitig adlı fal kitabıdır. İkincisi ise Tuva‟daki Yenisey
nehrinin kıyısında bulunan runik mezar taşıdır. Bu mezar taşı, 9. yy.‟nin
ikinci yarısında Kırgız Han‟ın yeğenine ithaf edilmiştir. İki metinde
Manihaist geleneklerinin tesiri görülmektedir. Bu durum göstermektedir ki
orta devrin ilk dönemlerindeki coğrafî bölgelerde Manihaistlerin kültürü ve
dini büyük ölçüde etkili olmuştur.

Keywords

Manihaist, Dunhuang, Bodhisattva, Irk Bitig, Elegest II

References

• KLIMKEIT, H. J. (1983). The Sun and Moon as gods in Central Asia. South Asian Religious
• Art Studiest, 2, 11-23.