TARİHÎ METİN ÇALIŞMALARI İÇİN BİR METOT ÖRNEĞİ: CODEX CUMANICUS YAYIMA NASIL HAZIRLANDI?

Year 2017, Volume: 6 Issue: 1, 43 - 51, 15.03.2017

Galip Güner

Abstract

Codex Cumanicus, XIII. yüzyılın sonlarına doğru DeĢt-i Kıpçak’ta
yazılmıĢtır ve içeriğiyle Türk dili tarihinde özel bir yere sahiptir. Ġki
bölümden (Ġtalyan ve Alman) müteĢekkil eserin Latince, Farsça ve Kıpçakça
bir sözlük olan Ġtalyan bölümü, Farsçanın edebiyatta, devlet yönetiminde ve
ticarette hâkim olduğu Ġlhanlı Devleti ve yine Kuman / Kıpçak Türkçesinin
etkin olduğu Altın Ordu Devleti ile ticari faaliyetler yürüten Ġtalyan
tüccarların içtimai hayatta ve ticarette iliĢkilerini kolaylaĢtırmak gayesiyle
yazılmıĢtır. Eserin bu bölümünde asıl gaye, Kıpçakça ve Farsça öğrenmek
isteyen Ġtalyan tüccarlara yol göstermektir. Alman bölümü ise Kumanlar /
Kıpçaklar arasında Hristiyanlığın yayılmasını sağlamak, bu dinin temel
dualarını, vaazlarını ve ilahilerini onlara öğretmek için yazılmıĢtır. Bu
çalıĢmada öncelikle kısaca eserin içeriği, yazıldığı tarih ve coğrafya ile kim
tarafından yazıldığı hakkında genel bilgiler verilecektir. Ardından tarihî
metin çalıĢması yapacak araĢtırmacılara bir metot örneği teĢkil etmesi
bakımından Codex Cumanicus’un yayıma hazırlanma süreci ana hatlarıyla
ortaya konulacaktır. 

Keywords

Codex Cumanicus, Kuman / Kıpçak Türkçesi, Türk kültürü, tarihî metin çalıĢmaları, metot

References

• Galip GÜNER