FİNLANDİYA TATAR AYDINI HASAN HAMİDULLA (1900-1988): HAYATI VE ESERLERİ

Year 2022, Volume: 11 Issue: 1, 247 - 257, 15.03.2022

Uluhan Özalan

Abstract

19. yüzyılın sonlarına doğru Rusya’nın Nijniy Novgorod vilayetinden Finlandiya’ya ticaret yapmak için geçici olarak gelen Tatar tüccarlar daha sonra buraya yerleşmişlerdir. Bugün sayıları altı yüz civarında olan Finlandiya Tatar topluluğu o dönemde Finlandiya’ya yerleşen bu tüccarlara dayanmaktadır. Yüz yıldan daha uzun bir süredir burada yaşayan Tatarlar dillerini ve kültürlerini koruyabilmek için birçok faaliyet yapmışlardır. Bunlardan en önemlisi çeşitli Tatar aydınlarının burada yaptıkları yayınlardır. Bu aydınlar Finlandiya’da dinî ve millî konuları ele alan çok sayıda kitap, kitapçık ve dergi yayımlayarak kültürlerinin yaşaması için mücadele etmişlerdir. Söz konusu aydınlardan en önemlisi Hasan Hamidulla’dır. Bu yazıda Hasan Hamidulla’nın hayatı hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Hamidulla’nın yayımladığı farklı türlerdeki eserlerin bir listesi ve bazı eserlerinden örnek sayfalar sunulmuştur. Böylece araştırmacıların dikkatinin Hasan Hamidulla ve onun eserlerine çekilmesi amaçlanmaktadır.

Keywords

Finlandiya Tatarları, Hasan Hamidulla, Tatar Edebiyatı

References

• Bedretdin, K. (2010). Hamidulla, Hasan. Kansallisbiografia-verkkojulkaisu. Studia Biographica 4. Helsinki: Suomalaisen Kirjallisuuden Seura.
• Bedretdin, K. (2021). Hasan Hamidulla Tataarikirjailijan elämä nik alay?. Helsinki: Suomen Itämainen Seura.
• Belyaev, R. (2017). Tatarskaya Diaspora Finlyandiy: voprosı integrasiy i sohraneniya identiçnosti. Helsingin yliopisto.
• Gökgöz, S.S. (2008). Finlandiya Türkleri ve Türk hariciyesinin siyaseti. Bilig, Güz, 47, 1-20.
• Halén, H. (1980). A bibliographical survey of the publishing activities of the Turkic minority in Finland. Studia Orientalia 51/11, 1-26.
• Halén, H., Martikainen, T. (2015). Finland. Muslim Tatar minorities in the Baltic Sea Region. Leiden: Brill, 86-104.
• İsmayil, G. (2017). Finlandiya ile Sovyetler Birliği arasında yaşanan Kış Savaşı’na ve Devam Savaşı’na Tatar Türklerinin katılımı. Kesin Akademi Dergisi, 11, 158-172.
• Leitzinger A. (1996). Mishäärit - Suomen vanha islamilainen yhteisö. Helsinki: Kirja-Leitzinger.
• Leitzinger, A. (2006.) Suomen Tataarit. Vuosina 1868–1944 Muodostuneen Musloimiyhteisön Menestystarina. Helsinki.
• Küçük, E. (2012). Finlandiya’da Türk-Tatar toplumu. Uluslararası Türk ve Tarih Araştırmaları Dergisi, 8, 114-140.
• Nadirov, İ. (2005). Finlandiya Tatarları I. (Akt. M. Yasin Kaya). Türk Dünyası Kültür Dergisi, Ekim, 226, 22-26.
• Nadirov, İ. (2006). Finlandiya Tatarları IV. (Akt. M. Yasin Kaya). Türk Dünyası Kültür Dergisi, Ocak, 229, 28-31.