YAŞ ÇEKİM YÖNTEMİYLE AKRİLİK LİF ÜRETİM SAFHALARINDA LİF İÇYAPISINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLERİN GENİŞ AÇI X-IŞINI DİFRAKSİYONU İLE İNCELENMESİ

Year 2008, Volume: 18 Issue: 1, 15 - 22, 01.06.2008

İsmail Tiyek , Faruk Bozdoğan

Abstract

Akrilik lifleri tekstil uygulamalarındaki en kullanışlı sentetik lifler arasında yer almaktadır. Sentetik liflerin özellikleri üretim esnasındaki birçok üretim parametresinden etkilenmektedir. Bu çalışmada Poli (akrilonitril / vinil asetat) kopolimerlerinden oluşan akrilik lifleri dimetil asetamid (DMAc) / su’dan oluşan koagülasyon banyosunda yaş çekim yöntemi kullanılarak üretilmiştir. Akrilik liflerinin yaş çekim yöntemi ile üretimi esnasında her üretim basamağından ayrı ayrı lif numuneleri alınmıştır. Geniş açı x-ışını difraksiyonu cihazı kullanılarak üretim basamaklarından alınan bu akrilik lif numunelerinin geniş açı x-ışını difraksiyon grafikleri elde edilmiştir. Elde edilen geniş açı x-ışını difraksiyonu grafikleri incelenerek yaş çekim yöntemi ile poliakrilonitril lif üretiminde işlem basamaklarında liflerin içyapılarında meydana gelen değişiklikler araştırılmaya çalışılmıştır

Keywords

Poliakrilonitril, Yaş çekim yöntemi, Akrilik lifi üretim basamakları, Lif içyapısı, Akrilik liflerinin x-ışınları difraksiyonu

INVESTIGATION OF THE CHANGES OCCURRED IN THE INNER STRUCTURE OF WET SPUN ACRYLIC FIBERS BY USING X-RAY DIFFRACTION METHOD ON THE FIBER PRODUCTION STAGES

Abstract

Acrylic fibers are the most useful fibers among the synthetic fibers in textile applications. The properties of synthetic fibers are affected by several production parameters. In this paper, the production of wet spun acrylic fibers from poly (acrylonitrile / vinyl acetate) copolymers was performed with a dimethyl acetamide (DMAc) / water coagulation bath. During wet spinning of acrylic fibers, fiber samples are taken from each fiber production stage. X-ray diffraction graphics of these fiber samples are obtained by wide angle xray diffraction instrument. During the production of polyacrylonitrile fibers by using wet spinning method, the changes occurred in the inner structure of fibers were researched by investigation of their x-ray diffraction graphics

Keywords

Polyacrylonitrile, Wet spinning method, Production stages of acrylic fibers, Fiber inner structure, X-ray diffraction of acrylic fibers

References

• 1. Seventekin, N., 2001, Kimyasal Lifler, E.Ü. Tekstil ve Konf. Arş. Uyg. Merkezi Yayınları, İzmir.
• 2. Bahrami, S.H., Bajaj, P., and Sen, K., (2003), “Effect of Coagulation Conditions on Properties of Poly(acrylonitrile / carboxylic acid) Fibers”, Journal of Applied Polymer Science, Cilt: 89, s: 1825-1832.
• 3. Bozdoğan, F., Karacan, İ. and Tiyek, İ., 2004, Characterisation of Structure and Properties of A Selection of Polyacrylonitrile (PAN)– Based Acrylic Fibers Produced In Turkey, E.Ü. Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma – Uygulama Merkezi Yayınları, ISBN: 975-483-636-1, İzmir, 81p.
• 4. BISFA., 2000, “Terminology of ManMade Fibres”, The International Bureau for the Standardisation of ManMade Fibres, 2000 Edition (replaces the 1994 edition), Brussels-Belgium, 84s.
• 5. Capone, G.J., 1995, “Wet Spinning Technology”, s: 69–103, Acrylic Fiber Technology and Applications, Mason, J.C. (Ed.), Marcel Dekker Inc., New York, 388p.
• 6. Frushor, B.G. and Knorr, R.S., 1985, “Acrylic Fibres”, 171–370, Handbook of Fiber Science and Technology: Volume IV: Fiber Chemistry, Lewin, M. and Pearce, E.M. (Eds.), Marcel Dekker Inc., New York, 1090p.
• 7. Tiyek, İ. ve Bozdoğan, F., 2005, “Akrilik lif üretiminde koagülasyon banyosunun önemi”, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 3, ISSN: 1300- 7009, sf.: 319-323.
• 8. Bach, H.C., and Knorr, R.S., 1990, “Acrylic Fibres”, Polymers: Fibres and Textiles, A Compendium, Ed.: Kroschwitz, Jacqueline, I., Wiley Interscience Publication, New York.
• 9. Tiyek, İ. ve Bozdoğan, F., 2006, “Koagülasyon Banyo sıcaklığının Akrilik Liflerinin Mikroskobik Görünü- müne Etkisinin İncelenmesi”, Tekstil ve Konfeksiyon, Yıl: 16, Sayı: 4, Ekim – Aralık, sf.: 251 – 257.
• 10. Bozdoğan, F., 1999, “Akrilik Liflerinin İç Yapısının Moleküler Modellemesi Üzerine Bir Araştırma”, Tekstil ve Konfeksiyon, Sayı:1., s: 11-14.
• 11. Wade, B. And Knorr, R., 1995, “Polymerization”, 37–68, Acrylic Fiber Technology and Applications, Mason, J.C. (Ed.), Marcel Dekker Inc., New York, 388p.
• 12. Bajaj, P., Sreekumar, T.V. and Sen, K., 2002, “Structure Development during Dry-Jet-Wet Spinning of Acrylonitrile / Vinyl Acids and Acrylonitrile / Methyl Acrylate Copolymers”, Journal of Applied Polymer Science, Cilt: 86, s: 773-778.
• 13. Clark G.I., 1967, “Chapter I: Properties of X-Rays”, s: I-3–I-31, Handbook of X–Rays, Emmitt, F.K. (Ed.), McGrawHill Book Company, New York, 1031s.
• 14. Kızılyallı, M., 1988, “Bölüm 3: X–Işınları Spektroskopisi”, Atomik Spektroskopi, Özden, S., (Düzenleme Kurulu Bşk.), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 392s.