Gürsel Korat’ın Çift Aslan Serisinde Unutmanın Sosyolojisi

Year 2023, Issue: 19, 36 - 59, 14.06.2023

Merve Nur Kılıç , Hilal Akça

https://doi.org/10.55256/temasa.1250781

Abstract

Geçmişi, hatıraları, bilgileri ve kimliği muhafaza eden bellek, bireyin kara kutusudur. Bellek hatırlama ve unutma gibi eylemlerle canlı tutulur. Belleğin canlılığı bireylerin ve toplumların geçmişleriyle bağını kuvvetlendirir. Bellek hem bireyde hem de toplumda bulunur ve bireylerin belleği bir araya gelerek toplumsal belleği oluşturur. Toplumsal bellek, toplumun tarihini, karakteristik özelliğini, geleneğini ve kültürünü içinde barındırır. Ancak kültürler toplumun sınırını aştığı için kültürel bellek kavramı ortaya çıkmıştır. En kapsayıcı bellek türü olan kültürel bellek, geleneğin aktarılmasını sağlar. Bu durum toplumların kendilerini tanımalarına ve tanıtmalarına olanak tanımaktadır. Son yıllarda toplumların öze dönüşleri ve kendilerini tanıma çabaları bellek çalışmalarının artmasını neden olmuştur. Bu artış sayesinde birey ve toplum çok yönlü şekilde incelenmiştir. Bellek çeşitli şekillerde aktifleştirilir. Belleği harekete geçiren eylemlerden biri unutmaktır. Bellekte muhafaza edilen veriler zamanın tesiriyle unutulur. Fakat unutma tam anlamıyla bir yok olma değildir. Zira bir kez belleğe alınan verilerin emaresi muhakkak kalır. Bellek farklı disiplinler aracılığıyla araştırılır. Bunlardan biri edebiyattır. Edebiyat sosyal, siyasî, psikolojik ve tarihî altyapısıyla belleğe hitap etmektedir. ‘Yeni tarihselci eserleriyle’ tanınan Gürsel Korat’ın romanları belleği yansıtır ve unutmanın incelenmesi için zengin malzemeye sahiptir. Bu çalışmada Gürsel Korat’ın eserlerinden Çift Aslan serisi ‘unutmanın bakış açısıyla’ incelenecektir.

Keywords

Gürsel Korat,, kültürel bellek, unutma, Türk Edebiyatı, çift aslan serisi, sosyoloji

References

• Akça, Hilal. “Ömer Seyfettin’in “Bahar ve Kelebekler” Hikâyesinde Kültürel Unutkanlık/Amnezi,” Söylem Filoloji Dergisi 6, sayı: 3 (2021): 538-554.
• Alver, Köksal. Siteril Hayatlar/ Kentte Mekânsal Ayrışma ve Güvenlikli Siteler. Ankara: Hece Yayınları, 2013.
• Assmann, Jan. Kültürel Bellek /Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. Çeviren: Ayşe Tekin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2015.
• Augé, Marc. Unutma Biçimleri. Çeviren: Mehmet Sert, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2021.
• Aydın, Rıfat. “Türk Modernleşmesinde Bir Görünüm ve Değişim Temsili Olarak Kıyafet,” Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi 3, sayı: 6 (2018): 48-70.
• Bachelard, Gaston. Mekânın Poetikası. Çeviren: Alp Tümertekin, İstanbul: İthaki Yayınları, 2020.
• Bergson, Henri. Madde ve Bellek-Beden-Tin İlişkisi Üzerine Deneme. Çeviren: Işık Ergüden, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2015.
• Berman, Marshall. Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor. Çeviren: Bülent Peker ve Ümit Altuğ, İstanbul: İletişim Yayınları, 2021.
• Campbell, Joseph. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çeviren: Sabri Gürses, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2010.
• Connerton, Paul. Modernite Nasıl Unutturur. Çeviren: Kübra Kelebekoğlu, İstanbul: Sel Yayıncılık, 2018.
• Eliade, Mircea. Dinler Tarihine Giriş. Çeviren: Lale Arslan, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2003.
• Ertoy, Muhammet. Yabancılaşma Kader mi Tercih mi. Ankara: Lotus Yayınları, 2007.
• Eyrek, Aysun. Ekran Bellek/ Kültür Endüstrisinde Bellek Yitimi. İstanbul: Doruk Yayınları, 2020.
• Halbwachs, Maurice. Hafızanın Toplumsal Çerçeveleri. Çeviren: Büşra Uçar, Ankara: Heretik Yayınları, 2019.
• Halbwachs, Maurice. Kolektif Hafıza. Çeviren: Banu Barış, Ankara: Heretik Yayınları, 2018.
• İlhan, M. Emir. “Gelenek ve Hatırlama: Belleğin Kültürel Olarak Yeniden İnşası Üzerine Bir Tartışma,” Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 10, sayı: 8 (2015): 1395-1408.
• İlhan, M. Emir. Kültürel Bellek-Sözlü Kültürden Yazılı Kültüre Hatırlama. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2018.
• Karaarslan, Faruk. Toplumsal Hafıza. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2019.
• Korat, Gürsel. Güvercine Ağıt. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2016.
• Korat, Gürsel. Kalenderiye. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2017.
• Korat, Gürsel. Zaman Yeli. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2018.
• Lefebvre, Henri. Mekânın Üretimi. Çeviren: Işık Ergüden, İstanbul: Sel Yayıncılık, 2019.
• Malinowski, Bronislaw. Bilimsel Bir Kültür Teorisi. Çeviren: Saadet Özkal, İstanbul: Kabalcı Yayınları, 1992.
• Nora, Pierre. Hafıza Mekânlar. Çeviren: Mehmet Emin Özcan, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2006.
• Pappenheim, Fritz. Modern İnsanın Yabancılaşması/ Marx’a ve Tönnies’ye Dayalı Bir Yorum. Çeviren: Salih Ak, Ankara: Phoenix Yayınevi, 2002.
• Platon, Menon. Çeviren: Ahmet Cevizci, İstanbul: Gündoğan Yayınları, 2011.
• Sarlo, Beatriz. Geçmiş Zaman/ Bellek Kültürü ve Özneye Dönüş Üzerine Bir Tartışma. Çeviren: Peral Bayaz Charum ve Deniz Ekinci, İstanbul: Metis Yayınları, 2012.
• Shaw, Julia. Bellek Yanılgısı/ Hatırlama, Unutma ve Sahte Anılar Üzerine Bir İnceleme. Çeviren: Funda Sezer, İstanbul: Say Yayınları, 2017.
• Tökel, Dursun Ali. Divan Şiirinde Harf Simgeciliği. Ankara: Hece Yayınları, 2003.
• Urry, John. Mekânları Tüketmek. Çeviren: Rahmi G. Öğdül, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2015.
• Wellek, René ve Austin Warren. Edebiyat Teorisi. Çeviren: Ö. Faruk Huyugüzel, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2016.
• Yıldırım, Sait. “Kadına Yönelik Şiddet ve Ataerkillik” 6. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı–II içinde, Editör: Kadir Budak ve Sabri, 193-213. İstanbul: İlmi Etüdler Derneği, 2017.