Two Examples of Godless Morality: Nietzsche and Sartre

Year 2025, Issue: 23, 70 - 79, 02.06.2025

Sevil Ağtaş

https://doi.org/10.55256/temasa.1591442

Abstract

In the history of thought, there are morals that do not put God at the centre as well as morals that put God at the centre. Nietzsche and Sartre are two of the best examples of morality that does not centre on God. This article examines the godless morality of these two thinkers. In this direction, the way Nietzsche and Sarte found morality is analysed. It is seen that Nietzsche fought against the Christian idea of God and the moral systems built on this idea. Because according to Nietzsche, these moral systems not only devalue human beings but also negate life. At the same time, he tries to make people realise that all human beings live in a state of delusion and that what is known as value is not what they think it is. According to Nietzsche, the person who will reconsider values is not an ordinary person, but a creative person. This is the person who will realise the truth with his own eyes, who will put forward new values apart from the prevailing morals and who will shape the future. Similarly, Sartre bases his morality on the human being. His atheistic existentialism is the background of this thought. It bases morality on the freedom of man, on his being a responsible being, on the fact that his existence precedes essence and that he is a being of choice. In other words, in morality, it leaves all the strings in the hands of man. It is seen that Nietzsche justifies morality through the death of God, while Sartre justifies morality through the non-existence of God.

Keywords

Morality , God , Nietzsche , Sartre , Freedom

Tanrısız Ahlakın İki Örneği: Nietzsche ve Sartre

Abstract

Düşünce tarihinde Tanrı’yı merkeze alan ahlaklar kadar Tanrı’yı merkeze almayan ahlaklar da mevcuttur. Nietzsche ve Sartre Tanrı’yı merkeze almayan ahlakın en iyi iki örneğini oluşturur. Bu makalede bu iki düşünürün Tanrısız ahlakı ele alınır. Bu doğrultuda Nietzsche ve Sartre’ın ahlakı temellendiriş şekli incelenir. Nietzsche’nin Hristiyanlığın Tanrı düşüncesine ve bu düşünce üzerine inşa edilen ahlaki sistemlere karşı büyük mücadele verdiği görülür. Çünkü Nietzsche’ye göre bu ahlaki sistemler insanı değersizleştirmekle birlikte yaşamı da olumsuzlamaktadır. Aynı zamanda o, bütün insanların bir yanılgı içinde yaşadıklarını ve değer olarak bilinen şeylerin düşünüldüğü gibi olmadığını fark ettirmeye çalışır. Nietzsche’ye göre değerleri yeniden ele alacak kişi sıradan bir insan değil, yaratıcı insandır. Bu insan, gerçeği kendi gözüyle fark edecek, hüküm süren ahlakların haricinde yeni değerler ortaya koyacak ve geleceğe yön verecek kişidir. Aynı şekilde Sartre da ahlakını insan üzerinden temellendirir. Onun bu düşüncesinin arka planında ateist varoluşçuluğu vardır. Ahlakı insanın özgürlüğüne, sorumlu bir varlık oluşuna, varoluşunun özden önce gelmesine ve seçim varlığı olmasına dayandırır. Yani ahlakta tüm ipleri insanın eline bırakır. Nietzsche’nin Tanrı’nın ölümü üzerinden Sartre’ın Tanrı’nın var olmayışı üzerinden ahlakı temellendirdiği görülür.

Keywords

Ahlak , Tanrı , Nietzsche , Sartre , Özgürlük

References

• Amadi, ThankGodBekweri ve Peter Zabbeh Alawa. “Death Versus Non-Existence: A Comparative Analysis of The Ontological Status of God in Nietzsche and Sartre,” Internationaljournal of Integrative Humanism 11, (2019): 118-127.
• Bakewell, Sarah. Varoluşçular Kahvesi. Çeviren: Emrah Gözgü, İstanbul: Domingo Yayıncılık, 2017.
• Baykan, Fehmi. Bilgelik Yolunda Bir Filozof. Ankara: Palme Kitabevi, 1989.
• Büyük, Celal. Tanrısız Ahlak: Eleştirel Bir Bakış. Ankara: Berikan Ofset Matbaa, 2014.
• Connor, David. “Sartre on God, Freedom, and Determinism,” Sophia 31, (1992): 27-35.
• Frogel, Shai. “Ethics without God: Spinoza, Nietzsche and Existentialism,” An Anthology of Philosophical Studies 6, (2012): 157-167.
• Gillespie, John H. “Sartre and the Death of God,” Sartre Studies International 22, (2016): 41-57.
• Gürsoy, Kenan. Varoluş ve Felsefe. Ankara: Aktif Düşünce Yayıncılık, 2019.
• Nietzsche, Friedrich. Ahlakın Soykütüğü Üstüne. Çeviren: Ahmet İnam, İstanbul: Say Yayınları, 2013.
• Nietzsche, Friedrich. Böyle Buyurdu Zerdüşt. Çeviren: Korkut Ata, İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık, 2010.
• Nietzsche, Friedrich. Güç İstenci. Çeviren: Nilüfer Epçeli, İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Nietzsche, Friedrich. İyinin ve Kötünün Ötesinde. Çeviren: Ahmet İnam, İstanbul: Say Yayınları, 2015.
• Nietzsche, Friedrich. Putların Alacakaranlığı. Çeviren: Mustafa Tüzel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010.
• Nietzsche, Friedrich. Şen Bilim. Çeviren: Levent Özşar, Bursa: Asa Kitabevi, 2003.
• Sartre, Jean-Paul. Varlık ve Hiçlik. Çevirenler: Turhan Ilgaz ve Gaye Çankaya Eksen, İstanbul: İthaki Yayınları, 2014.
• Sartre, Jean-Paul. Varoluşçuluk. Çeviren: Asım Bezirci, İstanbul: Say Yayınları, 2019.
• Thompson, Neil. “Existentialist Ethics: From Nietzsche to Sartre and Beyond,” Ethics and Social Welfare 2, (2008): 10-23.