FİNANSAL OLMAYAN PERFORMANSIN LOPCOW VE ARAS YÖNTEMLERİYLE ANALİZİ: 2022-2023 DÖNEMİ İÇİN ÖZEL SERMAYELİ MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Year 2025, Volume: 6 Issue: 1, 44 - 62, 15.02.2025

İbrahim Yavuz

https://doi.org/10.58702/teyd.1601069

Abstract

Çalışmanın amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren özel sermayeli mevduat bankalarının 2022 ve 2023 yıllarındaki finansal olmayan performansını analiz etmektir. Performans analizinde Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden, objektif kriter ağırlıklandırma yöntemi LOPCOW ve alternatiflerin performans sıralama yöntemi ARAS kullanılmıştır. Finansal olmayan performans analizinde altı adet finansal olmayan performans kriteri kullanılmıştır: Toplam Personel Sayısı, Kadın Personel Oranı, Çalışan Devir Oranı, Elektrik Tüketimi, Karbon Emisyonu, Su Tüketimi. LOPCOW yöntemi sonuçlarına göre, en önemli kriter, 2022’de su tüketimi, 2023’te karbon emisyonu olmuştur. 2022 ve 2023 için kadın personel oranı (K2), önem ağırlığı en düşük kriter olmuştur. 2022 için; önem ağırlığı sıralamasında, toplam personel sayısı (K1) ikinci, çalışan devir oranı (K3) beşinci, elektrik tüketimi (K4) üçüncü, karbon emisyonu (K5) dördüncü sırada yer almıştır. 2023 için; önem ağırlığı sıralamasında, toplam personel sayısı (K1) ikinci, çalışan devir oranı (K3) beşinci, elektrik tüketimi (K4) dördüncü, su tüketimi (K6) üçüncü sırada yer almıştır. ARAS yöntemi sonuçlarına göre, en iyi finansal olmayan performans gösteren banka 2022’de ve 2023’te Şekerbank olmuştur. En kötü performans gösteren banka, 2022’de Akbank, 2023’te Yapı Kredi olmuştur. Finansal olmayan performans sıralamasında 2022’de, Türkiye İş Bankası ikinci, Yapı Kredi üçüncü, 2023’te, Türkiye İş Bankası ikinci, Akbank üçüncü sırada yer almıştır.

Keywords

Özel Sermayeli Mevduat Bankaları, Finansal Olmayan Performans Analizi, LOPCOW Yöntemi, ARAS Yöntemi

ANALYZING NON-FINANCIAL PERFORMANCE WITH LOPCOW AND ARAS METHODS: A STUDY ON PRIVATELY-OWNED DEPOSIT BANKS FOR THE PERIOD 2022-2023

Abstract

The aim of the study is to analyze the non-financial performance of privately owned deposit banks operating in Türkiye in 2022 and 2023. In the performance analysis, LOPCOW objective criteria weighting method and ARAS performance ranking method of alternatives were used. Six non-financial performance criteria were used in the non-financial performance analysis: Total Number of Employees, Female Staff Ratio, Employee Turnover Rate, Electricity Consumption, Carbon Emission, and Water Consumption. According to the results of the LOPCOW method, the most important criteria was water consumption in 2022 and carbon emissions in 2023. For 2022 and 2023, the female staff ratio (K2) has the lowest importance weight. For 2022, total number of personnel (K1) ranked second, employee turnover rate (K3) ranked fifth, electricity consumption (K4) ranked third, and carbon emissions (K5) ranked fourth. For 2023, total number of personnel (K1) ranked second, employee turnover rate (K3) ranked fifth, electricity consumption (K4) ranked fourth, and water consumption (K6) ranked third. According to the results of the ARAS method, the bank with the best non-financial performance was Şekerbank in 2022 and 2023. The worst-performing bank was Akbank in 2022 and Yapı Kredi in 2023. In the non-financial performance ranking, Türkiye İş Bankası ranked second and Yapı Kredi third in 2022, and Türkiye İş Bankası second and Akbank third in 2023.

Keywords

Privately-Owned Deposit Banks, Non-Financial Performance Analyze, LOPCOW Method, ARAS Method

References

• Akbaş, F. ve Kaya, F. (2022). Katılım bankalarının kurumsal sürdürülebilirliklerini etkileyen finansal performans göstergelerinin incelenmesi. Maliye ve Finans Yazıları, (117), 159-176. https://doi.org/10.33203/mfy.1069368.
• Akter, M., Hoque, M. ve Chowdhury, L. A. M. (2016). A perception analysis of financial and non-financial performance measurement for the banking sector in Bangladesh: A structural equation modelling approach. Special International Edition, 1(1), 93-104.
• Amile, M., Sedaghat, M. ve Poorhossein, M. (2013). Performance evaluation of banks using Fuzzy AHP and TOPSIS, case study: State-owned banks, partially private and private banks in Iran. Caspian Journal of Applied Sciences Research, 2(3), 128-138.
• Arsu, T. (2021). Finansal performansın entropi tabanlı ARAS yöntemi ile değerlendirilmesi: BİST elektrik, gaz ve buhar sektöründeki işletmeler üzerine bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(1), 15-32. https://doi.org/10.17065/huniibf.740393.
• Bătae, O. M., Dragomir, V. D. ve Feleagă, L. (2021). The relationship between environmental, social, and financial performance in the banking sector: A European study. Journal of Cleaner Production, 290, Article 125791. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2021.125791.
• Bektaş, S. (2022). Türk sigorta sektörünün 2002-2021 dönemi için MEREC, LOPCOW, COCOSO, EDAS ÇKKV yöntemleri ile performansının değerlendirilmesi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 247-283. https://doi.org/10.46520/bddkdergisi.1178359.
• Bektaş, S. (2023). Özel sermayeli bir mevduat bankasının sürdürülebilirlik performansının hibrit ÇKKV modeliyle değerlendirilmesi: 2009-2021 dönemi Akbank örneği. İzmir İktisat Dergisi, 38(4), 884-907. https://doi.org/10.24988/ije.1216968.
• Dadelo, S., Turskis, Z., Zavadskas, E. K. ve Dadeliene, R. (2012). Multiple criteria assessment of elite security personal on the basis of ARAS and expert methods. Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 46(4), 65-68.
• Demir, G. (2021). Özel sermayeli mevduat bankalarında performans analizi: SWARA-RAFSI bütünleşik model uygulaması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1359- 1382. https://doi.org/10.16951/atauniiibd.897065.
• Ecer, F. (2019). Özel sermayeli bankaların kurumsal sürdürülebilirlik performanslarını değerlendirmeye yönelik çok kriterli bir yaklaşım: Entropi ve Aras bütünleşik modeli. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 365-390. https://doi.org/10.17153/oguiibf.470336.
• Ecer, F. ve Pamucar, D. (2022). A novel LOPCOW-DOBI multi-criteria sustainability performance assessment methodology: An application in developing country banking sector. Omega, 112, 1-20. https://doi.org/10.1016/j.omega.2022.102690.
• Gül, S. ve Bektaş, S. (2022). Türkiye’de faaliyet gösteren konvansiyonel bankaların finansal istikrar performanslarının finansal sağlamlık göstergeleri ile değerlendirilmesi: Entropi ve ARAS yöntemleri ile analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (49), 553-572. https://doi.org/10.30794/pausbed.993857.
• Goel, A., Sahay, N. ve Tyagi, A. (2024). Bank performance evaluation of sustainability strategy dimensions in the emerging market using the MCDM approach. Corporate and Business Strategy Review, 5(3), 106–116. https://doi.org/10.22495/cbsrv5i3art10.
• Kestane, A., Kurnaz, N. ve Sizer, M. O. (2019). Finans kuruluşlarında en ilişkisel analiz yöntemi ile sürdürülebilirlik performansı değerlendirmesi: Türkiye bankacılık sektöründe bir uygulama. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 14(4), 1323-1358. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.30287.
• Kevser, M. ve Doğan, M. (2020). Yönetim kurulu yapısı ve sürdürülebilirlik raporu uyumu: Türk bankacılık sektörü üzerine bir araştırma. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 4(10), 39-54.
• Nobanee, H. ve Ellili, S. (2016). Corporate sustainability disclosure in annual reports: evidence from use banks: Islamic versus conventional. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 55, 1336-1341. https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.07.084.
• Oral, C. ve Geçdoğan, S. (2020). Kurumsal sürdürülebilirlik ölçümü için ahp ve topsis yöntemlerinin kullanılması: Bankacılık sektörü üzerine bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4166- 4183. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.1097.
• Rozzani, N. ve Abdul Rahman, R. (2013). Camels and performance evaluation of banks in Malaysia: Conventional versus Islamic. Journal of Islamic Finance and Business Research, 2(1), 36-45.
• Şendurur, U. ve Temelli, F. (2018). Türkiye’de faaliyet gösteren geleneksel bankalar ve katılım bankalarının sürdürülebilirlik açısından karşılaştırılması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(2), 330-346. https://doi.org/10.31460/mbdd.344785.
• Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision making. Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159-172. https://doi.org/10.3846/tede.2010.10.
• Türkiye Bankalar Birliği. (2024). Bankalar. https://www.tbb.org.tr/tr adresinden 20 Ekim 2024 tarihinde alınmıştır.