Abstract
Ölüm üzerine düşünmek, yaşamımız üzerine düşünmektir. Ölüm, yaşamın son boyutu ve insanın yaşam yolculuğundaki veda anıdır. İnsanlar bu geri dönüşü olmayan gidişin gizemli bir yolculuk olduğunu düşünür. Bu sebeple, ölüm etrafında birçok gelenek oluşmuştur. Her toplumun ölüm gelenekleri zamanla bazı değişikliklere uğrar ve yeniden şekillenir. Yaşarken ölüm geleneği ne kadar değişikliğe uğrasa da geride kalanların ölüm olayını kabullenmesi her zaman zor olmuştur. Bu sebeple insanlar yas tutup ağıtlar yakarak bu durumun vermiş olduğu acıyı kabullenmeye çalışır. Kazak halkı da İslamiyet sonrası eskiden taşımış oldukları ölüm geleneklerini yeniden şekillendirmiştir. Kazak kültüründe ölen kişi dini usullere göre defnedilir ve geride kalanlarda görevlerini yerine getirerek ölüm geleneklerini gerçekleştirir. Kazak halkı ölüm haberini aldıktan sonra ölünün yılı töreni gerçekleştirilene kadar birçok geleneksel uygulama yapmaktadır. Bunlar: helalleşme, telkin, cenaze evi, ölünün haberini duyurma, ağıt yakma, taziye, cenazeyi yıkama, cenaze namazı, defin, ölünün üçü, yedisi, kırkı, yüz günlüğü ve yılıdır. Araştırmanın amacı, Kazak halkının ölüm geleneğinin geçmişten günümüze kadar yaşadığı bazı değişimleri ortaya koymak ve bu değişimlerin sosyal ve kültürel sebeplerini incelemektir. Ayrıca, çalışmada karşılaştırmalı yöntem tekniğini kullandım ve bu teknik ile ölüm geleneğindeki değişimleri incelendim. Daha sonra çalışmamda, Kazaklarda ölüm geleneği bağlamında gerçekleştirilen ritüellerin toplumsal değer yargıları bakımdan önemi ve toplum içerinde ölümün nasıl değerlendirildiği üzerinde durarak inceledim. Gerçekleştirilen ritüellerde akraba, dost ve yakınlarının görev ve sorumluklarını inceleyerek değerlendirmelerde bulundum.
Keywords
References
- Ajiğali, S. E. (2006). Kazak halkının dästürleri men adet-gurıptarı. 2. Tom. Almatı: Arıs. Balaubaeva-Golyahovskaya A. M. (1928).
- Pogrebenie u Kazahov Akmolinskoy guberni // Sb. Nauçnogo krujka pri Vostoçnom fakultete Sredne-aziatskogo gos. Unta. Taşkent: İzd-Vo SAGU, s. 17-30.
- Bopayulu, B. (2021). Kazak örf ve âdetleri. İstanbul: Hoca Ahmet Yesevi İlim ve İrfan Vakfı. Çetin, H. (2021).
- Türkiye ve Kazakistan’daki geçiş dönemlerinin (Doğum-evlenmeölüm) karşılaştırmalı incelemesi. [Doktora tezi] Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 430.
- Erqalieva, J. ve Şakuzadaulı, N. (2000). Kazak kültürü. Uluslararası Eğitim ve Kültür Vakfı (KATEV), Almatı: Al Farabi Kitabevi. Jelbudin, E. (2010).
- Traditsii i obıçai Kazahov. Kokşetav: Mir Peçati. Joldıbayulı, K. (2011).
- İmanî gül. Almatı: B.O.J. Kaliyev, S. vd. (1994). Kazak halkının salt-dästürleri. Almatı: Ravan.
- Kara, A. (2013). Eski devirlerden günümüze Kazakistan ve Kazaklar. İstanbul: Selenge Yayınları.
- Kenjeahmetov, S. (1994). Kazaktın salt-dästürleri men adet-gurıptarı. Almatı: Ana Tili
- Kenceahmetulı, S. (1998). Ulttık adet-gurıptın beymalim 220 türi”. Almatı: Sanat
- Kerimbay, S. vd., (2017). Salt-dästür söyleydi, otbası hrestomatiyası. Almatı: Orhon Baspa Üyi. Matıjanov, K. (2007). Kazak otbası. Almatı: Arıs.
- Nusipokasulı, A. ve Japarulu, A. (2011). Ağaş besikten jer besikke deyin. Almatı: Öner Baspası. P. Obıçay Kirgizov Semipalatinskoy oblasti// Russkiy Vestnik, SPb. T. 137.
- Tavulı, Ä. (2017). Kazak salt-dästürleri. Almatı: Balavsa Baspası.
Abstract
References
- Ajiğali, S. E. (2006). Kazak halkının dästürleri men adet-gurıptarı. 2. Tom. Almatı: Arıs. Balaubaeva-Golyahovskaya A. M. (1928).
- Pogrebenie u Kazahov Akmolinskoy guberni // Sb. Nauçnogo krujka pri Vostoçnom fakultete Sredne-aziatskogo gos. Unta. Taşkent: İzd-Vo SAGU, s. 17-30.
- Bopayulu, B. (2021). Kazak örf ve âdetleri. İstanbul: Hoca Ahmet Yesevi İlim ve İrfan Vakfı. Çetin, H. (2021).
- Türkiye ve Kazakistan’daki geçiş dönemlerinin (Doğum-evlenmeölüm) karşılaştırmalı incelemesi. [Doktora tezi] Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 430.
- Erqalieva, J. ve Şakuzadaulı, N. (2000). Kazak kültürü. Uluslararası Eğitim ve Kültür Vakfı (KATEV), Almatı: Al Farabi Kitabevi. Jelbudin, E. (2010).
- Traditsii i obıçai Kazahov. Kokşetav: Mir Peçati. Joldıbayulı, K. (2011).
- İmanî gül. Almatı: B.O.J. Kaliyev, S. vd. (1994). Kazak halkının salt-dästürleri. Almatı: Ravan.
- Kara, A. (2013). Eski devirlerden günümüze Kazakistan ve Kazaklar. İstanbul: Selenge Yayınları.
- Kenjeahmetov, S. (1994). Kazaktın salt-dästürleri men adet-gurıptarı. Almatı: Ana Tili
- Kenceahmetulı, S. (1998). Ulttık adet-gurıptın beymalim 220 türi”. Almatı: Sanat
- Kerimbay, S. vd., (2017). Salt-dästür söyleydi, otbası hrestomatiyası. Almatı: Orhon Baspa Üyi. Matıjanov, K. (2007). Kazak otbası. Almatı: Arıs.
- Nusipokasulı, A. ve Japarulu, A. (2011). Ağaş besikten jer besikke deyin. Almatı: Öner Baspası. P. Obıçay Kirgizov Semipalatinskoy oblasti// Russkiy Vestnik, SPb. T. 137.
- Tavulı, Ä. (2017). Kazak salt-dästürleri. Almatı: Balavsa Baspası.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Turkish Folklore Outside Türkiye |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | September 23, 2024 |
| Submission Date | March 19, 2024 |
| Acceptance Date | May 21, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Issue: 369 |
The journal is published twice a year in January and July. The language of DOI-registered articles in TFA, which is an open access journal with double-blind referee system, is Turkish and English. Manuscripts edited according to the rules and principles of the journal are submitted through our related page in dergipark. For this and similar issues, please write to info@turkfolklorarastirmalari.com or tfadergisi@gmail.com.
The articles with DOI tags in the open access journal, edited according to APA 7 system, are published free of charge in the double-blind referee system. The management of the Association/Journal is not responsible for the articles in any way; all responsibilities belong to the authors. The author(s) of the articles requiring an Ethics Committee decision must include the required report in the manuscript submission. In the submission of the article, the authors submit the Publication Declaration Form stating that they assume all the responsibilities of the work, that the work has not been published elsewhere, and that it has not been sent to other publication organs for publication. As an open access journal, authors own the copyrights of their products. Authors are not paid any fee. They can partially use their works in different places by citing TFA as a source and publish their translations in full text.
Address : Turkish Folklore Research Society - Kyrenia / TRNC (Turkish Folklore Research Society - Kyrenia / TRNC)
Phone :0542 888 80 35
Email: info@turkfolklorarastirmalari.com ---- tfadergisi@gmail.com