Ortaokul Sosyal Bilgiler ve İngilizce Ders Kitaplarının Disiplinlerarası Yaklaşım Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 78 - 96, 31.12.2022

Melek Şanda Yılmaz Geçit

Öz

Disiplinlerarası öğretimin önemi, her geçen gün daha fazla vurgulanmaktadır. Etkili ve anlamlı öğrenmeye çok büyük katkı sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, ortaokul müfredatında yer alan kavramlar ve yaklaşımlarla Ortaokul Sosyal Bilgiler ve İngilizce Dersi Programının disiplinlerarası bakımdan uyumunu ortaya koymaktır. Bu araştırmanın örneklemini Ortaokul 5.6.7. Sınıflarda okutulan Sosyal Bilgiler ve İngilizce Ders Kitapları oluşturmaktadır. Çalışma nitel araştırma modeline göre gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada veri toplama yöntemi olarak doküman analizi yapılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Dersler arası ilişkilendirme ders kitaplarındaki sorular, yazılı öğeler ya da görseller yardımıyla sağlanmıştır. Sosyal Bilgiler dersi kendi doğası gereği çok disiplinli bir çalışma alanından oluşmaktadır. Sosyal Bilgiler dersinde ele alınan kavram, bilgi beceri ve değerlerin aktarılmasında anlamlı öğrenmeler sağlayacak olan disiplinlerarası öğretim yaklaşımının önemi artmaktadır. Alan yazın tarandığında disiplinlerarası yaklaşım ile ilgili Sosyal Bilgilerin diğer pek çok ders ile ilişkili olarak örneklerine rastlamamıza karşın İngilizce dersi ile ilgili ortaokul düzeyinde Sosyal Bilgiler ve İngilizce derslerinin disiplinlerarası bağlamda incelenmemiş olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın bu iki dersin disiplinlerarası bağlamda incelenmesinin alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, İngilizce, disiplinlerarası yaklaşım, ders kitabı, Social studies, English, interdisciplinary approach, the course book

An Interdisciplinary Approach Analysis of Secondary School Social Studies and English Course Books

Öz

The importance of interdisciplinary teaching is emphasized increasingly day by day. It has a great contribution to the effective and meaningful learning. This research aims to define the compatibility between Social Studies and English Language Curriculum for Secondary Education Curriculum in light of the concepts and approaches outlined in the Education Program, from a cross-curricular / interdisciplinary standpoint. The sample of this research is Secondary Schools 5.6.7. Social Studies and English course books used in classrooms. The study is carried out according to qualitative research techniques. Data were collected through document analysis and evaluated through descriptive analysis. The relationship between lessons was provided with the help of questions, written items, or visuals in the course books. Although we encountered examples of social studies related to the interdisciplinary approach in relation to many other courses when the literature was searched, it was seen that the secondary school level Social Studies and English lessons were not examined in an interdisciplinary context. It is thought that this study will contribute to the field by examining Social Studies and English courses in an interdisciplinary context

Anahtar Kelimeler

Social studies, English, interdisciplinary approach, the course book

Kaynakça

• Aladağ, E., Sert, C. (2020). Sosyal Bilgiler 5. sınıf ders kitabının disiplinlerarası yaklaşım açısından incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, Cilt 6(3), 285-295. https://doi.org/ 10.38089/ekuad.2020.28
• Akins, A. ve Akerson, V.L. (2002). Connecting science, social studies and language arts: an ınterdisciplinary appoach, Educational Action Research, 10(3), 479-498. http://doi.org/10.1080/09650790200200196
• Aybek, B. (2000). İlköğretim 4. sınıf Sosyal Bilgiler dersi öğretiminin sosyal ve diğer bilimlerle ilişkisinin değerlendirilmesi.[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi
• Bektaş, Ö. & Çakal, H. (2010). İlköğretim 5. sınıf Sosyal Bilgiler dersi ile Fen ve Teknoloji dersi arasındaki ilişkilendirme. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(14), 109-142. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunikkefd/issue/2775/37187
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri, Pegem Akademi.
• Coşkun, S.B. (2009). İlköğretim 8. sınıf matematik dersinin disiplinlerarası yaklaşımla işlenmesinin öğrencilerin matematik başarıları ve eleştirel düşünme eğilimleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Dervişoğlu, S. ve Soran, H. (2003). Ortaöğretim biyoloji eğitiminde disiplinlerarası öğretim yaklaşımının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 48-57.
• Güneş, N. (2007). An analysis of the revised english curriculum for primary school grade 4 from a cross-curricular standpoint: compatibility with the social sciences curriculum. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kartal, A. (2020).Disiplinlerarası çalışmalardan disiplinler ötesi çalışmalara köprü. Pegem.
• Kaymakçı, S. (2012). Sosyal bilgiler programında ilişkilendirmeler, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 273-304
• Konukaldı, I. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji eğitiminde disiplinlerarası tematik öğrenme yaklaşımının öğrencilerin öğrenme ürünleri üzerine etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. İlkokul ve ortaokul 4-7. sınıflar. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. İlkokul ve ortaokul 4-7. sınıflar. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
• MEB (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4–7. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
• NCSS (1993) Social studies curriculum planning resources. Washington Dc: National council for the social studies.
• Özen, F. & Hendekçi, E., A. (2016). Türkiye’de eğitim denetimi alanında 2005–2015 yılları arasında yayımlanan makale ve tezlerin betimsel analizi, OPUS – Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(11), s.619-650
• Özhamamcı, T. (2013). İlkokul ve ortaokul öğretim programlarındaki disiplinlerarası öğretim uygulamalarına yönelik öğretmen görüşleri. [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sert,C.(2019). Sosyal Bilgiler öğretiminde dersler arası ilişkilendirme üzerine durum çalışması. [Yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Şimşek, C. (2009). Fen ve Teknoloji dersi öğretim programları ve ders kitapları bilim tarihinden ne kadar ve nasıl yararlanıyor?. İlköğretim Online, 8(1), 129-145.
• Turna, Ö, Bolat, M. (2015). Eğitimde disiplinlerarası yaklaşımın kullanıldığı tezlerin analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1) , 35-55. https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuefd/issue/20280/214920
• Turan, S, Karasu Avcı, E, Faiz, M. (2020). Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin disiplinlerarası yaklaşıma yönelik görüşleri. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 6 (1) , 141-163. https://doi.org/10.32570/ijofe.725951
• Turan, S. (2019). 2018 Sosyal Bilgiler öğretim programının disiplinlerarası yapısının incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 2(2), 166-190. https://dergipark.org.tr/en/pub/jirss/issue/50816/629426
• Yarımca, Ö. (2011), Disiplinlerarası yaklaşıma dayalı bir durum çalışması, Akademik Bakış Dergisi, 25.
• Yarımca, Ö. (2010). İlköğretim II. kademe görsel sanatlar dersinde disiplinlerarası yaklaşıma dayalı uygulamalar. [Doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,12,89-94.