Abstract
Türkiye Kömür Havzalarının rezervleri hesaplanırken girişilen araştırmalar arasında örtü tabakalarının jeolojisi ön planda gelir. Bu tabakaların terkip, kalınlık ve bünye bakımlarından çok iyi tanınması şarttır. Bu arada olmak üzere Zonguldak çevresindeki bazı Kretase tabakalarındaki bünye ve kalınlık değişmelerinin sebeplerini, Zonguldağın 15 km. kadar batısındaki Ilıksu transversali tetkik olunurken tesbit edilmeye çalışılmıştır.
Kretase denizinin bu bölgeyi istilasından önce, Kuzey Anadolu sahilinin Karbonifer arazisi, Devonien tabakalarını da ihtiva eden İnkum (Bartın) antiklinalinin ayırdığı, ve kabaca Cide Ve Zonguldak senklinalleri adını verebileceğimiz iki çöküntü veya depresyonu meydana getirmekte idi (bak şek. 1). Cide senklinalinde S veya W e doğru gidildiğinde Jürasik kaybolur, Alt Kretase daha littoral bir fasiyes halini alarak incelir. Ayni şeyin doğuya giderken de varit olduğu muhtemeldir. Zonguldak senklinalinde de ayni tarzda sahilden içlere doğru gidildikçe kalınlıkların azaldığı ve fasiyeslerin de gittikçe daha littoral olduğu belirir.
Primer senklinallerin antekarbonifer araziden müteşekkil olan kenarlarında (İnkum, Ereğli S. gibi) Paleozoik arazinin üzerine doğrudan doğruya transgressif Senonien gelmektedir. Bu itibarla örtü tabakalarının terkip ve kalınlık bakımından arzettikleri mevzii variyasyonları, bölgenin paleocoğrafyasiyle açıklamak yolundaki bu ilk deneme, enteresan bir hipotez teşkil eder.