Türkiye’de İşe Bağlı Fiziksel ve Ruhsal Sağlık Sorunları ve Etkileyen Faktörler

Year 2022, Volume: 16 Issue: 1, 1 - 7, 20.03.2022

Mikail Özdemir , Dilşad Save

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.798952

Abstract

Giriş: Ülkemizde Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından sonuncusu 2013 yılında yapılan iş kazaları ve işe bağlı sağlık problemleri anketi, sadece prevalans ve demografik dağılımlar şeklinde sunulmaktadır. Çalışmamızda, Türkiye’de istihdam edilenlerin işten kaynaklı veya iş nedeniyle kötüleşen sağlık problemi yaşamasını etkileyen faktörlerin ve işyerindeki yaşanan fiziksel ve ruhsal sağlık sorunlarının saptanması amaçlanmıştır. Yöntem: Türkiye genelini temsil eden kesitsel tipteki araştırmamızda 2013 yılında TUİK anketörleri tarafından yüz-yüze anket yöntemiyle elde edilen İş Kazaları ve İşe Bağlı Sağlık Problemleri konulu anket modülünün ham verileri kullanılmıştır. Araştırmamızın ana bağımlı değişkeni olan işe bağlı sağlık sorunu; kişinin son 12 ay içinde maruz kaldığı her türlü sağlık sorunu, işinden kaynaklandığı veya iş nedeniyle daha da kötüleştiği düşünülüyorsa kapsanmıştır. Araştırmada, işle ilgili yaşanan sağlık sorunları, yetkililer tarafından kabul edilen veya kayıtlanan vakalar ile sınırlı tutulmamıştır, kişinin bu hastalığın işten kaynaklandığını düşünmesi yeterlidir. Bulgular: Çalışanların %2'si, son 12 ayda işe bağlı sağlık sorunu yaşadığını belirtmiştir. En çok rahatsızlık veren sağlık sorunu ise %57,3’lük bir oranla kas iskelet sistemi sorunlarıdır. İşe bağlı sağlık sorunlarını etkileyen faktörler çok değişkenli olarak analiz edildiğinde; yüksek lisans/ fakülte ve üzeri eğitim durumuna göre; hiç okul bitirmeyenler 1,79 kat, ilköğretim mezunları 1,61 kat ve lise mezunları ise 1,51 kat daha yüksek işe bağlı sağlık sorunuyla karşılaşma olasılığına sahip olduğu anlaşılmıştır. Çalışanlarının işyeri ana faaliyeti göz önüne alındığında, ofis vb. az tehlikeli meslek gruplarına göre; inşaat ve elektrik vb. çok tehlikeli meslek gruplarında 1,27 kat (%95 G.A. 1,03-1,58) daha yüksek bulunurken, tarım sektörünün işe bağlı sağlık sorunlarına karşı koruyucu olduğu saptanmıştır. Sonuç: Ülkemizde işe bağlı sağlık sorunlarında risk gruplarına (düşük eğitim seviyesi, boşanan/eşi ölenler ve çok tehlikeli sektörde çalışanlar, uzun saatler çalışanlar) yönelik alınacak tedbirler ve çalışanların fiziksel ve ruhsal sağlığını etkilediklerini düşündükleri (ağır yük taşıma ve zaman baskısı vb.) faktörlerin elimine edilmesi, iş kazalarına bağlı can ve iş gücü kayıplarının önüne geçilmesini sağlayacaktır.

Keywords

işyeri, kas-iskelet rahatsızlığı, psikolojik sorunlar, risk faktörler

Thanks

Verilerin paylaşımında ve süreçteki yardımlarından dolayı Türkiye İstatistik Kurumu'na teşekkür ederiz.

Factors Affecting the Work Related Physical and Mental Health Problems in Turkey

Abstract

Aim: The Occupational Accidents and Work Related Health Problems survey, that have been made by Turkey Statistical Institute (Turkstat) in 2013 lastly, are presented just as the prevalence and demographic distributions. In this study, it was aimed to determine the factors affecting employees' physical and mental health problems that are caused by work or worsening due to work. Methods: The raw data of the questionnaire module on The Occupational Accidents and Work-Related Health Problems obtained by the Turkstat in 2013 through face-to-face survey method was used. Work-related health problem, which is the main dependent variable of our study; Any health problems experienced by a person in the past 12 months are covered if they are thought to be caused by or worsened by work. In the study, work-related health problems were not limited to cases accepted or recorded by the authorities, it is sufficient for the person to think that this disease was caused by work. Results: Two percent of the employees stated that they had a work-related health problem in the last 12 months. The most disturbing health problem is musculoskeletal problems (57.3%). When the factors affecting work-related health problems are analyzed in multivariate, according to graduate / faculty and higher education level; those who have never finished school (OR=1.79), primary school graduates (OR=1.61) and high school graduates (OR=1.51) have higher risk. Considering the main activity of the workplace of its employees, according to less dangerous occupational groups (such as office); very dangerous occupational groups have higher risk (OR=1.27; 95% CI 1.03-1.58) and it was determined that the agricultural sector was protective against work-related health problems. Conclusion: Measures to be taken for the risk groups (low education level, divorced / widowed and working in the very dangerous sector, working long hours) in work-related health problems in our country and those that they think affect the physical and mental health of the employees (carrying heavy loads and time pressure etc.) will prevent the loss of life and workforce due to work accidents.

Keywords

musculoskeletal disorder, psychological problems, risk factors, workplace

References

• 1. Bilir N. İşyeri Ortam Faktörleri ve İş Hijyeni Çalışmaları. İş Sağlığı ve Güvenliği. Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri; 2016:101-112.
• 2. Oztek Z. Public health specialists: occupational description in Turkey. Cahiers de sociologie et de demographie medicales. 2009;50(4):433-444.
• 3. Üstün TB, Kostanjsek N, Chatterji S, Rehm J. Measuring health and disability: Manual for WHO disability assessment schedule WHODAS 2.0: World Health Organization; 2010:11-26. https://apps.who.int/iris/handle/10665/43974. Accessed 05.10.2020, 2020.
• 4. Takala J, Hämäläinen P, Saarela KL, et al. Global estimates of the burden of injury and illness at work in 2012. Journal of occupational and environmental hygiene. 2014;11(5):326-337.
• 5. de Zwart BC, Broersen JP, Frings-Dresen MH, van Dijk FJ. Musculoskeletal complaints in the Netherlands in relation to age, gender and physically demanding work. International archives of occupational and environmental health. 1997;70(5):352-360.
• 6. Caraballo-Arias Y. Occupational safety and health in Venezuela. Annals of global health. 2015;81(4):512-521.
• 7. June KJ, Cho SH. Low back pain and work‐related factors among nurses in intensive care units. Journal of clinical nursing. 2011;20(3‐4):479-487.
• 8. Van den Heuvel SG, Geuskens GA, Hooftman WE, Koppes LL, Van den Bossche SN. Productivity loss at work; health-related and work-related factors. Journal of occupational rehabilitation. 2010;20(3):331-339.
• 9. Michie S, Williams S. Reducing work related psychological ill health and sickness absence: a systematic literature review. Occupational and environmental medicine. 2003;60(1):3-9.
• 10. Wall TD, Bolden R, Borrill C, Carter A. Minor psychiatric disorder in NHS trust staff: occupational and gender differences. The British Journal of Psychiatry. 1997;171:519.
• 11. Laberge M, Ledoux E. Occupational health and safety issues affecting young workers: A literature review. Work. 2011;39(3):215-232.
• 12. Sosyal Güvenlik Kurumu. İş Kazası ve Meslek Hastalığı İstatistikleri. 2014; http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari. Accessed 05.10.2020, 2017.
• 13. Sosyal Güvenlik Kurumu. İş Kazası ve Meslek Hastalığı İstatistikleri. 2013; http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari. Accessed 05.10.2020, 2017.
• 14. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Oda Raporu. 5. baskı. Ankara; 2014.