Factors Affecting the Healthcare Facility Preferences of Patients with Type 2 Diabetes and Their Effects on Compliance with Treatment

Year 2024, Volume: 18 Issue: 4, 476 - 484

Serhat Figen , Sibel Tunç Karaman , Okcan Basat

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.1509958

Abstract

Introduction: The aim of this study is to explore the healthcare facility (HF) preferences of patients with Type 2 diabetes, the factors affecting their preferences, and the relationship between their preferences and compliance with treatment.
Method: This cross-sectional study was conducted with patients diagnosed with type 2 diabetes who applied to the Family Medicine Outpatient Clinic of a tertiary hospital between 20.10.2022 and 17.03.2023 and met the inclusion criteria for the study. Participants' sociodemographic characteristics, medical history, and characteristics regarding their HF preferences were questioned. Their compliance with treatment was evaluated with the Morisky Medication Adherence Scale (MMAS-8). Fasting plasma glucose (FPG) and HbA1c levels were recorded.
Results: The mean age of the 210 participants included in the study was 59.84±9.45 and 61.4% (n=129) were women. Primary care HF is mostly preferred due to the need to prescribe medication (94.3%) and proximity to home (81%). Tertiary care HF is mostly preferred for diabetes control (76.2%), medication report renewal (85.2%) and complication monitoring (81.4%). According to the MMAS-8, 53.8% (n=113) of the participants were highly compliant with the treatment. Those who preferred primary care and private HF for follow-up had higher compliance with treatment (p=0.001). Those who preferred primary care HF to be examined by the same doctor also have higher compliance with treatment (p=0.033).
Conclusion: Primary care HF is preferred due to prescription of medication and proximity to home. Tertiary care HF is preferred for monitoring diabetes complications and renewing medication reports. Compliance with treatment is high in patients for whom it is important to be followed by the same doctor. It is thought that the rate of preference should be increased by increasing the competence in terms of examination, treatment and follow-up in primary care HF, where patients can be followed by the same doctor, and thus patients' compliance with the treatment will increase.

Keywords

Diabetes mellitus, Health facilities, Medication compliance, Patient preference

Tip 2 Diyabetli Hastaların Sağlık Kuruluşu Tercihlerini Etkileyen Faktörler ve Tedaviye Uyumuna Etkileri

Abstract

Giriş: Bu çalışmanın amacı; Tip 2 diyabetli hastaların sağlık kuruluşu (SK) tercihlerini, tercihlerini etkileyen faktörleri ve tercihleri ile tedaviye uyumları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.
Yöntem: Bu kesitsel çalışma; üçüncü basamak bir hastanenin Aile Hekimliği Polikliniğine 20.10.2022-17.03.2023 tarihleri arasında başvuran ve çalışmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan Tip 2 diyabet tanılı hastalar ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik karakteristikleri, tıbbi öyküleri ve SK tercihlerine yönelik özellikleri sorgulanmıştır. Tedaviye uyumları Morisky Tedavi Uyum Ölçeği-8 (MTUÖ-8) ile değerlendirilmiştir. Açlık plazma glukozu (APG) ve HbA1c düzeyleri kaydedilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 210 katılımcının yaş ortalaması 59,84±9,45 olup %61,4’ü (n=129) kadındır. İlaç yazdırmak (%94,3) ve eve yakınlık (%81) sebebiyle daha çok birinci basamak SK tercih edilmektedir. Diyabet kontrolü (%76,2), ilaç raporu yenilemek (%85,2) ve komplikasyon takibi (%81,4) için daha çok üçüncü basamak SK tercih edilmektedir. MTUÖ-8’e göre katılımcıların %53,8’i (n=113) tedaviye yüksek düzeyde uyumludur. Takip için birinci basamak ve özel SK tercih edenlerin tedaviye uyumu daha yüksektir (p:0.001). Aynı doktora muayene olmak için birinci basamak SK tercih edenlerin de tedaviye uyumları daha yüksektir (p=0,033).
Sonuç: Birinci basamak SK ilaç yazdırmak ve eve yakınlık sebebiyle tercih edilmektedir. Diyabet komplikasyonlarının takibi ve ilaç raporlarının yenilenmesi için ise üçüncü basamak SK tercih edilmektedir. Aynı doktor tarafından takip edilmenin önemli olduğu hastalarda tedaviye uyum yüksektir. Hastaların aynı doktor tarafından takip edilebildiği birinci basamak SK’da tetkik, tedavi ve takip açısından yetkinliğin artırılması ile tercih edilme oranının artırılması gerektiği ve böylece hastaların tedaviye uyumlarının artacağı düşünülmektedir.

Keywords

Diyabetes mellitus, Hasta tercihi, Sağlık tesisleri, Tedavi uyumu

References

• 1. TEMD Dı̇abetes Mellı̇tus ve Komplı̇kasyonlarının Tanı, Tedavı̇ ve İzlem Kılavuzu. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, Ankara; 2022. Erişim Adresi: https://file.temd.org.tr/Uploads/publications/guides/documents/diabetes-mellitus_2022.pdf Erişim Tarihi: 02.04.2024
• 2. International Diabetes Federation (IDF) Diabetes Atlas 2021. Accessed from: https://diabetesatlas.org/atlas/tenth-edition/ Accessed: 01.07.2024
• 3. Chan JC, Mbanya JC, Chantelot JM, Shestakova M, Ramachandran A, Ilkova H, et al. Patient-reported outcomes and treatment adherence in type 2 diabetes using natural language processing: Wave 8 of the Observational International Diabetes Management Practices Study. J Diabetes Investig 2024;15(9):1306-1316. https://doi.org/10.1111/jdi.14228
• 4. Teng CL, Chan CW, Wong PS. Medication adherence of persons with type 2 diabetes in Malaysia: a scoping review and meta-analysis. J ASEAN Fed Endocr Soc 2022;37(1):75-82. https://doi.org/10.15605/jafes.037.01.14
• 5. Sharma D, Goel NK, Cheema YS, Garg K. Medication adherence and its predictors among type 2 diabetes mellitus patients: a cross-sectional study. Indian J Community Med 2023;48(5):781-785. https://doi.org/10.4103/ijcm.ijcm_744_22
• 6. Sendekie AK, Netere AK, Kasahun AE, Belachew EA. Medication adherence and its impact on glycemic control in type 2 diabetes mellitus patients with comorbidity: a multicenter cross-sectional study in Northwest Ethiopia. PLoS One 2022;17(9):e0274971. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0274971
• 7. American Diabetes Association Professional Practice Committee. Introduction and Methodology: Standards of Care in Diabetes - 2024. Diabetes Care 2024;47(Supplement1):S1-S4. https://doi.org/10.2337/dc24-SINT
• 8. Durcan E, Özkaya HM. Birinci basamakta diyabet hastalarının takibi. Kutan Fenercioğlu A, editör. Birinci Basamakta Kronik Hastalık Takibi ve Kronik Hasta Bakımı. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2020. s.31-38.
• 9. Kern DH, Mainous AG. Disease management for diabetes among family physicians and general internists. Opportunism or planned care? Family Medicine 2001;33:621–625.
• 10. Teng L, Li Y. Analysis on the willingness and influencing factors of choosing primary healthcare institutions among patients with chronic conditions in China: a cross-sectional study. BMJ Open 2022;12:e054783. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2021-054783
• 11. Wan G, Wei X, Yin H, Qian Z, Wang T, Wang L. The trend in primary health care preference in China: a cohort study of 12,508 residents from 2012 to 2018. BMC Health Serv Res 2021;21(1):768. https://doi.org/10.1186/s12913-021-06790-w
• 12. Ateş M, Erbaydar T, Demirkıran K, Özhan G, Cevahir E, İşçi E. Gebze halkının sağlık hizmetlerini kullanımı ve sağlık kuruluşlarını tercih etme nedenlerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2004;7(3):319-341.
• 13. Hoşgör H, Hoşgör DG. Hastaların hastane seçimini etkileyen faktörler: Sistematik derleme (1996-2017). Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2019;22(2):437-456.
• 14. Çelik M, Limnili G, Güldal AD. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin değerlendirilmesi. The Journal of Turkish Family Physician 2019;10(4):163-172.
• 15. Çakmak İ, Öztürk S. Türkiye’de bireylerin sağlık kuruluşları tercihlerini etkileyen faktörlerin analizi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2022;40(1):44-57.
• 16. Morisky DE, Green LW, Levine DM. Concurrent and predictive validity of a self-reported measure of medication adherence. Med Care 1986;24(1):67-74. https://doi.org/10.1097/00005650-198601000-00007
• 17. Morisky DE, Ang A, Krousel-Wood M, Ward HJ. Predictive validity of a medication adherence measure in an outpatient setting. J Clin Hypertens (Greenwich) 2008;10(5):348-354. https://doi.org/10.1111/j.1751-7176.2008.07572.x
• 18. Sayiner ZA, Savaş E, Kul S, Morisky, DE. Validity and reliability of the Turkish version of the 8-Item Morisky Medication Adherence Scale in patients with type 2 diabetes. Eur J Ther 2020;26(1):47-52.
• 19. Çıtıl R, Öztürk Y, Günay O. Kayseri il merkezinde bir sağlık ocağına başvuran diyabetik hastalarda metabolik kontrol durumu ve eşlik eden faktörler. Erciyes Tıp Dergisi 2010;32(2):111-122.
• 20. Özel Y. Diyabetes mellitus ön teşhisinde aile sağlığı merkezlerinin rolü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Medipol Üniversitesi; 2018. p.1-74
• 21. Yetim B, Çelik Y. Sağlık sektöründe bireylerin hizmet sunucu tercihlerini etkileyen faktörler. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2021;19:173-185.
• 22. Gümüş Çiçek E, Güngörmüş Z. İkinci basamak sağlık hizmetlerine başvuru yapan hastaların birinci basamak sağlık hizmetlerini kullanma durumlarının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2020;23(1):119-126.
• 23. Liao R, Liu Y, Peng S, Feng XL. Factors affecting health care users' first contact with primary health care facilities in north eastern China, 2008-2018. BMJ Glob Health 2021;6(2):e003907. https://doi.org/10.1136/bmjgh-2020-003907
• 24. İlhan ÖA. Üniversite hastanesine başvuran hastaların ilk başvuruda aile sağlığı merkezi veya üçüncü basamak sağlık kuruluşu tercihlerinin incelenmesi. Uzmanlık Tezi. Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi; 2022. s.1-39
• 25. Leister J, Stausberg J. Why do patients select a hospital? A conjoint analysis in two German hospitals. J Hosp Mark Public Relations 2007;17(2):13-31. https://doi.org/10.1300/J375v17n02_03
• 26. Nordin N, Mohd Hairon S, Yaacob NM, Abdul Hamid A, Hassan N. Effects of familydoctor concept and doctor-patient ınteraction satisfaction on glycaemic control among type 2 diabetes mellitus patients in the Northeast Region of Peninsular Malaysia. International Journal of Environmental Research and Public Health 2020;17(5):1765. https://doi.org/10.3390/ijerph17051765
• 27. Nasir NM, Ariffin F, Yasin SM. Physician-patient interaction satisfaction and its influence on medication adherence and type-2 diabetic control in a primary care setting. Med J Malays 2018;73:163–169.
• 28. Yavuz H, Tuncer Ö. Hipertansiyon hastalarının aile sağlığı merkezini kullanma sıklığı ve tercih nedenleri. İzmir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi 2023;27(1):61-70.
• 29. Vatansever Balcan M, Elbi H, Özcan F. Hipertansiyon tanılı hastaların izlemlerinde sağlık kuruluşu tercihleri ve etkileyen faktörler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2023;27(1):8-13.
• 30. Yawn B, Zyzanski SJ, Goodwin MA, Gotler RS, Stange KC. Is diabetes treated as an acute or chronic illness in community family practice?. Diabetes Care 2001;24(8):1390-1396. doi:10.2337/diacare.24.8.1390
• 31. Delican O, Yapakçı A, Yılmaz E, Altun A, Kesen CH, Atal SS. Ailelerin aile hekimliğinden hizmet alımı ve memnuniyeti. The Journal Of Turkish Family Physician 2019;10(1):22-38.