Oral and dental health status and affecting factors within first grade primary school students
Year 2021,
, 31 - 40, 23.04.2021
Yunus Emre Doğan
,
Ayşe Nur Doğan
,
Burhanettin Avcı
,
Hacer Balkaya
,
Mehmet Akif Dündar
,
Erdal Mert
,
Ahmet Öztürk
Abstract
Objective: The aim of this study was to evaluate the oral and dental health of first
grade students and the factors affecting them by utilizing the data in the examination
follow-up form of the Ministry of Health’s Preventive Oral and Dental Health Program.
Methods: 13,836 forms of students who were screened within the scope of the oral
and dental health studies conducted by the Kayseri Provincial Health Directorate
in the 2017-2018 Education Period were evaluated. Obtained quantitative data
were shown with mean and standard deviation, qualitative data were indicated by
number and percentage, and t-test, One Way ANOVA and Post-hocTukey tests were
used for independent samples to compare personal characteristics and habits with
the dmft index. In statistical analysis, p <0.05 was considered significant. Results:
The percentage of untreated caries students was 69.6%. dmft index was 3.58±3.32.
According to the examination findings of students, the dmft index was found to be
statistically significantly higher in males, parents with secondary education, lower
secondary school, no toothbrush, no toothbrushing, gum bleeding, orthodontic
treatment, the last reason for going to the dentist and pain or complaints and treatment
or treatment follow-up high (p<0.05). No significant relationship was found between
the use of interface brush/floss and dmft index (p> 0.05). Conclusion: The results of
the screening data showed that caries frequency is far behind the targets set by the
World Health Organization in terms of caries frequency. It is thought that “Preventive
Dentistry Services” should be expanded in order to improve oral-dental health criteria.
References
- Çok Sektörlü Sağlık Sorumluluğunu
Geliştirme Programı 2013-2023. Sağlık
Bakanlığı Yayın No:942, 2014.
- Karabekiroğlu S, Öncü E, Kaplanoğlu K,
Ünlü N. Okul çağındaki çocuklarda diş
hekimi ziyaret sıklığının çürük deneyimi
ve ağız sağlığı faktörleri üzerine etkisi.
Selcuk Dent J 2015;2:58-64.
- Roberson TM, Cariology: the lesion,
etiology, prevention and control. In:
Roberson TM, Heymann HO, Swift Jr EJ,
editors. Sturdevant's Art and Science of
Operative Dentistry. 5th ed. St. Louis,
Missouri: MosbyElsevier 2006. p. 65-
134.
- Namal N, Ertem-Vehid H, Vehid S, Can G.
Altı-On İki Yaş Grubu Çocukların Diş
Sağlığını Etkileyen Anneye Ait
Faktörlerin Araştırılması. Çocuk Dergisi
2009;9(3):123-126.
- Peker K, Bermek G. Erken Dönem Süt
Dişi Çürüklerinin Önlenmesinde Risk
Değerlendirmesinin Önemi. Atatürk
Üniv Diş Hek Fak Derg 2013;23(1):106-
115.
- Koser C, Nalçacı A. Çürük
Prevalansındaki Yaklaşımlar ve
Karyogram Konsepti. Cumhuriyet Dent J
2011;14(3):230-245.
- World Health Organization (WHO). Oral
Health Survey. Basic Methods. 5th ed.
Geneva: World Health Organization,
2013. p.125.
- Güçiz Doğan B, Gökalp S. Türkiye’de Diş
Çürüğü Durumu ve Tedavi Gereksinimi,
2004. Hacettepe Diş Hek Fak Derg
2008;32(2):45-57.
- Aggeryd T. Goalsfor oral health in
theyear 2000: Co-operation between
WHO, FDI and the national dental
associations. IntDent J 1983;33:55-9.
- WHO Health 21: The Health For Policy
Framework For The WHO European
Region European Health For All Series
No.6, 2000.
- Gökalp S, Güçiz Doğan B, Tekçiçek M,
Berberoğlu A, Ünlüer Ş. Beş, On İki ve On
Beş Yaş Çocukların Ağız Diş Sağlığı
Profili, Türkiye-2004. Hacettepe Diş Hek
Fak Derg 2007;31(4):3-10.
- Öztürk AB, Sönmez B. Güneydoğu
Anadolu Kırsalında Yaşayan Çocuklarda
Ağız ve Diş Sağlığı Değerlendirilmesi:
Kesitsel Saha Çalışması Sonuçları.
Konuralp Tıp Derg 2016;8(3) 195-201.
- Dimitrov E, Georgieva M, Radosveta A,
Dimova-Evgeni M, Arnautska H. Caries
Prevalence Among 5-7 Year-Old
Children In Northeast Bulgaria. J IMAB
2017;2(3): 1633-1636.
- Salah N. Comparison of oral health in
children aged 5-6 years in the Czech
Republic and Yemen. Cent Eur J Public
Health 2018, 26(4):305-309.
- Hobdell M, Petersen PE, Clarkson J,
Johnson N. Global goals for oral health
2020. IntDent J 2003;53(5):285-288.
16. T.C. Sağlık Bakanlığı. Stratejik Plan
2013-2017. Ankara: Sağlık Bakanlığı;
2012. p.163.
- Yıldız E, Şimşek M, Gündoğar Z, Aktana
AM. Gaziantep Diş Hekimliği
Fakültesi’ne başvuran çocukların ağız ve
diş sağlığı düzeyi. Gaziantep Med J
2015;21(2):118-124.
- Kapdan A, Kuştarcı A, Buldur B, Arslan
D. Sivas İlindeki Okul Öncesi Yaş Grubu
Çocukların Diş Sağlığı Durumlarının
Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Dent J
2010;13(2):91-95.
- Koçanalı B, Topaloğlu Ak A, Çoğulu D.
Çocuklarda Diş Çürüğüne Neden Olan
Faktörlerin İncelenmesi. J Pediatr Res
2014;1(2):76-9.
- Kambek Taşveren S, Yalçın Yeler D,
Sözen A, Taşveren S. 12 Yaş Grubu
Çocukların Diş Fırçalama Sıklığı - Dmft
İlşkisi. Atatürk Üniv Diş Hek Fak
2005;15(3):11-14.
- Duangthip D, Chen KJ, Gao SS, Lo ECM,
Chu CH. Early childhood caries among 3-
to 5-year-old children in Hong Kong, Int
Dent J. 2019;69(3):230-236.
- Alvarez-Arenal A, Alvarez-Riesgo JA,
Pena-Lopez JM, Fernandez-Vazquez JP.
DMFT, dmft and treatment
requirements of schoolchildren in
Asturias, Spain. Community Dent Oral
Epidemiol 1998; 26: 166–9.
- Ayele FA, Taye WB, Ayele TA, et al.
Predictors of dental caries among
children 7-14 years old in Northwest
Ethiopia: a community based cross sectional study. BMC Oral Health 2013;
13:7.
- Petti S. Why guide lines for early
childhood caries prevention could be
ineffective amongs children at high risk.
J Dent. 2010;38(12):946-55.
- Burt BA. Fluoridation and social equity. J
Public Health Dent. 2002;62(4):195-
200.
- Karadaş M, Tahan E, Köse O, Demirbuğa
S. Evulation of relationship between
DMFT index and oral hygiene with tooth
brushing frequency in 13-20 year old
individuals. Turkiye Klinikleri J Dental
Sci 2014;20(3):177-81.
- Altun C, Güven G, Başak F, Akbulut E.
Evaluation of children in the age group
of 6 to 11 with respect to oral-dental
health. Gülhane Tıp Dergisi
2005;47:114-8.
- Taşveren SK, Yalçın Yeler D, Taşveren S,
Sözen A. The relationship between
DMFT index and the tooth brushing of
the 12-year old children. Atatürk Üniv
Diş Hek Fak Derg 2005;15(3):11-4.
- Erdoğan A, Bozkurt Aİ, Ergin A, et al.
Oral-dental health evaluation of the
Pamukkale University Medical School
students. Pam Tıp Derg. 2015;8 (1):1-9.
- Bani M, Ayhan Bani A. Ağız sağlığı bilinci
ve ortodonti hastalıklarının ağız
sağlığının geliştirilmesi. Atatürk Üniv.
Diş Hek. Fak. Derg. J Dent Fac Atatürk
Uni 2014;21(3):442-451.
- Karaoğlanoğlu S, Aydın N, Oktay EA,
Yeşil Duymuş Z, Şahin A, Toksoy Topçu
F.Diş Fırçalama ve Sigara İçme
Alışkanlığının DMFT Oranına Etkisinin
Demografik Verilere Göre
Değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J
Dental Sci 2018;24(2):84-92.
- Haake SK, Nisengard RJ, Newman MG,
Miyasaki KT. Microbial interactions with
the host in periodontal disease. In:
Newman MG, Takei HH, Carranza FA,
eds. Clinical Periodontology.
Philadelphia: W.B. Saunder; 2002;132-
152.
- American Academy of Periodontology.
Parameter on plaque-induced gingivitis.
J Periodontol 2000; 71 (Suppl. 5): 851-
852.
- Tulunoğlu Ö, Bodur H, Akal N. Aile
eğitim düzeyinin okul öncesiçocuklardaki ağız-diş sağlığı
uygulamaları üzerine etkisinin
değerlendirilmesi. GÜ Diş Hek Fak Derg
16: 27-32, 1999.
- Akin M, Tazcan M, Ileri Z, Basciftci FA.
Incidence of white spot lesion during
fixed orthodontic treatment. Turkish J
Orthod 2013;26:98–102.
- Derks A, Kuijpers-Jagtman AM, Frencken JE, Van't Hof MA, KatsarosC. Caries preventive measuresusedin orthodontic practices: an evidence based decision? Am J Orthod Dentofacial Orthop 2007;132:165-170.
- Karadaş M, Cantekin K, Celikoglu M.
Effects of orthodontic treatment with a
fixed appliance on thecariesexperience
of patients with highand low risk of
caries. J of Dent Sci 2011;6:195-9.
- Arrow P, Oral hygiene in the control of
occlusalcaries. Comm Dent Oral
Epidemiol, 1198;26: 324–330.
- Yurdasal B, Tapalı A, Bozkurt Aİ, Ergin A,
Öz İ. Denizli’de İlköğretim Okullarında
Yapılan Ağız Ve Diş Sağlığı Eğitiminin
Etkisi XI. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi
Bildiri kitabı;172, 2007.
- Sofola OO, Shaba OP, Jeboda SO. Oral
hygiene and periodontal treatment
needs of urban school children
compared with thatof rural shool
chidren in Lagos State. Nigeria.
Odontostomatol Trop. 2003;26(101):
25-29
İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinde ağız ve diş sağlığı durumu ve etkileyen faktörler
Year 2021,
, 31 - 40, 23.04.2021
Yunus Emre Doğan
,
Ayşe Nur Doğan
,
Burhanettin Avcı
,
Hacer Balkaya
,
Mehmet Akif Dündar
,
Erdal Mert
,
Ahmet Öztürk
Abstract
Amaç: Sağlık Bakanlığı’nın Koruyucu Ağız ve Diş Sağlığı Programı Muayene Takip
Formunda yer alan verilerden faydalanarak ilköğretim birinci sınıf öğrencilerin ağız
ve diş sağlığı durumlarını ve etkileyen faktörleri değerlendirmek amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmada 2017-2018 Eğitim ve Öğretim Döneminde Kayseri İl Sağlık
Müdürlüğü tarafından yapılmış olan ağız ve diş sağlığı çalışmaları kapsamında taranan
13,836 öğrencinin formları değerlendirilmiştir. Formlar iki bölümden oluşmakta
olup, ilk bölümde öğrenci velilerinin doldurması gereken ve öğrencilerin kişisel
özellikleri, diş sağlığına yönelik tutum ve davranışları ile ilgili bilgiler bulunmaktadır.
İkinci bölüm ise yapılan muayenelerin bulgularını içermektedir. Elde edilen nicel
veriler ortalama ve standart sapma, nitel veriler sayı ve yüzde ile gösterilmiş, kişisel
özellik ve alışkanlıkları dmft indeksi ile karşılaştırmak için bağımsız örneklerde t testi,
Tek Yönlü ANOVA ve Post-hoc Tukey testleri kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde
p<0.05 değeri anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Değerlendirilen öğrencilerde çürük
deneyimi prevalansı %73.3, tedavi edilmemiş çürüklü öğrenci yüzdesi %69.6 olarak
bulunmuştur. Öğrencilerin dmft indeksi 3.58±3.32 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin
tarama sonuçlarına göre dmft indeksi erkeklerde, veli öğrenim durumu ortaokul ve
altı olanlarda, kendine ait diş fırçası olmayanlarda, dişlerini fırçalamayanlarda, diş
eti kanaması olanlarda, ortodontik tedavi görenlerde, en son diş hekimine gitme
sebebi ağrı veya yakınma ve tedavi veya tedavi takibi olanlarda diğer gruplara göre
istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Ara yüz
fırçası/diş ipi kullanımı ile dmft indeksi arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır
(p>0.05). Sonuç: Kayseri’deki okullarda tarama verilerinin sonuçları çürük sıklığının
Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen hedeflerin çok gerisinde olduğunu
göstermektedir. Ağız-diş sağlığı ölçütlerimizi iyileştirmeye yönelik olarak “Koruyucu
Diş Hekimliği Hizmetleri”nin yaygınlaştırılması gerektiği düşünülmektedir
References
- Çok Sektörlü Sağlık Sorumluluğunu
Geliştirme Programı 2013-2023. Sağlık
Bakanlığı Yayın No:942, 2014.
- Karabekiroğlu S, Öncü E, Kaplanoğlu K,
Ünlü N. Okul çağındaki çocuklarda diş
hekimi ziyaret sıklığının çürük deneyimi
ve ağız sağlığı faktörleri üzerine etkisi.
Selcuk Dent J 2015;2:58-64.
- Roberson TM, Cariology: the lesion,
etiology, prevention and control. In:
Roberson TM, Heymann HO, Swift Jr EJ,
editors. Sturdevant's Art and Science of
Operative Dentistry. 5th ed. St. Louis,
Missouri: MosbyElsevier 2006. p. 65-
134.
- Namal N, Ertem-Vehid H, Vehid S, Can G.
Altı-On İki Yaş Grubu Çocukların Diş
Sağlığını Etkileyen Anneye Ait
Faktörlerin Araştırılması. Çocuk Dergisi
2009;9(3):123-126.
- Peker K, Bermek G. Erken Dönem Süt
Dişi Çürüklerinin Önlenmesinde Risk
Değerlendirmesinin Önemi. Atatürk
Üniv Diş Hek Fak Derg 2013;23(1):106-
115.
- Koser C, Nalçacı A. Çürük
Prevalansındaki Yaklaşımlar ve
Karyogram Konsepti. Cumhuriyet Dent J
2011;14(3):230-245.
- World Health Organization (WHO). Oral
Health Survey. Basic Methods. 5th ed.
Geneva: World Health Organization,
2013. p.125.
- Güçiz Doğan B, Gökalp S. Türkiye’de Diş
Çürüğü Durumu ve Tedavi Gereksinimi,
2004. Hacettepe Diş Hek Fak Derg
2008;32(2):45-57.
- Aggeryd T. Goalsfor oral health in
theyear 2000: Co-operation between
WHO, FDI and the national dental
associations. IntDent J 1983;33:55-9.
- WHO Health 21: The Health For Policy
Framework For The WHO European
Region European Health For All Series
No.6, 2000.
- Gökalp S, Güçiz Doğan B, Tekçiçek M,
Berberoğlu A, Ünlüer Ş. Beş, On İki ve On
Beş Yaş Çocukların Ağız Diş Sağlığı
Profili, Türkiye-2004. Hacettepe Diş Hek
Fak Derg 2007;31(4):3-10.
- Öztürk AB, Sönmez B. Güneydoğu
Anadolu Kırsalında Yaşayan Çocuklarda
Ağız ve Diş Sağlığı Değerlendirilmesi:
Kesitsel Saha Çalışması Sonuçları.
Konuralp Tıp Derg 2016;8(3) 195-201.
- Dimitrov E, Georgieva M, Radosveta A,
Dimova-Evgeni M, Arnautska H. Caries
Prevalence Among 5-7 Year-Old
Children In Northeast Bulgaria. J IMAB
2017;2(3): 1633-1636.
- Salah N. Comparison of oral health in
children aged 5-6 years in the Czech
Republic and Yemen. Cent Eur J Public
Health 2018, 26(4):305-309.
- Hobdell M, Petersen PE, Clarkson J,
Johnson N. Global goals for oral health
2020. IntDent J 2003;53(5):285-288.
16. T.C. Sağlık Bakanlığı. Stratejik Plan
2013-2017. Ankara: Sağlık Bakanlığı;
2012. p.163.
- Yıldız E, Şimşek M, Gündoğar Z, Aktana
AM. Gaziantep Diş Hekimliği
Fakültesi’ne başvuran çocukların ağız ve
diş sağlığı düzeyi. Gaziantep Med J
2015;21(2):118-124.
- Kapdan A, Kuştarcı A, Buldur B, Arslan
D. Sivas İlindeki Okul Öncesi Yaş Grubu
Çocukların Diş Sağlığı Durumlarının
Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Dent J
2010;13(2):91-95.
- Koçanalı B, Topaloğlu Ak A, Çoğulu D.
Çocuklarda Diş Çürüğüne Neden Olan
Faktörlerin İncelenmesi. J Pediatr Res
2014;1(2):76-9.
- Kambek Taşveren S, Yalçın Yeler D,
Sözen A, Taşveren S. 12 Yaş Grubu
Çocukların Diş Fırçalama Sıklığı - Dmft
İlşkisi. Atatürk Üniv Diş Hek Fak
2005;15(3):11-14.
- Duangthip D, Chen KJ, Gao SS, Lo ECM,
Chu CH. Early childhood caries among 3-
to 5-year-old children in Hong Kong, Int
Dent J. 2019;69(3):230-236.
- Alvarez-Arenal A, Alvarez-Riesgo JA,
Pena-Lopez JM, Fernandez-Vazquez JP.
DMFT, dmft and treatment
requirements of schoolchildren in
Asturias, Spain. Community Dent Oral
Epidemiol 1998; 26: 166–9.
- Ayele FA, Taye WB, Ayele TA, et al.
Predictors of dental caries among
children 7-14 years old in Northwest
Ethiopia: a community based cross sectional study. BMC Oral Health 2013;
13:7.
- Petti S. Why guide lines for early
childhood caries prevention could be
ineffective amongs children at high risk.
J Dent. 2010;38(12):946-55.
- Burt BA. Fluoridation and social equity. J
Public Health Dent. 2002;62(4):195-
200.
- Karadaş M, Tahan E, Köse O, Demirbuğa
S. Evulation of relationship between
DMFT index and oral hygiene with tooth
brushing frequency in 13-20 year old
individuals. Turkiye Klinikleri J Dental
Sci 2014;20(3):177-81.
- Altun C, Güven G, Başak F, Akbulut E.
Evaluation of children in the age group
of 6 to 11 with respect to oral-dental
health. Gülhane Tıp Dergisi
2005;47:114-8.
- Taşveren SK, Yalçın Yeler D, Taşveren S,
Sözen A. The relationship between
DMFT index and the tooth brushing of
the 12-year old children. Atatürk Üniv
Diş Hek Fak Derg 2005;15(3):11-4.
- Erdoğan A, Bozkurt Aİ, Ergin A, et al.
Oral-dental health evaluation of the
Pamukkale University Medical School
students. Pam Tıp Derg. 2015;8 (1):1-9.
- Bani M, Ayhan Bani A. Ağız sağlığı bilinci
ve ortodonti hastalıklarının ağız
sağlığının geliştirilmesi. Atatürk Üniv.
Diş Hek. Fak. Derg. J Dent Fac Atatürk
Uni 2014;21(3):442-451.
- Karaoğlanoğlu S, Aydın N, Oktay EA,
Yeşil Duymuş Z, Şahin A, Toksoy Topçu
F.Diş Fırçalama ve Sigara İçme
Alışkanlığının DMFT Oranına Etkisinin
Demografik Verilere Göre
Değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J
Dental Sci 2018;24(2):84-92.
- Haake SK, Nisengard RJ, Newman MG,
Miyasaki KT. Microbial interactions with
the host in periodontal disease. In:
Newman MG, Takei HH, Carranza FA,
eds. Clinical Periodontology.
Philadelphia: W.B. Saunder; 2002;132-
152.
- American Academy of Periodontology.
Parameter on plaque-induced gingivitis.
J Periodontol 2000; 71 (Suppl. 5): 851-
852.
- Tulunoğlu Ö, Bodur H, Akal N. Aile
eğitim düzeyinin okul öncesiçocuklardaki ağız-diş sağlığı
uygulamaları üzerine etkisinin
değerlendirilmesi. GÜ Diş Hek Fak Derg
16: 27-32, 1999.
- Akin M, Tazcan M, Ileri Z, Basciftci FA.
Incidence of white spot lesion during
fixed orthodontic treatment. Turkish J
Orthod 2013;26:98–102.
- Derks A, Kuijpers-Jagtman AM, Frencken JE, Van't Hof MA, KatsarosC. Caries preventive measuresusedin orthodontic practices: an evidence based decision? Am J Orthod Dentofacial Orthop 2007;132:165-170.
- Karadaş M, Cantekin K, Celikoglu M.
Effects of orthodontic treatment with a
fixed appliance on thecariesexperience
of patients with highand low risk of
caries. J of Dent Sci 2011;6:195-9.
- Arrow P, Oral hygiene in the control of
occlusalcaries. Comm Dent Oral
Epidemiol, 1198;26: 324–330.
- Yurdasal B, Tapalı A, Bozkurt Aİ, Ergin A,
Öz İ. Denizli’de İlköğretim Okullarında
Yapılan Ağız Ve Diş Sağlığı Eğitiminin
Etkisi XI. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi
Bildiri kitabı;172, 2007.
- Sofola OO, Shaba OP, Jeboda SO. Oral
hygiene and periodontal treatment
needs of urban school children
compared with thatof rural shool
chidren in Lagos State. Nigeria.
Odontostomatol Trop. 2003;26(101):
25-29