Sağlık açısından toplumsal cinsiyet ve tütün kontrolü

Year 2013, Volume: 11 Issue: 3, 197 - 206, 26.12.2013

Saliha Öztoprak Türkan Günay

https://doi.org/10.20518/tjph.173084

Cited By: 2

Abstract

Tütün kullanımı son zamanlara kadar bir erkek davranışı olarak algılanmış, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki kadınlarda tütün kullanımı çok düşük düzeyde kalmıştır. Toplumun yüklediği roller gereği kadınlar “zayıf”, erkekler “güçlü” olarak algılanmıştır ve bu kadınları erkekler gibi güçlü olma arayışına itmiştir. Tütün endüstrisi bu durumu kendi lehine kullanarak cinsiyet normlarını değiştirmeye yönelik girişimlerde bulunmuştur. Sigarayı modern kadın olmanın, erkeklerle eşit olmanın, güçlü olmanın, özgürlüğün sembolü olarak göstermiştir. Kadınların tütün endüstrisinin ana hedefi haline gelmesiyle, tütün kullanım sıklığı açısından erkeklerle kadınlar arasındaki fark giderek kapanmaya başlamıştır. Sigara kadınlar için de büyük bir sağlık sorunu olmaya başlamıştır. Tütün kontrolünde, sigarayı cinsiyet eşitliğinin simgesi olarak gösteren anlayışla mücadeleye başlanmış, kadınları tütün endüstrisinin zararlarından korumak amaçlanmıştır. Bu makalede dünyada ve Türkiye’de sigara içme sıklığının cinsiyete ve yıllara göre nasıl değiştiğini, toplumsal cinsiyet ve tütün ilişkisini, sigaranın kadın sağlığı üzerine etkilerini ve kadınların tütün endüstrisinin ana hedefi haline nasıl geldiğini anlatmak amaçlanmıştır.

Keywords

Toplumsal cinsiyet, tütün endüstrisi, tütün kontrolü, sigara içme, sağlık

Gender and tobacco control for health

Abstract

Until recently tobacco use has been perceived as a male behavior and especially among women in developing countries- tobacco use has remained very low. According to the roles imposed by society, women are perceived as “weak”, men are perceived as “strong” and this has led women to seek to be as strong as men. The tobacco industry has attempted to change gender norms by using this situation to its own advantage, showing the cigarette as a symbol of modern women, of being equal to men and being strong and free. As women have become the main goal of the tobacco industry, the difference between men and women in terms of the frequency of tobacco use has gradually started to close. Smoking has started to be a major health problem for women. A struggle has started on the issue of controlling tobacco use and for understanding how to protect women from the damage done by the tobacco industry, which shows smoking as a symbol of gender equality. In this article, we show how the prevalence of smoking has changed in the world and in Turkey in relation to gender and age, and examine the relationship between gender and tobacco use, the effects of smoking on women's health, and demonstrate how women have become the main target of the tobacco industry.

Keywords

Gender, tobacco industry, tobacco control, smoking, health

References

• WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: implementing smokefree environments. Geneva: World Health Organization Press, 2009.
• WHO. Gender, Women, and the Tobacco Epidemic. Organization Press, 2010. World Health
• Ersoy E. Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Derg. 2009; 19(2): 209-230.
• UNDP. 2013 Human Development Report. The Rise of the South: Human Progress in a Diverse World. New York, United Nations Development Programme, 2013. http://hdr.undp.org/en/media/HDR2013_ EN_Summary.pdf Erişim tarihi: 17.04.2013.
• Poole N, Dell CA. Girls, Women and Substance use. Canadian Centre on Substance Abuse (CCSA) Ottawa: 2005.
• Adventures in Feministory: Women Cigarette http://bitchmagazine.org/post/adventures -in-feministory-women-cigarette-smokers Erişim tarihi: 17.04.2013. Smokers. 7. Torches http://en.wikipedia.org/wiki/Torches_of_F reedom Erişim tarihi: 17.04.2013.
• Shallat L. Clash of Discourses: Feminism and Tobacco Control. Women’s Health Journal. 2010; 1(1): 13-18.
• WHO. World Health Statistics 2012. Geneva: World Health Press, 2012.
• Mackay J, Amos A. Women and Tobacco. Respirology. 2003: 8(2):123-130.
• TÜİK. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması, 2012. TUİK Haber Bülteni. Sayı: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenler i.do?id=13142 Erişim tarihi: 02.04.2013.
• Seyfikli Z, Gönlügür U, Sümer H, Topçu S. Sivas’ta ev kadınlarında sigara alışkanlıkları. Tüberk Toraks Derg. 2001; 49(1):37-40.
• Kaya N, Çilli AS. Yurtta yaşayan kız üniversite bağımlılığı ve yoksunluğunun 12 aylık yaygınlığı. Bağım Derg. 2004; 5(3):128-132.
• Saka G, Ertem M, Çiftçi S, Değer V, Keskin C. Mardin kent merkezinde 15 yaş üstü kadınlarda sigara içme sıklığı. TSK Koruyucu Hekim Bul. 2008; 7(2):141-146.
• Köse E, Pazarlı P, Şimşek Z. Şanlıurfa’nın kırsal kesiminde yaşayan kadınlar arasında sigara içme davranışı. Solunum Derg. 2011;13(1):26–31.
• Nehir S, Demet MM, Dinç G. Manisa ili kent merkezinde görevli hemşirelerin sigara kullanma düzeyleri ve ilişkili risk etmenleri. Bağım Derg. 2007;8(1):3-10.
• Sayan İ, Tekbaş ÖF, Göçgeldi E, Paslı E, Babayiğit M. Bir eğitim hastanesinde görev yapan hemşirelerin sigara içme profilinin belirlenmesi. Gen Tıp Derg. 2009;19(1): 9-15.
• Pınar ŞE, Cesur B, Bozboğa ZB, Sezer RE. Sivas’ta ebelik öğrencilerinin sigara kullanma durumları ve ilişkili faktörler. Cumhuriyet Tıp Derg. 2011;33(1):10-16.
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi. Avrupa Tütün Kontrolü Raporu, 2007. Çeviri editörü: N. Bilir, Ankara: DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Yayınları, 2008.
• Eriksen M, Mackay J, Ross H. The Tobacco Atlas. Fourth Ed. Atlanta, GA: American Cancer Society; New York: World Lung Foundation; 2012. Available at: www.TobaccoAtlas.org. 09.04.2013. Accessed
• CDC Department of Health and Human Services. Chapter 4: Factors Influencing Tobacco Use Among Women. In. Surgeon General’s Report: Woman and Smoking. Atlanta: CDC. 2001. p. 453-527.
• Yang G, Fan L, Tan J et al. Smoking in China: findings of the 1996 National Prevalence 282(13):1247–1253. JAMA 1999;
• Erguder T, Soydal T, Ugurlu M, Çakır B, Warren CW. Tobacco use among youth and related characteristics Turkey. Soz Praventiv Med 2006; 51(2):91-98.
• Amos A, Greaves L, Nichter M, Bloch M. Women and tobacco: a call for including gender in tobacco control research, policy and 2012;21(2):236-243. Tobacco Control
• Tobacco Reviews. Woman and Tobacco Facts. http://www.tobaccoreviews.net/woman- and-tobacco-facts/ 25.03.2013. Erişim tarihi:
• Donzé J, Ruffieux C, Cornuz J. Determinants of smoking and cessation in older women. Age Ageing 2007; 36(1):53- 57.
• Smith ML, Colwell B, Ahn S, Ory MG. Factors associated with tobacco smoking practices among middle-aged and older women in Texas. Journal of Women & Aging 2012; 24(1):3-22.
• WHO. World No Tobacco Day, 31 May 2010: Protect women from tobacco marketing http://www.who.int/tobacco/wntd/2010/ gender_tobacco/en/ 18.04.2013. and smoke. Erişim Tarihi:
• Bilir N. Sigara Kullanımının Kadın Sağlığına Etkileri ve Kontrolü. Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın Kitabı. Ed. Akın A. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2003. s. 209-219.