Tarım Sektöründe Tarım Sigortasının Önemi ve Türkiye’deki Uygulamalar

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 38 - 46, 30.06.2025

Tidiani Dıallo , Bahri Karlı

https://doi.org/10.55979/tjse.1647970

Abstract

Tarım sigortası, Türkiye'de çiftçilerin tarımın yapısından kaynaklı risk ve belirsizliklere karşı korunmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışma, Türkiye’de 2005 yılında devlet destekli tarım sigortasının uygulanmaya başlamasından bu yana kaydedilen ilerlemeyi vurgulayarak ülkedeki tarım sigortasının gelişimini incelemektedir. Yakın zamanda yapılan çalışmaların analizi yoluyla, çiftçiler tarafından tarım sigortasının benimsenmesini etkileyen faktörler, uygulamadaki zorluklar ve sistemi güçlendirmek için gereken girişimler araştırılmaktadır. Sonuçlar, çiftçilerin riske karşı etkin bir şekilde korunmasını sağlamak için devlet desteğinin, çiftçilerin farkındalığının artırılmasının ve sigorta hizmetlerinin kalitesinin iyileştirilmesinin, Türkiye'de tarım sektörünün sürdürülebilir kalkınmasını teşvik edecek politikalardaki önemini vurgulamaktadır.

Keywords

Tarım Sigortası , Risk ve Belirsizlik , TARSİM , Türkiye

Importance of Agricultural Insurance in the Agriculture Sector and Practices in Türkiye

Abstract

Agricultural insurance plays an important role in protecting farmers against the risks and uncertainties inherent in agriculture in Türkiye. This study examines the development of agricultural insurance in the country by highlighting the progress made since the introduction of state-supported agricultural insurance in 2005. Through the analysis of recent studies, factors influencing the adoption of agricultural insurance by farmers, challenges in implementation, and initiatives required to strengthen the system are explored. The results emphasize the importance of government support, increasing farmers' awareness, and improving the quality of insurance services as key policies to promote the sustainable development of the agricultural sector in Türkiye and ensure effective risk protection for farmers.

Keywords

Agriculture Insurance , Risk and Uncertainty , TARSİM , Türkiye

References

• Akçaöz, H., Özhan, B., & Kızılay, H. (2006). Antalya ilinde tarımsal üretimde risk yönetimi ve tarım sigortası uygulamaları. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2), 93-103.
• Ankrah, D., Kwapong, N., Eghan, D., Adarkwah, F., & Boateng-Gyambiby, D. (2021). Agricultural insurance access and acceptability: examining the case of smallholder farmers in ghana. Agriculture & Food Security, 10(1). https://doi.org/10.1186/s40066-021-00292-y.
• Ataseven, Y., & Sumelius, J. (2014). The evaluation of agri-environmental policies in Turkey and the European Union. Fresenius. Environmental Bulletin, 23(8A), 2045-2053.
• Aydın, B., Özkan, E., Hurma, H., & Yılmaz, F. (2016). Kırklareli ve Edirne illerinde üreticilerin ürün sigortası uygulamalarına yaklaşımı. Derim, 33(2), 249-262.
• Barış, Ö. (2007). Türkiye’de ve Avrupa Birliği Ülkelerinde Risk Yönetimi ve Tarım Sigortalarının AB’ye Uyumu Açısından Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Barnett, B. J., & Mahul, O. (2007). Weather index insurance for agriculture and rural areas in lower-income countries. American Journal of Agricultural Economics, 89(5), 1241-1247.
• Bulut, E. (2023). Türkiye’de tarımsal destekleme politikalarının bitkisel üretim üzerine etkisi: fark ödemesi desteği, alan bazlı girdi desteği ve doğrudan gelir desteği. Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, 6(Özel Sayı), 271-282.
• Carter, M. R., de Janvry, A., Sadoulet, E., & Sarris A. (2014). Index-based weather insurance for developing countries: a review of evidence and a set of propositions for up-scaling. Revue d'Economie du Developpement, 23, 5-57.
• Carter, M. R., De Janvry, A., Sadoulet, E., & Sarris, A. (2015). Index-based weather insurance for developing countries: A review of evidence and a set of propositions for up-scaling. FERDI Working Paper, No. P111, Fondation pour les études et recherches sur le développement international (FERDI), Clermont-Ferrand.
• Demirdöğen, A., Olhan, E., & Hasdemir, M. (2022). Heterogeneous impact of agricultural support policies: evidence from Turkey. Environment, Development and Sustainability, 24(10), 12203-12225.
• Díaz-Bonilla, E. (2017). Food Security Stocks and the WTO Legal Framework. In Agriculture, Development. (pp. 285-323)
• Dinler, T., Kıymaz, T., Saner, G., & Akçaöz, H. (2002). Agricultural Insurance in Turkey. Risk Management in Mediterranean Agriculture: Agricultural Insurance. Seminar. 21-25 November Zaragoza, Spain.
• Dinler, T., Yaltırık, A., Çetin, B., Özkan, B., Gülçubuk, B., Sürmeli, E., Ekmen, E., Saner, G., Akçaöz, H., Uysal Ö. K., Karaaslan, S., & Kıymaz, T. (2005). Tarımda Risk Yönetimi ve Tarım Sigortaları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi. Ocak 03-07, Ankara, 1-25.
• Doğan, Z., Arslan, S., & Berkman, A. N. (2015). Türkiye’de tarım sektörünün iktisadi gelişimi ve sorunları: tarihsel bir bakış. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 29-41.
• Durgut, İ., & Dumanoğlu, P. (2016). Türkiye’de tarım sigortalarına devlet desteğinin etkileri. International Journal of Social and Economic Sciences, 6(1), 94-99.
• Elitaş, C., Eleren, A., Yıldız, F., & Doğan, M. (2012). Gri İlişkisel Analiz ile Sigorta Şirketlerinin Performanslarının Belirlenmesi. 16. Finans Sempozyumu. Ekim 10-13, Erzurum, 521-530.
• Ertan, A., & Gök, M. (2012). Eğirdir ilçesi tarım üreticilerinin tarım sigortası yaptırmaya karar verme sürecinde etkili olan faktörlerin analizi. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(5), 66-76.
• Gaytancıoğlu, O. (2009). Türkiye ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikası. İstanbul: İTO.
• Güngör, M. (2006). Türkiye’de Tarım Sigortası Uygulamaları ve Devlet Destekli Tarım Sigortası. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü)
• Hou, D., & Wang, X. (2022). Inhibition or promotion? The effect of agricultural insurance on agricultural green development. Frontiers in Public Health, 10, 910534. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.910534.
• Indra, I., Ula, N., & Nugroho, A. (2023). Implementation of agricultural insurance for sustainable food crop in mutiara timur and suka makmur sub districts. Iop Conference Series Earth and Environmental Science, 1183(1), 012095. https://doi.org/10.1088/1755-1315/1183/1/012095.
• İkikat Tümer, E. (2006). Bitkisel ürün sigortası yaptırma isteğinin belirlenmesi: Tokat ili örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(2), 153-157.
• İkikat Tümer, E., Ağır, H. B., & Uslu, Z. (2006). Çiftçilerin tarım sigortası yaptırma istekliliği: Konya ili Ilgın ilçesi örneği. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(4), 571-576.
• İnan, İ. H. (2006). Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği. Tekirdağ,
• İsel, M. (2010). AB Ortaklık Sürecinde Türkiye’nin Tarım Politikaları ve Buna Bağlı Olarak Değişen Tarım Sigortalarının (TARSİM) İncelenip Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Johnson, L. (2021). Rescaling index insurance for climate and development in Africa. Economy and Society, 50(2), 248-274.
• Kazgan, G. (1977). Tarım ve Gelişme. İstanbul Üniversitesi Yayınları No:2261, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Li, S., & Yu, W. (2022). The dual-driven impact of “internet+ agricultural insurance” on the agricultural carbon welfare performance in China. Polish Journal of Environmental Studies, 31(3), 2183-2196. https://doi.org/10.15244/pjoes/141803
• Miranda, M. J., & Farrin, K. (2012). Index insurance for developing countries. Applied Economic Perspectives and Policy, 34(3), 391-427.
• Moschini, G., & Hennessy, D. A. (2001). Uncertainty, risk aversion, and risk management for agricultural producers. Handbook of Agricultural Economics, 1, 87-153.
• Mu, L., Wang, Y., & Mao, H. (2022). Does agricultural insurance drive variations in carbon emissions in china? Evidence from a quasi-experiment. Polish Journal of Environmental Studies, 32(1), 653-665. https://doi.org/10.15244/pjoes/155869
• Mumcu, İ. (2009). Tarımı Gelişmiş Ülkelerde ve Türkiye’de Tarımsal Destekleme Uygulamalarında Tarım Sigortalarının Yeri. (Doktora Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Naseri, Z., & Saner, G. (2017). Uşak ilinde buğday üreticilerinin olası kuraklık sigortasını benimsemesinde etkili olan faktörlerin analizi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 169-180.
• Okpukpara, B., Adebayo, O., & Ukwuaba, I. (2021). Smallholder farmers’ access to agricultural insurance schemes: An analysis of the inhibitors in kogi state, nigeria. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 9(12), 2159-2165. https://doi.org/10.24925/turjaf.v9i12.2159-2165.4381
• Olubiyo, S., Hill, G., & Webster, J. (2009). Econometric analysis of the impact of agricultural insurance of farming systems in the middle belt, Nigeria. African Journal of Food Agriculture Nutrition and Development, 9(6). https://doi.org/10.4314/ajfand.v9i6.46266
• Özgür, R. Ö. (2019). Türkiye’de tarim sektörü sigorta sistemi: problemler ve çözüm önerileri. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 2(2), 104-117.
• Perçin, E. (2011). Geleneksel Tarım Sigortaları ile Devlet Destekli Tarım Sigortaları Uygulamalarının Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Pezikoğlu, F., Ergun, M. E., Öztürk, M., Altıntaş, A., & Uçar, M. (2012). Bursa İlinde Bitkisel Ürün Sigortası Uygulamalarına Yönelik Çiftçi Yaklaşımı. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi. Eylül 05-07, Konya, 1098-1102.
• Saltık, M. G. (2017). Türkiye’de Tarım Sigortalarının Tarım Kesimi Üzerine Etkisi 2000-2016. (Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Smith, V. H., & Watts, M. (2019). Index based agricultural insurance in developing countries: Feasibility, scalability and sustainability. Gates Open Research, 3(65), 65.
• Şenses, F. (2012). Turkey's experience with neoliberal policies since 1980 in retrospect and prospect. New Perspectives on Turkey, 47, 11-31.
• TARSİM (2023). Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Genel Müdürlüğü faaliyet raporları. https://www.tarsim.gov.tr/subPage/faaliyet-raporlari (Son erişim tarihi: 18 Şubat 2025)
• Taşçı, R., Karabak, S., Demirtaş, R., & Gülçubuk, B. (2014). Ankara, Çorum ve Kayseri İllerinde Çiftçilerin Risk Yönetimi ve Tarım Sigortası Uygulamaları. 12. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi. Eylül 03-05, Samsun, 1035-1041.
• Tekin, M. K. (2015). AB, ABD ve Türkiye'de tarım sigortacılığı uygulamalarının karşılaştırılması. https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Belgeler/%C4%B0DAR%C4%B0%20%C4%B0%C5%9ELER/Uzmanl%C4%B1k%20Tez%20Eyl%C3%BCl%202015/Mehmet%20Kerem%20Tekin.pdf?utm_source=chatgpt.com (Son erişim tarihi: 04 Şubat 2025)
• Uralcan, G. Ş. (2004). Temel Sigorta Bilgileri ve Sigorta Sektörünün Yapısal Analizi. Hiperlink Yayınları, İstanbul.
• Wang, M., Shi, P., Tao, Y., Liu, M., & Zhou, M. (2011). Agriculture insurance in china: history, experience, and lessons learned. International Journal of Disaster Risk Science, 2(2), 10-22. https://doi.org/10.1007/s13753-011-0007-6.
• Weber, A. (2015). Implementing EU co-financed agri-environmental schemes: Effects on administrative transaction costs in a regional grassland extensification scheme. Land Use Policy, 42, 183-193.
• Yazgı, F. E., & Olhan, E. (2018). Türkiye tarım sigortası sisteminde görülen sorunlar ve alternatif model arayışı. ADÜ Ziraat Dergisi, 15(1), 39-45.
• Yılmaz, H., Demircan, V., & Dernek, Z. (2007). Isparta ilinde doğrudan gelir desteğinin harcama yönünün belirlenmesi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 65-72.
• Yılmaz, H., Merkez, M., & Unlu, N. (2017). An empirical analysis on the determinants of government-subsidised crop insurance purchase in grape production in Turkey. Erwerbs-Obstbau, 59(1), 51-60.
• Yüceer, S. E., & Demiryürek, K. (2020). Factors effecting rural women’s entrepreneurshıp in local markets: The case of Samsun province, Turkey. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 8(2), 301-307.