The use of the human figure as an ornamental element is less frequent and limited than the geometric, vegetable and animal motifs. The main reason is the false belief that in the Quran, there is a proscription of depiction and it does not allow the human figure to be used as an element of representation in painting, sculpture or architecture. In Islam, there are no expressions indicating the proscription of the depiction of the human figures in the verses and in the hadiths. We see many examples of the use of the human figures in civil architecture and plastic arts in Early Islamic Art. Although Islam does not explicitly prohibit the depiction of the human figure, such a concept has emerged later. In pre-Islamic and post-Islamic Turkish art, the depiction of the human figures is seen as a decoration on structures such as imarets, tombs, madrasahs, tekkes and old Turkish hospitals by using materials such as stone, wood, metal etc. Even though they have the traces of the pre-Islamic belief systems, the examples where figurative depictions have been applied after accepting Islam gradually decreased and geometrical and floral motifs gained importance. In this article, aniconism is studied and the examples of the human figures that are used more rarely than those of geometric and foliage patterns in Anatolia are emphasized. On the basis of written sources, the iconographic analysis and decoration of figurative depictions are examined.
İnsan figürünün bir
süsleme unsuru olarak kullanımı, geometrik, bitkisel ve hayvan motifine göre
daha seyrek ve kısıtlıdır. Başlıca sebebi ise, Kuran-ı Kerim’de tasvir yasağı
olduğu, insan figürünün resim, heykel ya da mimaride bezeme unsuru olarak kullanılmasına
izin vermediği konusunda yanlış inanıştır. İslamiyet’te gerek ayetlerde gerekse
hadislerde insan figür yasağını belirten herhangi bir ibare yoktur. Erken İslam
Sanatında sivil mimaride ve plastik sanatlarda insan figürünün kullanıldığı pek
çok örnek görüyoruz. İslamiyet’te tasvir
yasağı olmadığı halde, daha sonra böyle bir kavram ortaya çıkmıştır. İslamiyet
öncesi ve İslamiyet sonrası Türk Sanatında insan tasviri, taş, ahşap, maden vb.
malzemeler kullanılarak, imaret, türbe, medrese, tekke, bimarhane, gibi yapılar
üzerine bezeme olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar İslamiyet öncesi inanç
sistemlerinin izlerini taşısalar bile, İslamiyet’i kabul ettikten sonra figürlü
tasvirlerin uygulandığı örnekler gitgide azalarak geometrik ve bitkisel
motifler ağırlık kazanmıştır. Bu makalede tasvir yasağı konusu incelenerek,
Anadolu’da geometrik ve bitkisel süslemeye nazaran daha nadir olarak kullanılan
insan figürünün uygulandığı örnekler üzerinde durulmuştur. Yazılı kaynaklardan
yola çıkılarak incelenen figürlü tasvirlerin bezeme unsuru ve ikonografik
çözümlenmesi incelenmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | February 28, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 3 Issue: 5 |