Belçika’da Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri

Year 2025, Issue: 11, 151 - 174, 30.06.2025

Sümeyye Sarı , Turgay Şirin

https://doi.org/10.56432/tmdrd.1529014

Abstract

Bu makalenin amacı, Belçika'daki manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin incelenmesidir. Bu kapsamda, Belçika’nın manevi danışmanlık ve rehberlik tarihi, uygulama alanları ve Müslüman azınlıklara yönelik hizmetlerde karşılaşılan sorunlar ele alınmıştır. Türkiye'de yeni gelişmekte olan bu alanın, köklü deneyimlere sahip ülkelerin tecrübelerinden yararlanılarak geliştirilmesi önem arz etmektedir. Bu doğrultuda, Belçika'daki hizmetlere ilişkin Türk manevi danışmanlık ve rehberlik literatürüne katkı sağlayacak çalışmaların gerekliliği vurgulanmaktadır. Makalede dokümantasyon tekniği tercih edilmiş olup Belçika'daki manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerine ilişkin bilgiler içeren Türkçe, İngilizce, Felemenkçe ve Fransızca kaynaklardan yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, Belçika'daki manevi danışmanların kilise hizmetleri, hastaneler, sosyal hizmetler ve cezaevlerinde faaliyet gösterdiği tespit edilmiştir. Bu hizmetlerin, toplumun çeşitli kesimlerinin psiko-spiritüel ihtiyaçlarını karşılamada önemli rol oynadığı belirlenmiştir. Ayrıca, manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin bireylerin psikolojik iyilik halleri üzerinde olumlu etkiler yarattığı da ortaya konulmuştur. Belçika'da Hristiyanlara yönelik hizmet sunan manevi danışmanların yetiştirildiği birçok yükseköğretim kurumu bulunurken Müslüman azınlık gruba hizmet verecek manevi danışmanların yetiştirilmesine yönelik bir yükseköğretim programı mevcut değildir. Ancak bazı üniversitelerde sertifika programları düzenlenmekte olup 2007 yılında kurulan Brüksel İslami İlimler Fakültesi'nde ilgili lisans ve lisan-süstü programlar bulunmaktadır. Bu durum, Müslüman göçmen topluluklara yönelik manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin kurum-sallaşmasının sınırlı olduğunu göstermektedir. Müslüman göçmenlere yönelik hizmetlerde karşılaşılan en temel sorun, uzman manevi danışmanların yetiştirilmesidir. Belçika hükümeti bu alanda eğitim kurumlarının kurulmasına izin vermiş olsa da, bu kurumların diplomalarının tanınması ve denklik sağlanması konusunda çözümler hala yetersiz kal-maktadır. Ayrıca, özellikle hastaneler başta olmak üzere birçok alanda Müslüman danışmanlara yeterince görev verilmemesi de önemli bir sorun olarak öne çıkmaktadır. Bu eksiklikler, Müslüman göçmen toplulukların manevi destek hizmetlerine erişimini kısıtlamaktadır. Sonuç olarak, güncel sorunlara rağmen bu alanda olumlu gelişmeler kaydedilmekte olup Belçika'daki Müslüman göçmen toplulukların gelecekte etkin manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinden yararlanabileceklerine ilişkin öngörülerde bulunulabilir. Bu gelişmeler, hizmetlerin daha kapsayıcı ve sürdürülebilir hale getirilmesine katkı sağlayacaktır. Ayrıca, hizmetteki eşitlikçi yaklaşımlar dini çeşitliliğe olan saygıyı artıracaktır.

Keywords

Manevi danışmanlık ve rehberlik , Belçika , Müslüman göçmenler , Manevi danışman , Kurumsallaşma

Spiritual Counseling and Care Services in Belgium

Abstract

The aim of this article is to examine the spiritual counseling and care services in Belgium. In this context, the history of spiritual counseling and care in Belgium, its areas of practice, and the challenges faced in services provided to Muslim minorities are discussed. Considering that this field is newly developing in Turkey, it is emphasized that benefiting from the experiences of countries with well-established practices is of great importance. Accordingly, the necessity of studies that will contribute to the Turkish literature on spiritual counseling and care services in Belgium is highlighted. The documentation technique was preferred in the article, and sources in Turkish, English, Dutch, and French containing information about spiritual counseling and care services in Belgium were utilized. Based on the findings, it has been determined that spiritual counselors in Belgium operate in churches, hospitals, social services, and prisons. These services play a significant role in meeting the psycho-spiritual needs of various segments of society. Additionally, it has been revealed that spiritual counseling and care services have a positive impact on individuals' psychological well-being. While there are many higher education institutions in Belgium that train spiritual counselors for Christian communities, there is no higher education program for training spiritual counselors to serve the Muslim minority group. However, some universities offer certificate programs, and relevant undergraduate and postgraduate programs are available at the Brussels Faculty of Islamic Sciences, established in 2007. This situation indicates that the institutionalization of spiritual counseling and care services for Muslim immigrant communities is limited. The most fundamental issue in services for Muslim immigrants is the training of qualified spiritual counselors. Although the Belgian government has permitted the establishment of institutions in this field, solutions regarding the recognition and equivalence of diplomas issued by these institutions remain insufficient. Furthermore, the lack of adequate roles assigned to Muslim counselors, especially in hospitals, stands out as another significant issue. These deficiencies restrict the access of Muslim immigrant communities to spiritual support services. In conclusion, despite the current challenges, positive developments are being observed in this field, and it can be predicted that Muslim immigrant communities in Belgium will be able to benefit more effectively from spiritual counseling and care services in the future. These developments will contribute to making the services more inclusive and sustainable. Moreover, equality-based approaches in service delivery will enhance respect for religious diversity.

Keywords

Spiritual counseling and care , Belgium , Muslim immigrants , Spiritual counselor , Institutionalization

References

• Ağılkaya-Sahin, Z. (2016). Theoretical foundations of pastoral care in christian tradition. Spiritual Psychology and Counseling, 1(1), 47–67.
• Altıntaş, M. E. (2018). Hastanelerde gerçekleştirilen manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetleri üzerine nitel bir araştırma (Kayseri örneği). Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11, 221–256.
• Battiui, M. El, & Kanmaz, M. (2004). Mosquées, imams et professeurs de religion islamique en Belgique. Publ. Fondation Roi Baudouin.
• Bertrand, M., & Clinaz, S. (2015). L’offre de services faite aux personnes déténues. Publ. CAAP.
• Castel, P. T. (2021). Les conseillers catholiques et islamiques dans les prisons belges: une approche plus humaniste que religieuse? E-Legal, Revue de Droit et de Criminologie de l’ULB, 5, 1–47.
• Chevalier, C. (2014). Femmes en responsabilité pastorale en Bel-gique francophone: Un processus en cours d’institutionnalisation. Revue Lumen Vitae, 69, 311–324.
• Dönmez, M. (2021). Belçika’daki Müslüman göçmenlere hizmet ve-ren manevi danışmanların eğitimi. Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, 3, 25–54.
• Flachon, L. (2014). J’ai senti un appel pour devenir pasteure. Recont-re, 363, 24–26.
• Gürsu, O., Söylev, Ö. F., & Demirtaş, B. (2021). Olağanüstü durumlarda manevi danışmanlık ve rehberlik: Disiplinlerarası araştırmalar. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Heuts, L., Klaver, J., Welle, I. van der, & Visser, T. (2012). Evaluatie Islam en ımamopleidingen ın Nederland. Dutch Ministry of Education.
• Husson, J.-F. (2006). Pour une formation des imams en Belgique. Publ. Fondation Roi Baudouin.
• Husson, J.-F., & Mandin, J. (2014). Etude de faisabilité en vue de la créa-tione d’un Institut public d’étude de l’Islam. Publ. Centre Cedem.
• Jonge, K. De. (2012). ‘Geestelijk verzorger, zei u...?’ Het beeld van de geestelijk verzorger en de behoefte van de patiënt Scriptie. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Utrecht Üniversitesi.
• Karagül, A. (2012). Spiritual care: It’s meaning, significance, method, and training: The Netherlands case. Religious Studies, 15(40), 5–27.
• Karaman, K. (2018). Cezaevi hizmetlerinde manevi danışmanlık ve rehberlik (M. Zengin, N. Tınaz, A. Ayten, & H. Ekşi (eds.). Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Karlık, Z., & Kula, N. (2022). Manevi danışmanlık ve rehberlikte krize müdahale yaklaşımları. Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergi-si, 5, 99–128.
• Koenig, H. G. (2002). Spirituality in patient care: Why, how, when and what. Templeton Foundation Press. Ku Leuven. (2023). Master of theology and religious studies. https://www.kuleuven.be/opleidingen/programmes.
• Özmen-Yaylak, M. (2021). Almanya’da manevi danışmanlık ve rehberlik modelleri üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sägesser, C., & Torrekens, C. (2008). La représentation de l’islam. In Courrier hebdomadaire du CRISP. CRİSP.
• Sak, R., Şahin-Sak, İ. T., Öneren-Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227–256.
• Sarı, S. (2024). Belçika’da manevi danışmanlık uygulamaları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Schilderman, J. B. A. M., (2012). De professionele attitude in de geestelijke verzorging. Pastorale Perspectieven, 148(3), 19-28.
• Schoutheete, M. De. (2012). Vers un statut juridique des conseillers spirituels hospitaliers. UCL Université catholique de Louvain Faculté.
• Sheldrake, P. (2012), Spirituality: A very short introduction. Oxford University Press.
• Tınmaz, G. (2019). Fransa’da manevi danışmanlık ve rehberlik çalışmaları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi.
• Toprak, Y. (2018). Manneviyat, yaşam amaçları ve iyi oluş arasındaki iliş-ki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Vandenhoeck, A. (2020). Charting spiritual care: The emerging role of chaplaincy records in global health care. [içinde] Charting spiritual care: The emerging role of chaplaincy records in global health care (ss. 129–144). Eds. S. Peng-Keller & D. Neuhold. Springer.
• Vicariat, B. W. (2023). Proche et solidaire. https://www.bwcatho.be/. (Access date: 03.01.2024).
• Vlaanderen. (2023a). Moslimraad van België voorlopig representatief orgaan voor de islamitische eredienst. https://www.vlaanderen.be/lokaal.estuur/nieuwsberichten/moslimraad-van-belgie-voorlopig-representatief-orgaan-voor-de-islamitische-eredienst. (Access Date: 06.01.2024).
• Vlaanderen. (2023b). Organisatie bestuursorganen van de eredienst. https://www.vlaanderen.be/lokaal-bestuur/organisatie-bestuursorganen-van-de-eredienst. (Access Date: 06.01.2024).
• WPR (2024). Belgium's religion, economy, and politics. https://worldpopulationreview.com/countries/belgium. (Access Date: 06.01.2024).