Jinekolojik Muayene Sırasında Kadınların Yaşadığı Utangaçlık Düzeyi ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi

Yıl 2023, , 128 - 138, 31.05.2023

Özden Tandoğan , Meltem Mecdi Kaydırak , Bahar Doğan

https://doi.org/10.52369/togusagbilderg.1178667

Öz

Amaç: Bu araştırmada kadınların jinekolojik muayene sırasında yaşadıkları utangaçlık düzeyleri ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma tanımlayıcı ilişki arayıcı tasarımda 05 Aralık 2021 – 05 Şubat 2022 tarihleri arasında bir devlet hastanesinin Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniği’nde yürütüldü. Araştırma örnekleminin belirlenmesinde evreni bilinen örneklem yöntemi kullanıldı. Araştırma örneklemine; araştırma kriterine uyan 322 kadın basit rastgele yöntem ile alındı. Araştırma verileri; Tanıtıcı Bilgi Formu ve Utangaçlık Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemiyle araştırmacılar tarafından toplandı.
Bulgular: Araştırmaya katılan kadınların yaş ortalaması 36,70±12,49, %26,50’si nullipar/hiç gebe kalmamış ve %24,72’si bekardır. Kadınların Utangaçlık Ölçek puan ortalaması 46,04±16,26’dır. Kadınların utangaçlık düzeyinin eğitim düzeyi (p= 0,033), gelir düzeyi (p= 0,008) ve çalışma durumu (p= 0,044) ile ilişkili olduğu belirlendi. Jinekolojik muayene esnasında kadınların hissettiği korku (p= 0,009), kullanılan aletlerin bilinmemesi/rahatsız edici olması (p= 0,020) ve genital bölgenin açıkta kalması (p<0,001) kadınların utangaçlık düzeyini artıran değişkenler olarak belirlendi. Kadınların utangaçlık düzeyinin jinekolojik muayene esnasında hissedilen anksiyete (p= 0,169) ve heyecanla (p= 0,896) ilişkili olmadığı belirlendi.
Sonuç: Kadınların jinekolojik muayene esnasında yaşadığı utangaçlık düzeyinin orta derecede olduğu belirlendi. Araştırma sonucunda utangaçlık düzeyinin yaş ile ilişkili olmadığı ancak sosyoekonomik düzeyi orta ve düşük olan kadınların jinekolojik muayene esnasında daha fazla utangaçlık yaşadığı belirlendi. Araştırmadan elde edilen bilgiler ışığında utangaçlık düzeyi yüksek olan kadınların zorunlu haller dışında jinekolojik muayeneden kaçınabilecekleri sonucuna varmamızı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Jinekolojik muayene, Utangaçlık, Korku, Tutum

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Araştırmaya katılan kadınlara teşekkür ederiz.

Kaynakça

• 1. Demir S, Yeşiltepe Oskay, Ü. Jinekolojik muayene olan kadınların yaşadığı deneyimler ve sağlık profesyonelinden beklentileri. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi KASHED. 2014; 1(1):68-79.
• 2. Yilmaz FT, Demirel G. The relationship between body privacy and anxiety in women having gynecological examination. J Obstet Gynaecol. 2021;41(7):1112-1115.
• 3. Daşıkan Z, Sevil Ü. Kadınlarda jinekolojik muayeneyi engelleyen psikososyal faktörler. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi. 2017;26(2):75-83.
• 4. Topatan S. Jinekoloji ve obstetri polikliniğine başvuran kadınlarda beden mahremiyeti. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;11(3):471-477.
• 5. Güngör A. Utangaçlık ölçeğinin geliştirilmesi geçerlik ve güvenilirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2001;2(15):17-22.
• 6. Bilgin Z, Doğan MY. Farklı kuşaklardaki kadınların jinekolojik muayeneye ilişkin utangaçlık ve anksiyete durumlarının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;23(2):188-195.
• 7. Phumdoung S, Youngvanichsate S. Women’s experiences of receiving a vaginal examination during labor. Songklanagarind Medical Journal. 2009;27:465-470.
• 8. Duman NB, Koçak DY, Albayrak SA, Topuz Ş, Yılmazel G. Kırk yaş üstü kadınların meme ve serviks kanseri taramalarına yönelik bilgi ve uygulamaları. GOP Taksim EAH JAREN. 2015;1(1):8-30.
• 9. Esencan T. Jinekolojik erken tanı yöntemlerinin kullanımında kadınların tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Zeynep Kâmil Tıp Bülteni. 2009;40(2):63-66.
• 10. Gümüş A, Çam O. Kadınların serviks kanseri için erken tanı tutumları ile benlik saygısı, beden algısı ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkiler. Nobel Med. 2011;7(3):46-52.
• 11. Yanıkkerem E, Özdemir M, Bingol H, Tatar A, Karadeniz G. Women's attitudes and expectations regarding gynaecological examination. Midwifery. 2009;25(5):500-508.
• 12. Altunkan H, Akın B, Ege E. 20-60 Yaş arası kadınların kendi kendine meme muayenesi uygulama davranışları ve farkındalık düzeyleri. Meme Sağlığı Dergisi. 2008;4(2):84-91.
• 13. Petro-Nustus W, Mikhail BI. Factors associated with breast self examination among Jordanian women. Public Health Nursing. 2002;19(4):263-271.
• 14. Kani S, Bekar M. Factors affecting women’s approach to gynecologic examination for cancer prevention. International Journal of Caring Sciences. 2020;13(1):517-526.
• 15. Aktas D, Kumas MB, Odabasıoglu BS, Kaya A. Effect of a special examination gown and nature-based sounds on anxiety in women undergoing a gynecological examination. Clinical Nursing Research. 2017;27(5):521-539.
• 16. Sahin MK, Sahin G, Dikici MF, Igde FA, Yaris F. Women's perceptions and attitudes about cervical cancer in Turkey: Kato's device as an alternative to the Pap smear. Asian Pac J Cancer Prev. 2014;15(2):10- 905-910.
• 17. Henderson LM, Zimbardo PG, Carducci BJ. The corsini encyclopaedia of psychology andbehavioral science. In: Craighead WE, Nemeroff, CB, editors. New York: Wiley; 2001. p. 1522–1523.
• 18. Erbil N, Şenkul A, Sağlam Y, Ergül N. Jinekolojik muayene öncesinde Türk kadınların anksiyete seviyeleri ve muayeneye ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2008;5(1):1-13.
• 19. Altay B. Kefeli B. Jinekolojik muayeneye gelen kadınların anksiyete düzeyi ve etkileyen bazı faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2012; 5 (4):114-134.
• 20. Çalım Sİ, Ulaş SC, Sülüden E, Nilüfer Ç, Göçer Ş, Yürekli ZN. Akademisyen kadınların jinekolojik muayene deneyimleri ve beklentilerinin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2022;6(1):125-134.
• 21. O'Laughlin DJ, Strelow B, Fellows N, Kelsey E, Peters S, Stevens J, Tweedy J. Addressing anxiety and fear during the female pelvic examination. J Prim Care Community Health. 2021;12:1-5.