Mısır ve Ceviz Arazilerinde Kurulu Damla Sulama Sistemlerinde Bazı Performans Ölçütlerinin Belirlenmesi

Year 2020, Volume: 9 Issue: 2, 72 - 79, 29.09.2020

Selçuk Özer

https://doi.org/10.21657/topraksu.680346

Abstract

Bu çalışma, 2017-2018 yıllarında Kırklareli ilinde mısır ve ceviz yetiştiriciliğinde kullanılan 15 adet çiftçi arazisindeki damla sulama sistemlerinde bazı performans ölçütlerini tespit etmek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmanın yürütüldüğü işletmelerdeki damla sulama sistemlerinde, sulama eş dağılımının (CU) %82- 96, damlatıcı değişim katsayıları (Cv) 0.02-0.21, istatistiksel eş dağılım katsayıları (Us), %79-99, sistem su çıkış türdeşliği katsayıları (Eua) ise %82-99 arasında değişmiştir. Buna göre, test edilen damla sulama sistemlerinin bazılarında ilk projeleme, kurulum ve işletiminde bazı kriterlerin uygun olmadığı tespit edilmiştir. Bunlardan bazıları, lateral hatlarının gereğinden çok fazla uzun seçilmesi, kullanılan malzemelerin yeterli kalitede olamaması, filtrasyon sisteminin uygun seçilmemesi, uygun olmayan damlatıcı debi seçimi ve işletme basınçlarının 1.0-1.5 atmosferin çok altında olması sayılabilir. Ölçülen bu parametreler toprakta su dağılımı, etkin su kullanımı ve verim ile doğrudan ilişkili olması nedeniyle, sistem kurulmadan önce toprak ve bitki özellikleri esas alınmalı ve sistem tekniğe uygun işletilmelidir. Ayrıca sistemi kullananların yeterli eğitimi alarak deneyimlerini artırmaları sistemlerin sürdürülebilir kullanımı ve en yüksek yararın sağlanması bakımından önemlidir.

Keywords

Sulama eş dağılımı(CU), damlatıcı değişim katsayısı (Cv), istatistiksel eş dağılım katsayısı(Us), sistem su çıkış türdeşliği katsayısı (Eua), damla sulama performansı

Supporting Institution

TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Project Number

TAGEM/TSKAD/G/17/A9/P3/512

Thanks

Bu çalışma, ''Türkiye’de Kullanılan Damla Sulama Sistemlerinin Teknik Performanslarının Belirlenmesi Ve Damla Sulama Desteklerinin Etki Analizi'' isimli projenin bazı verileri kullanılarak hazırlanmıştır.

Determination of Performance Criteria in Drip Irrigation Systems Installed in Some Corn and Walnut Fields

Abstract

This study was carried out to determine some performance criteria in drip irrigation systems in 15 farmer lands used in corn and walnut cultivation in Kırklareli province in 2017-2018. In drip irrigation systems under the field operations where the study is carried out, Irrigation corresponding distribution (CU), dripper variation coefficient (Cv), statistical corresponding distribution coefficient (Us), 79-99%, system water discharge homogeneity coefficient (Eua) ranged from 82-96%, 0.02-0.021, 79-99%, and 82 to 99%, respectively. Accordingly, it was found that some criteria were not  suitable for the initial design, installation and operation of some of the tested drip irrigation systems. Some of these can be mentioned that the lateral lines are chosen too long than necessary, the  materials used are not of sufficient quality, the filtration system is not chosen properly, the inappropriate dripper flow selection and operating pressures are well below 1-1.5 atmosphere. Since these measured parameters are directly related to water distribution in the soil, efficient water use and yield, soil and plant properties should be taken into consideration and the system should be operated in accordance with the technique before the system is installed. In addition, it is important for the users of the system to increase their experience by getting sufficient training in terms of sustainable use of the systems and providing the highest benefit.

Keywords

Irrigation corresponding distribution (CU),, dripper variation coefficient (Cv),, statistical corresponding distribution coefficient (Us),, system water discharge homogeneity coefficient (Eua),, drip irrigation performance

Project Number

TAGEM/TSKAD/G/17/A9/P3/512

References

• ASAE (1998). Field evaluation of microirrigation systems. EP405.1. ASAE standards. Amer. Soc. Agric. Engr., St. Joseph, MI. Pp. 756-759.
• Aydın B, Öztürk O, Çebi Ü, Özer S, Özkan E (2019). Edirne İlinde Üreticilerin Damla Sulama Desteklemelerinden Faydalanma Durumlarını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Toprak Su Dergisi, 8(2), 87-95.
• Bağdatlı M C (2006). Konya Çevresinde Sebze Bahçelerinde Uygulanan Damla Sulama Sistemleri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Konya. 76 s.
• Barragan J, Bralts V, Wu I P (2006). Assessment of Emission Uniformity for Micro-Irrigation Desing, Biosystems Engineering, 93(1): 89-97.
• Bralts V F, I Wu, Gitlin H M (1981). Drip irrigation uniformity considering emitter plugging. Transactions of the ASAE 24(5):1234-1240.
• Bralts V F, Kesner C (1983). Dripirrigation field uniformity estimation. Transactions of the ASAE, 24, 1369-1374.
• Bralts V F, Wu I P (1979). Emitter Flow Variation and Üniformity for Micro-İrrigation Design. Biosystems Engineering, 93(1):89-97.
• Burt C M (2004). Rapid Field Evaluation of Drip and Microspray Distribution Uniformity. Kluwer Academic Publishers. Irrigation and Drainage Systems 18:275-297.
• Camp C R, Sadler E J, Busscher W J (1997). A comparison of uniformity measures for drip irrigation systems.Transactions of the ASAE, 40(4), 1013-1020.
• Çakmak B, Beyirbey M (1996). Damla Sulama Sisteminin Tasarım, İşletme ve Yönetiminde Karşılaşılan Sorunlar. Toprak Su , Cilt . 2, 14-22.
• Danyeli İ (2004). Mersin-Erdemli beldesinde teraslı bir alanda bulunan narenciye bahçesinde kurulu tam otomatik damla sulama sisteminin değerlendirilmesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tar. Yap. ve Sul. Anabilim Dalı Yüksek lisans Tezi,
• Farouk H A (1998). Evaluation of Emission Uniformity For Efficient Microirrigation (Doctoral dissertation, PhD Thesis. Irrigation and Soils with Agro-Industrial Management. Fresno. California).
• Fry R A, (1985). Trickle system evaluation findings in the San Joaquin Valley, California. Proceedings of the Third International Drip/trickle Irrigation Congress Held in Fresno, Vol. 10-85 (1):288-293, ASAE Publication, California. Adana, 40s.
• Gültaş H T, (2013). Kolza (Brassica napus L.) Bitkisinin Toprak-Su-Atmosfer Ilişkilerinin Belirlenmesi. Namık Kemal Üniversitesi, Biyosistem Mühendisliği Anabilim dalı, Doktora Tezi. Tekirdağ.
• Howell T A, Musick J T, Tolk J A (1986). Canopy temperature of irrigated winter wheat. Transact. ASAE. Pp:1692-1698.
• Kanber R, Öğretir K, Güngör H, Kara C (1996). Sulanır Alanlarda Su Kullanım Etkinliğinin (Randıman) Değerlendirilmesi. Köy Hizmetleri Araştırma Ana Projesi. Proje No : 423, Eskişehir, 116s.
• Karakaya A (2009). Büyük Menderes Havzasında Damla Sulama Sistemlerinin Tarla Koşullarında Performanslarının Değerlendirilmesi. Adnan menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış),Aydın, 69s.
• Keller J, Bliesner R D (1990). Sprinkle and trickle irrigation.
• Keller J, Karmeli D (1974). Trickle irrigation design parameters. Transaction of the ASAE, 7: 678-684.
• Keller J, Karmeli D (1975). Trickle irrigation design. rain bird sprinkler manufacturing corporation.
• Korukçu A, Yıldırım O (1984). Damla sulamasında su dağılımı açısından yan boru uzunluklarının saptanması. I.Ulusal Kültürteknik Kongresi, ÇÜ ZF, 16-39.
• Kukul, Y.S., 1993. Alaşehir Bölgesindeki Bağlarda Kullanılmakta Olan Bazı Damla Sulama Sistemlerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Arastırma. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Tar. Yap. Ve Sul. Anabilim Dalı. İzmir. 120s.
• Lamm F R, Storlie C A, Pitts J P (1997). Field Evaluation of Microirrigation Systems. ASAE Arinual International Meeting Minneapolis, (August 10-14), 9720 70s., Minnesota.
• Little G, Hills D, Hanson B (1993). Uniformity in pressurized irrigation systems depends on design, installation. California Agriculture, 47(3), 18-21.
• Nakayama F S, Bucks D A (1986). Trickle Irrigation for Crop Production Design, Operation and Management, Developments in Agricultural Engineering 9. New York, N.Y.:Elsevier.
• Orta A H (1997). Antalya yöresindeki damla sulama uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm yolları (Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü). Ankara.
• Sivanappan R K, Padmakumari O (1980). Drip irrigation, Tamil Nadu Agriculture University, Booklet, pp. 70.
• Solomon K H (1984). Yield related interpretations of irrigation uniformity and efficiency measures. Irrig. Sci. 5:161-172.
• Solomon K H (1985). Global uniformity of trickle irrigation systems. Transactions of the ASAE, 28(4), 1151- 1158.
• Tanrıverdi Yaman S (2015). Tarım kredi kooperatiflerince kredilendirilen damla sulama sistemlerinde performans değerlendirmesi (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• TOPRAK SU (1972). Kırklareli İli Toprak Kaynağı Envanter Raporu ve Haritası. TOPRAKSU Genel Müdürlüğü Yayınları:249. Raporlar Serisi:37, Ankara.
• TÜİK (2019). https://biruni.tuik.gov.tr/ medas/?kn=95&locale=tr.
• Tüzel İ H (1993). Damla Sulama Sistemlerinde Sulama Yeknesaklığının Değerlendirilmesi. E.Ü. Ziraat Fak.Dergisi, 30, (1-2),119-126, İzmir.
• Ünal Y (2011). Yerli üretim bazı damla sulama borularında optimum lateral uzunluklarının tesbiti (Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Uygan D, Çetin Ö (2011). Eskişehir ve Sakarya İlleri’nde Kurulu Bazı Damla Sulama Sistemlerinde Performans Göstergelerinin Değerlendirilmesi Damla sulama sistemlerinde performans göstergeleri. Toprak Su Dergisi, 4(1), 27-35.
• Von Bernouth D, Solomon K H (1986). Trickle irrigation for crop production.design principles (emitter construction). Edited by F.S Nakayama and D.A Bucks. Elsevier, 27-51.
• Wu I P, Gitlin H M (1974). Hydraulics and uniformity of drip irrigation. Journal of Irrigation and Drainage Division, ASCE, 99(2): 157-167.
• Wu I P, (1998). Emission Uniformity on Microirrigation Design and Scheduling. Proceedings on The Irrigation Association’s 19th Annual meeting, November 1-3, 1998, San Diego, Califonia, USA, s. 71-78.
• Yaohu K, Nishiyama S, Kawano H (1995). A simple method of designing uniform-water-application drip irrigation system. Transactions of the Japanese Society of Irrigation, Drainage and Reclamation Engineering (Japan). ISO 690
• Yıldırım O, Korukçu A (1999). Damla sulama sistemlerinin projelenmesi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Ders Notları (Basılmamış), 98-1.