İskemik İnmede Risk Faktörleri ve Etkileri

Year 2015, Volume: 22 Issue: 4, 225 - 230, 14.12.2015

Esra Karaman Muhammet Gökhan Turtay Cemil Çolak Hakan Oğuztürk Şükrü Gürbüz Suat Kamışlı Emrah Çelik

Abstract

Amaç: İnme, ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada olup uzun dönem sakatlığında en önemli nedenlerindendir. Çalışmamızda iskemik inmeye neden olan risk faktörlerinin tespit edilmesi ve birden fazla risk faktörü varlığında inme geçirme riskinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Çalışmamızda, acil serviste iskemik inme tanısı konulan 120 hasta ve kontrol grubu olarak da 140 hasta incelendi. Hastaların daha önce geçirilmiş serebrovasküler hastalık (SVH), koroner arter hastalığı (KAH), diabetes mellitus (DM), hipertansiyon (HT), atriyal fibrilasyon (AF), sigara kullanımını içeren anamnez ve fizik muayene bilgileri elde edildi. Tüm hastaların high density lipoprotein (HDL), international normalized ratio (INR), C-reaktif protein (CRP), protein C, protein S ve antithrombin III (AT3) düzeyleri saptandı. Ayrıca elektrokardiyografileri (EKG), beyin tomografileri ve karotisdoppler ultrasonografileri (USG) yapıldı.

Bulgular: Çalışmamızda KAH’ın (p<0.001), DM (p<0.001), geçirilmiş SVH öyküsünün (p<0.001), sigara kullanımının (p=0.004), karotiste plak veya plak ve/veya stenoz (≥%50) varlığının (p<0001), HDL düzeyinin düşüklüğü (p=0.014) istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edildi. Risk faktörlerinin tek değişkenli lojistik regresyon analizinde iskemik inme için en yüksek riske sahip faktörün karotiste plak ve ≥%50 stenoz varlığı [(OddsRatio/Oranı (OR) = 32.08)] olduğu tespit edildi. İkili risk faktörlerinden DM ile sigara birlikteliğine ait OR=18 olup tek başlarına neden oldukları riskten çok daha fazla risk oluşturdukları görüldü.

Sonuç: Bu çalışma iskemik inme risk faktörlerini ve bu faktörlerin riski artırma oranlarını ayrıca iskemik inme geçirme olasılığının, ikili risk faktörü varlığında daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Bu sonuçlar, iskemik inme risk faktörlerinin erken dönemde tespitinin özellikle bu risk faktörlerinin birlikteliğinde, gerekli önlemlerin ve önleyici tedavilerin erken dönemde planlanmasının önemini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Çoklu Risk Değerlendirme; İskemik İnme; Risk Faktörleri.

Keywords

Çoklu Risk Değerlendirme, İskemik İnme, Risk Faktörleri

References

• Hatano S. Experience from a multicentre stroke register: a preliminary report. Bull World Health Organ 1976;54 (5):541-53.
• Kumral E. Serebrovasküler hastalıkların epidemiyolojisi. Balkan S, editör. Serebrovasküler Hastalıklar. Ankara: Güneş Tıp Kitabevi; 2009.p.37-50.
• Bos MJ, Koudstaal PJ, Hofman A, Ikram MA. Modifiable etiological factors and the burden of stroke from the Rotterdam study: a population-based cohort study. PLoS Med 2014;11(4):e1001634.
• Erdil N, Gedik E, Donmez K, Erdil F, Aldemir M, Battaloglu B, et al. Predictors of postoperative atrial fibrillation after on-pump coronary artery bypass grafting: is duration of mechanical ventilation time a risk factor? Ann Thorac Cardiovasc Surg 2014;20(2):135-42.
• Irvin MR, Booth JN 3rd, Shimbo D, Lackland DT, Oparil S, Howard G, et al. Apparent treatment-resistant hypertension and risk for stroke, coronary heart disease, and all-cause mortality. J Am Soc Hypertens 2014;8(6):405-13.
• Balkan S, Topçuoğlu MA. İnme ve hipertansiyon. Türkiye Klinikleri J Neur 2004;2(1):41-7.
• Peters SA, Huxley RR, Woodward M. Diabetes as a risk factor for stroke in women compared with men: a systematic review and meta-analysis of 64 cohorts, including 775,385 individuals and 12,539 strokes. Lancet 2014;383(9933):1973-80.
• Goldstein LB, Bushnell CD, Adams RJ, Appel LJ, Braun LT, Chaturvedi S, et al. Guidelines for the primary prevention of stroke: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke 2011;42(2):517-84.
• Peters SA, Huxley RR, Woodward M. Smoking as a risk factor for stroke in women compared with men: a systematic review and meta-analysis of 81 cohorts, including 3,980,359 individuals and 42,401 strokes. Stroke 2013;44(10):2821-8.
• Sorganvi V, Kulkarni, Udgiri R, Kadeli D, Atharga S. Risk factors for ischemic stroke- a case control study. International Journal of Advanced Biological Research 204;4(1):9-12.
• Soare AM, Popa C. Deficiencies of proteins C, S and antithrombin and factor V Leiden and the risk of ischemic strokes. J Med Life 2010;3(3):235-8.
• Kohler J, Kasper J, Witt I, von Reutern GM. Ischemic stroke due to protein C deficiency. Stroke 1990;21(7):1077-80.
• Bogiatzi C, Wannarong T, McLeod AI, Heisel M, Hackam D, Spence JD. SPARKLE (Subtypes of Ischaemic Stroke Classification System), incorporating measurement of carotid plaque burden: a new validated tool for the classification of ischemic stroke subtypes. Neuroepidemiology 2014;42(4):243-51.
• Prabhakaran S, Rundek T, Ramas R, Elkind MS, Paik MC, Boden-Albala B, et al. Carotid plaque surface irregularity predicts ischemic stroke: the northern Manhattan study. Stroke 2006;37(11):2696-701.
• Iwasaki K, Haraoka K, Hamaguchi T, Imamura T, Kawada S, Ohno M, et al. Prevalence of subclinical coronary artery disease in ischemic stroke patients. J Cardiol 2015;65(1):71-5.
• Sloma A, Backlund LG, Strender LE, Skånér Y. Knowledge of stroke risk factors among primary care patients with previous stroke or TIA: a questionnaire study. BMC Fam Pract 2010;11:47.