Yaşam Doyumu ile Sıkıntıyı Tolere Etme Arasındaki İlişkide İyimserliğin Aracı Etkisi

Year 2019, Volume: 9 Issue: 53, 565 - 588, 25.06.2019

Selahattin Avşaroğlu , Hayri Koç

Abstract

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ile sıkıntıyı tolere etme düzeyleri arasındaki ilişkide iyimserliğin aracılık etkisinin olup olmadığını saptamaktır. Araştırma 276 %77.1 kadın, 82 %22.9 erkek olmak üzere toplam 358 üniversite öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin yaş ortalaması 20.95’tir. Araştırmada; Yaşam Doyumu Ölçeği, Sıkıntıyı Tolere etme ölçeği, İyimserlik Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Öğrencilerinin yaşam doyumu ile sıkıntıyı tolere etme düzeyleri arasındaki ilişkide, iyimserliğin aracılık rolünü belirlemek için Yapısal Eşitlik Modeli kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre iyimserliğin yaşam doyumu ile sıkıntıyı tolere etme arasındaki dolaylı etkisinin anlamlı olduğu görülmüştür. Diğer bir ifadeyle üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ile sıkıntıyı tolere etme düzeyleri arasındaki ilişkide iyimserlik tam aracılık etmektedir. Sonuç olarak, öğrencilerin yaşam doyumlarının artması onların iyimserliğini yükseltebilmekte ve bu yükselişle birlikte sıkıntıyı tolere düzeyleri artmaktadır.

Keywords

Yaşam doyumu, sıkıntı, sıkıntıyı tolere etme, iyimserlik

References

• Akça, F., ve Özyürek, A. (2019). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş ve normal gelişen çocuğa sahip ebeveynlerin sıkıntıyı tolere rtme, depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri. Tarih, Kültür ve Sanat Araştrmaları Dergisi, 8(1), 347-361. doi:http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v8i1.1787
• Akın, A., Akça, M. Ş., ve Gülşen, M. (2014). Sıkıntıyı tolere etme ölçeği türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 619-630.
• Alibekiroğlu, P. B., Akbaş, T., Ateş, F. B., ve Kırdök, O. (2018). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide öz-anlayışın aracı etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(2), 1-17.
• Anestis, M. D., Selby, E. A., Fink, E. L., & Joiner, T. E. (2007). The multifaceted role of distress tolerance in dysregulated eating behaviors. International Journal of Eating Disorders, 40(8), 718-726.
• Argyle, M. (1999) ‘‘Causes and Correlates of Happiness,’’ in D.D. Kahneman and N. Schwartz (eds) Well-Being: The Foundations of Hedonic Psychology, (pp. 353 – 373). New York: Russell Sage
• Avşaroğlu, S., & Güleş, E. (2019). Investigation of Life Satisfaction of The Parents Who Have Children With Special Needs in Terms of Their Compassion and Self-Understanding Levels. Kastamonu Education Journal, 27(1), 365-376.
• Avşaroğlu, S., Deniz, M. E., & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 115-129.
• Balcı, S. ve Yılmaz, M. (2002). İyimserlik ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 54-60.
• Banerjee, P. (2012). Relationship between perceived psychological stress and depression: testing moderating effect of dispositional optimism. Journal of Workplace Behavioral Health, 27(1), 32-46.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.
• Brown, R. A., Lejuez, C. W., Kahler, C. W., & Strong, D. R. (2002). Distress tolerance and duration of past smoking cessation attempts. Journal of abnormal psychology, 111(1), 180.
• Buckner, J. D., Keough, M. E., & Schmidt, N. B. (2007). Problematic alcohol and cannabis use among young adults: The roles of depression and discomfort and distress tolerance. Addictive behaviors, 32(9), 1957-1963.
• Byrne, B. M. (2013). Structural equation modeling with Mplus: Basic concepts, applications, and programming. New York: Routledge.
• Carver, C., Scheier, M., Segerstrom, S., 2010. Optimism. Clinical psychology review 30, 879–889.
• Cohen, M., Daniela, M., & Lorber, A. (2010). Patent foramen ovale closure in post‐CVA/TIA patients: psychological distress, quality of life and optimism. International journal of clinical practice, 64(2), 182-187.
• Creswell, J. W. (2016). Arastirma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklasimlari. (S. B. Demir, Cev.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çelik, M., Sanberk, İ., & Deveci, F. (2017). Öğretmen adaylarının yaşam doyumlarının yordayıcısı olarak psikolojik dayanıklılık ve umutsuzluk. İlköğretim Online, 16(2), 654-662
• Demir, R., & Murat, M. (2017). Öğretmen adaylarının mutluluk, iyimserlik, yaşam anlamı ve yaşam doyumlarının incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 347-378.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological bulletin, 95(3), 542.
• Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of personality assessment, 49(1), 71-75.
• Diener, E., & Chan, M. Y. (2011). Happy people live longer: Subjective well‐being contributes to health and longevity. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 3(1), 1-43.
• Ellis, A. (1994). Reason and emotion in psychotherapy revised. New York: Carol Publishing. Eryilmaz, A., & Atak, H. (2011). Investigation of starting romantic ıntimacy in emerging adulthood in terms of self-esteem, gender and gender roles. Educational Sciences: Theory and Practice, 11(2), 595-600.
• Fraser, M. W., Galinsky, M. J., & Richman, J. M. (1999). Risk, protection, and resilience: Toward a conceptual framework for social work practice. Social Work Research, 23(3), 131-143.
• Gençoğlu, C., & Kalkan, M. (2015). Psychological birth order and optimism in high school. International Online Journal of Educational Sciences, 7(3), 215-228
• Gilman, R., & Huebner, E. S. (2006). Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction. Journal of youth and adolescence, 35(3), 293-301.
• Gülcan, A., ve Bal, P. N., (2014). Genç yetişkinlerde iyimserliğin mutluluk ve yaşam doyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 41-52.
• Harju, B. L., & Bolen, L. M. (1998). The effects of optimisin on coping and perceived quality of life of college students. Journal of Social Behavior and Personality, 13(2), 185.
• Harris, P., & Middleton, W. (1994). The illusion of control and optimism about health: On being less at risk but no more in control than others. British Journal of Social Psychology, 33(4), 369- 386.
• Hewlett, M. G. (1998). Resiliency in symptomatic menopausal women: Dispositional optimism, coping strategy, and knowledge as moderators between stress and psychological distress Unpublished doctoral dissertation, Alliant International University, Los Angeles.
• Howell, A. N., Leyro, T. M., Hogan, J., Buckner, J. D., & Zvolensky, M. J. (2010). Anxiety sensitivity, distress tolerance, and discomfort intolerance in relation to coping and conformity motives for alcohol use and alcohol use problems among young adult drinkers. Addictive Behaviors, 35(12), 1144-1147.
• Jibeen, T. (2014). Personality traits and subjective well-being: Moderating role of optimism in university employees. Social indicators research, 118(1), 157-172.
• Karacaoğlu, K., ve Köktaş, G. (2016). Psikolojik dayanıklılık ve psikolojik iyi olma ilişkisinde iyimserliğin aracı rolü: Hastane çalışanları üzerine bir araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 3(2), 119-127.
• Karaırmak, Ö. (2007). Deprem yaşamış bireylerde psikolojik sağlamlığa etki eden kişisel faktörlerin incelenmesi: Bir model test etme çalışması. Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, Institute of Social Sciences, Ankara.
• Karaman, Ö., ve Tarım, B. (2018). Travma sonrası büyüme, sosyal problem çözme ve iyimserlik arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(20), 190-198.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel arastırma yöntemi (21. Bs.). Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Krause, N., Ironson, G., & Pargament, K. I. (2016). Spiritual struggles and resting pulse rates: Does strong distress tolerance promote more effective coping? Personality and Individual Differences, 98, 261–265.
• Krovetz, M. L. (1999). Resiliency: A key element for supporting youth at-risk. The Clearing House, 73(2), 121-123.
• Kutlu, M., Balcı, S., ve Yılmaz, M. (2004). İletişim beceri eğitiminin öğrencilerin kendini ayarlama ve iyimserlik düzeylerine etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı’nda sunulan bildiri, İnönü Üniversitesi, Malatya http://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/467.pdf
• Kümbül-Güler, B., ve Emeç, H. (2006). Yaşam memnuniyeti ve akademik başarida iyimserlik etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi .İ.İ.B.F. Dergisi 21(2), 129-149
• Lewinsohn, P. M., Redner, J., & Seeley, J. R. (1991). The relationship between life satisfaction and psychosocial variables: New perspectives. Subjective well-being: An interdisciplinary perspective, 21, 141-169.
• Limonero, J. T., Tomás Sábado, J., Fernández Castro, J., Gómez Romero, M. J., & Ardilla Herrero, A. (2012). Resilient coping strategies and emotion regulation: predictors of life satisfaction. Psicol Conduct, 20(1), 183-196.
• Martínez-Martí, M. L., & Ruch, W. (2017). The relationship between orientations to happiness and job satisfaction one year later in a representative sample of employees in Switzerland. Journal of Happiness Studies, 18(1), 1-15.
• Marum, G., Clench-Aas, J., Nes, R. B., & Raanaas, R. K. (2014). The relationship between negative life events, psychological distress and life satisfaction: a population-based study. Quality of Life Research, 23(2), 601-611.
• Miller, W. R., & Rollnick, S. (2009). Ten things that motivational interviewing is not. Behavioural and cognitive psychotherapy, 37(2), 129-140.
• Nasser-Abu Alhija, F. ve Wisenbaker, J. (2006). A Monte Carlo study investigating the impact of item parceling strategies on parameter estimates and their standard errors in CFA. Structural Equation Modeling, 13(2), 204-228.
• Nock, M. K., & Mendes, W. B. (2008). Physiological arousal, distress tolerance, and social problem-solving deficits among adolescent self-injurers. Journal of consulting and clinical psychology, 76(1), 28.
• Oktan, V. (2013). Hope as a moderator in the development of psychological resilience. Journal of Human Sciences, 9(2), 1691-1701.
• Pavot, W., & Diener, E. (1993). The affective and cognitive context of self-reported measures of subjective well-being. Social Indicators Research, 28(1), 1-20.
• Peterson, C. (2000). The future of optimism. American psychologist, 55(1), 44.
• Peterson, C., & Seligman, M. E. (1984). Causal explanations as a risk factor for depression: Theory and evidence. Psychological review, 91(3), 347.
• Resick, P. A., Monson, C. M., & Chard, K. M. (2007). Cognitive processing therapy: Veteran/military version. Washington, DC: Department of Veterans' Affairs.
• Sanjuán, P., Ruiz, Á., & Pérez, A. (2011). Life satisfaction and positive adjustment as predictors of emotional distress in men with coronary heart disease. Journal of Happiness Studies, 12(6), 1035-1047.
• Sapmaz, F., ve Doğan, T. (2012). İyimserliğin mutluluk ve yaşam doyumuna etkisinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 63-69.
• Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health psychology, 4(3), 219.
• Segerstrom, S. C., Taylor, S. E., Kemeny, M. E., & Fahey, J. L. (1998). Optimism is associated with mood, coping, and immune change in response to stress. Journal of personality and social psychology, 74(6), 1646.
• Sharf, R. S. (2015). Theories of psychotherapy & counseling: Concepts and cases. Boston: Cengage Learning.
• Simons, J. S., & Gaher, R. M. (2005). The Distress Tolerance Scale: Development and validation of a self-report measure. Motivation and Emotion, 29(2), 83-102.
• Stasiowski, S., 2008. Optimism and hardiness: ınfluence on coping and psychological distress. Unpublished doctoral dissertation, Long Island University, New York.
• Suldo, S. M., & Huebner, E. S. (2006). Is extremely high life satisfaction during adolescence advantageous?. Social indicators research, 78(2), 179-203.
• Sumpio, C. Z. (2012). An exploratory study of treatment complexity, optimism, self efficacy, coping and psychological distress in persons with advanced stage cancer diagnoses. Unpublished Doctoral dissertation, Yale University, New Haven.
• Türker, Y., ve Çelik, K. (2019). Öğretmenlerde iş ve aile çatışmasının yaşam doyumu üzerindeki etkisinde iş doyumunun aracı rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 242-258. doi: 10.16986/HUJE.2018037287
• Türküm, A. S. (2001). Stresle başa çıkma biçimi, iyimserlik, bilişsel çarpıtma, düzeyleri ve psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlar arasındaki ilişkiler: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 1-16.
• Türküm, S. (1999). Stresle başaçıkma ve iyimserlik. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 1-16.
• Veenhoven, R. (1991). Is happiness relative?. Social indicators research, 24(1), 1-34.
• Yalçın, İ. (2011). Social support and optimism as predictors of life satisfaction of college students. International Journal of Advence Counseling, 33(2), 79-87.
• Yaşar Ekici, F., ve Balcı, S. (2018). Okulöncesi öğretmenliği ve çocuk gelişimi çğretmenlerinin üstbiliş düzeylerinin ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2(4), 345-359.
• Yee Ho, M. Y., Cheung, F. M., & Cheung, S. F. (2008). Personality and life events as predictors of adolescents’ life satisfaction: Do life events mediate the link between personality and life satisfaction?. Social Indicators Research, 89(3), 457-471.
• Yıldırım, A., ve Yılmaz, E.(2018). Öğretmenlerin okullardaki akademik iyimserlik algılarının tercih ettikleri öğretim stilleri açısından incelenmesi. Journal of Human Sciences, 15(3), 1623- 1633.
• Yılmaz, E., ve Altınok, V. (2009). Okul yöneticilerinin yalnızlık ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 15(3), 451-470.