Terörizm Çalışmalarında Eleştirel Bir Dönüş: Eleştirel Terörizm Çalışmaları ve Türkiye’deki Terörizm Çalışmalarına Yansımaları

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 153 - 186, 31.01.2022

Ömer Çona

Öz

Bu makale, terörizm araştırmalarında görülen sorunlara ve geleneksel terörizm çalışmalarındaki “ortodoksiye” bir tepki olarak ortaya çıkmış olan Eleştirel Terörizm Çalışmalarını (ETÇ) okuyucuya tanıtmak ve bu araştırma gündeminin Türkiye’deki terörizm literatürüne etkilerini ortaya koymak gayesiyle kaleme alınmıştır. Bu maksatla makalede öncelikle terörizm araştırmalarının ortaya çıkışı bağlamında, geleneksel terörizm araştırmalarına hâkim olan nitelikler ortaya konulacak, müteakiben Türkiye’de çok fazla bilinmeyen ETÇ’nin ortaya çıkış süreci ve ana akım terörizm yaklaşımlarına olan eleştirilerine değinilecektir. Son olarak ise ETÇ’nin Türkiye’deki terörizm araştırmalarına olan tesirleri, ilgili konuda hazırlanan lisansüstü tezler ve süreli yayınlardaki makalelere yönelik yapılan alan yazın taraması üzerinden tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Terörizm, Terörizm Çalışmaları, Ana Akım Terörizm Çalışmaları, Eleştirel Terörizm Çalışmaları, Türkiye’deki Terörizm Araştırmaları

Kaynakça

• Ağkaya, O. (2017). Yeni Terörizm Kavramı ve Uluslararası İlişkiler Disiplinindeki Yeri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (54): 211-216.
• Ağkaya, O. (2018). Eski Terörizm, Yeni Terörizm: 9/11 ve Eskimeyen Terörizm Söylemi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2): 275-298.
• Aydemir, K. (2021). TBMM’de Bir Terör Örgütünün Metaforik Yeniden Kimliklendirilmesi: FETÖ-PDY Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara.
• Baker-Bell, C. (2018). Is Critical Terrorism Studies a Useful Approach for the Study of Terrorism?, Jackson R. ve Pisou D. (Ed.) Contemporary Debates on Terrorism içinde, (ss. 28-32). Routledge.
• Barrinha, A. (2011). The Political Importance of Labelling: Terrorism and Turkey’s Discourse on the PKK, Critical Studies on Terrorism, 4(2): 163-180.
• Baylis J., Smith, S. ve Owens, P. (2021). Küreselleşen Dünya Siyaseti: Uluslararası İlişkilere Giriş, (Yalçın H.B. vd., Çev.) Küre Yayınları.
• Beyribey, T. (2020). Medico-Political Metaphors of Counter-Terrorism: The Case of Turkey, Critical Studies on Terrorism, 13(3): 418-440.
• Beyribey, T. (2021). Türkiye’de Terörle Mücadelenin Biyopolitikası ve Mediko-Politik Metaforlar (1973-1991), (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Blakeley, R. (2007). Bringing the State Back into Terrorism Studies, European Political Science, 6(3): 228-235.
• Blakeley, R. (2008). The Elephant in the Room: A Response to John Morgan and Michael J. Boyle, Critical Studies on Terrorism, 1(2): 151-165.
• Blakeley, R. (2010). State Terrorism in the Social Sciences: Theories, Methods and Concepts”, Jackson R., Murphy E. ve Poynting S. (Ed.) Contemporary State Terrorism: Theory and Practice içinde, (ss.12-27). Routledge.
• Blakeley, R. (2012). State Violence as State Terrorism, Breen-Smyth M. (Ed.), The Ashgate Research Companion to Political Violence içinde, (ss. 63-78). Routledge.
• Blakeley, R. ve Raphael S. (2016). Rendition in the “War on Terror”, Jackson R. (Ed.) Routledge Handbook of Critical Terrorism Studies içinde, (ss. 383-401). Routledge.
• Bonditti, P. (2017) Violence and Modern International: An Archaelogy of Terrorism, Bonditti P., Bigo D. ve Gros F. (Ed.), Foucault and Modern International içinde, (ss. 155-173). Palgrave Macmillan.
• Booth, K. (1991). Security and Emancipation, Review of International Studies, (17): 313-326.
• Breen-Smyth, M. (2009). Subjectivities, ‘Suspect Communities’, Governments, and the Ethics of Research on ‘Terrorism’, Jackson R., Breen-Smyth, M. ve Gunning J. (Ed.), Critical Terrorism Studies: A New Research Agenda içinde (ss. 194-215). Routledge.
• Breen-Smyth, M., Gunning J. ve Jackson, R. (2009). Introduction: The Case for Critical Terrorism Studies, Jackson R., Breen-Smyth, M. ve Gunning J (Ed.), Critical Terrorism Studies: A New Research Agenda içinde (ss. 1-12). Routledge.
• Breen-Smyth, M., Gunning, J., Jackson, R., Kassimeris, G. ve Robinson, P., (2008). Critical Terrorism Studies–an introduction, Critical Studies on Terrorism, 1(1): 1-4.
• Bulca, R. (2020). Post 9/11: Anti-İslam Discourse on Terrorism and its Implications on Counter-Terrorism, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Burnett, J. ve Whyte D. (2005). Embedded Expertise and the New Terrorism, Journal of Crime, Conflict and Media, 1(4): 1-18.
• Cebeci, M. (2021). New Terrorism: Reconstruction of the Enemy in the Global Risk Society, Uluslararası İlişkiler, 8(32): 33-47.
• Chaliand, G. ve Blin A. (2016). Terörizmin Tarihi Antikçağdan IŞİD’e, Tanatar B. (Çev.). Nora Kitap.
• Cox, R. (1981). Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millennium: Journal of International Studies, 10(2): 126-155.
• Çavuşoğlu, E. (2020). Assessing Terrorism as a Hegemonic Conception within the Context of Securitization, Orta Doğu Etütleri, 12: 349-368.
• Erlenbusch-Anderson, V. (2018). Genealogies of Terrorism: Revolution, State Violence, Empire, Columbia University Press.
• Fitzgerald, J. (2016). Critical Epistemologies of Terrorism, Jackson R. (Ed.) Routledge Handbook of Critical Terrorism Studies içinde, (ss.113-135). Routledge.
• George, A. (1999). Terörbilim Anabilim Dalı, Terörizm Efsanesi içinde, (ss. 105-140). Ayraç Yayınevi.
• Gunning, J. (2007). A Case for Critical Terrorism Studies?, Goverment and Opposition, 42(3):363-393.
• Heath-Kelly, C. (2010). Critical Terrorism Studies, Critical Theory and the ‘Naturalistic Fallacy’, Security Dialogue, 41(3): 235-254.
• Heath-Kelly, C. 2016). Poststructuralism and Constructivism, Jackson R. (Ed.), Routledge Handbook of Critical Terrorism Studies içinde, (ss. 136-159). Routledge.
• Herman E. S. ve Sullivan G. (1999). İdeoloji ve Kültür Endüstrisi Olarak Terörizm, Terörizm Efsanesi içinde, (ss. 49-104). Ayraç Yayınevi.
• Holland, J. (2016). The Language of Counter-terrorism, Jackson R. (Ed.), Routledge Handbook of Critical Terrorism Studies içinde, (ss. 426-448). Routledge.
• İleri, K. (2021). A Foucauldian Analysis Of Barack Obama's National Security and Counter-Terrorism Discourse, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Jackson, R. (2007a). Introduction: The Case for a Critical Terrorism Studies, European Political Science, 6(3): 1-25.
• Jackson, R. (2007b). Language, Policy and the Construction of a Torture Culture in the War on Terrorism, Review of International Studies, 33(3): 353-371.
• Jackson, R. (2007c). The Core Commitments of Critical Terrorism Studies, European Political Science, 6(3): 244-251.
• Jackson, R. (2008). The Ghosts of State Terror: Knowledge, Politics and Terrorism Studies, Critical Studies on Terrorism, 1(3): 377-392.
• Jackson, R. (2009). Knowledge, Power and Politics in the Study of Political Terrorism, Jackson R., Breen-Smyth M. ve Gunning J. (Ed.), Critical Terrorism Studies: A New Research Agenda içinde, (ss. 66-84). Routledge.
• Jackson, R. (2010). In Defence of ‘Terrorism’: Finding a Way Through a Forest of Misconceptions, Behavorial Sciences of Terrorism and Political Aggresssion, 3(2): 116-130.
• Jackson, R. (2012). Unknown Knowns: The Subjugated Knowledge of Terrorism Studies, Critical Studies on Terrorism, 5(1): 11-29.
• Jackson, R. (2014). Terörizm Araştırmaları ve Akademi, (C. Aksan ve J. Bailes Haz.), Güçlünün Silahı: Amerikan Devlet Terörü Üzerine Söyleşiler içinde, (S. Arslanpay Çev.), (ss: 136-150), Metis.
• Jackson, R. (2015). The Epistemological Crisis of Counterterrorism, Critical Studies on Terrorism, 8(1): 33-54.
• Jackson, R., Breen-Smyth M. ve Gunning J. (2009). Critical Terrorism Studies: Framing a New Research Agenda, Jackson R., Breen-Smyth M. ve J. Gunning (Ed.), Critical Terrorism Studies: A New Research Agenda içinde, (ss. 216-236). Routledge.
• Jackson, R. Jarvis L., Gunning J. ve Breen-Smyth, M. (2011). Terrorism: A Critical Introduction, Palgrave Macmillan.
• Jarvis, L. (2016). Critical Terrorism Studies After 9/11, Jackson R. (Ed.) Routledge Handbook of Critical Terrorism Studies içinde, (ss. 68-91) Routledge.
• Kaya, Z. (2010). Terörizmin Küreselleşmesi: El Kaide Örneği, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kara Harp Okulu, Ankara.
• Koncagül, İ. (2020). Terörizme Karşı Koyma Yöntemi Olarak Devlet Terörizmi ve Örnek Vakalar Üzerinden İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Milli Savunma Üniversitesi, Ankara.
• Koncagül, İ. (2021). Terörizmin Unutulan Yüzü: Devlet Terörizmi, Savunma Bilimleri Dergisi, 39: 323-353.
• Korkmaz, Ü. F. (2021). 11 Eylül Saldırıları Sonrası Avrupa Birliği’nin Terörizmle Mücadele Politikası, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Laqueur, W. (1999). The New Terrorism: Fanaticism and the Arms of Mass Destruction, Oxford University Press.
• Laqueur, W. (2001). A History of Terrorism, Transaction.
• Lindahl, S. (2016). Critical Evaluation of Counterterrorism, Jackson R. (Ed.), Routledge Handbook of Critical Terrorism Studies içinde, (ss.214-224). Routledge.
• Lindahl, S. (2017). A CTS Model of Counter-terrorism, Critical Studies on Terrorism, 10(3): 523-541.
• Martin, G. (2017). Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar, İ. Çapcıoğlu ve B. Metin (Çev.) Adres Yayınları.
• McDonald, M. (2007). Emancipation and Critical Terrorism Studies, European Political Science, 6(3): 252-259.
• Ogunrotifa, A. B. (2012). Research on Terrorism: An Overview of Theoretical Perspectives, Asian Journal of Research in Social Science & Humanities, 2(9): 11-27.
• Ranstorp, M. (2009). Mapping Terrorism Studies After 9/11: An Academic Field of Old Problems and New Prospects, Jackson R., Breen-Smyth, M. ve Gunning J. (Ed.), Critical Terrorism Studies: A New Research Agenda içinde (ss. 13-33) Routledge.
• Raphael, S. (2009). In the Service of Power: Terrorism Studies and US Intervention in the Global South, Jackson R., Breen-Smyth M. ve Gunning (Ed.) Critical Terrorism Studies: A New Research Agenda içinde, (ss.49-65). Routledge.
• Richmond O. P. ve Franks J. (2009). The Impact of Orthodox Terrorism Discourses on the Liberal Peace: Internalisation, Resistance or Hybridisation?, Critical Studies on Terrorism, 2(2): 201-218.
• Scmid A. P. ve Jongman A. J. (1988). Political Terrorism: A New Guide to Actors Authors, Concepts, Data Bases, Theories, & Literature, Noth-Holland Publishing.
• Silke, A. (2001) The Devil You Know: Continuing Problems with Research on Terrorism, Terrorism and Political Violence, 13(4): 1-14.
• Silke, A. (2004). The Road Less Travelled: Recent Trends in Terrorism Research, Silke A. (Ed.), Research on Terrorism: Trends, Achievements and Failures içinde, (ss.186-213). Frank Cass.
• Sluka, J. (2008). Terrorism and Taboo: An Anthropological Perspective on Political Violence Against Civilians, Critical Studies on Terrorism, 1(2): 167-183.
• Stampnitzky, L. (2013). Disciplining Terror: How Experts Invented “Terrorism”, Cambridge University Press.
• Stohl, M. (2008). Old Myths, New Fantasies and the Enduring Realities of Terrorism, Critical Studies on Terrorism, 1(1): 5-16.
• Stump, J. L. ve Dixit, P. (2013). Critical Terrorism Studies: An Introduction to Research Methods, Routledge.
• Timur, K. (2015). Toplumsal Hareket Çalışmaları ve Siyasal Şiddet Analizi: Hamas Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Toros, H. (2016). Critical Theory and Terrorism Studies: Ethics and Emancipation, Jackson R. (Ed.), Routledge Handbook of Critical Terrorism Studies içinde, (ss. 70-79), Routledge.
• Toros, H. ve Gunning, J. (2009). Exploring a Critical Theory Approach to Terrorism Studies, Jackson R., Breen-Smyth M. ve Gunning J. (Ed.), Critical Terrorism Studies: A New Research Agenda içinde (ss. 87-108) Routledge.
• Uluçakar, M. ve Demir, B. M. (2021). Bir Kuramsal Analiz: Çatışma ve Terör, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 9(2): 354-377.
• Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi, Erişim Tarihi 10.11.2021, https://www.ulakbim.gov.tr/yeniweb/ulakkesif/
• Ün, M. B. ve Timur, K. (2016). Kolektif Siyasal Şiddet ve İslami Toplumsal Hareket Analizi: Hamas Örneği, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71(2): 565-597.
• Wæver, O. (2004). Aberystwyth, Paris, Copenhagen: New 'Schools' in Security Theory and Their Origins between Core and Periphery, 45th Annual Conference of the International Studies Association.
• Weinberg, L. ve Eubank, W. (2008). Problems with the Critical Studies Approach to Study of Terrorism, Critical Studies on Terrorism, 1(2): 185-195.
• Wilkinson, P. (1974). Political Terrorism, The Macmillan Press.
• Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Erişim Tarihi: 10.11.2021, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Zulaika, J. ve Douglass, W. (1996). Terror and Taboo: The Follies, Fables, and Faces of Terrorism, Routledge.
• Zulaika, J. (2012). Drones, Witches and Other Flying Objects: The Force of Fantasy in US Counterterroism, Critical Studies on Terrorism, 5(1): 51-68