RADİKALLEŞME DERADİKALİZASYON TEORİLERİ VE FETÖ'DE RADİKALLİK

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 289 - 322, 28.06.2024

Ömer Faruk Çelik

Öz

Çalışma radikalleşme ve deradikalizasyon kavramlarına dair teorik ve pratik olarak ortaya konan çalışmaları incelemeyi ve Türkiye’nin gerek nicelik gerekse de nitelik anlamında karşı karşıya kaldığı en kompleks terör örgütü olan FETÖ’yü bu teoriler ışığında inceleyebilmeyi amaçlamıştır. Bu bağlamda öncelikle radikalleşme ve deradikalizasyona dair teorik çalışmalar ve sahadaki uygulamalar incelenmiştir. Ardından FETÖ, radikalleşme ve deradikalizasyon süreçleri bağlamında ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bununla birlikte deradikalizasyon süreçlerinin halen pratikten teori çıkarma noktasında olması ve her ülkenin kendine has yöntemler uygulaması dolayısıyla net bir kıyaslamadan bahsedilememiştir. Ancak FETÖ’nün, söz gelimi Türkiye Hizbullahı’nda olduğu gibi örgüt liderinin ele geçirilememesi ya da mahrem yapılarının tamamının deşifre olmaması nedeniyle bir çözülme sürecine girmediği görülmüştür. Radikal ve terörist yapılanmasının kendini uyuyan hücrelere dönüştürdüğü ve emir beklediği değerlendirilmiştir. Bu bağlamda Türkiye’nin FETÖ’ye yönelik bir deradikalizasyon programı yürütmemesi, örgüt liderinin politik tavır değişikliğine gitmemesi ve örgüt üyelerinin toplumla iletişiminin kurulamaması gibi sebepler dolayısıyla bir deradikalizasyon sürecinden ziyade bir reorganizasyon sürecinde olduğu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

radikalleşme, deradikalizasyon, fetö, kült örgüt, terör

RADICALIZATION DERADICALIZATION THEORIES AND RADICALITY IN FETO

Öz

The study aimed to examine theoretical and practical studies on the concepts of radicalization and deradicalization and to examine FETO, the most complex terrorist organization that Turkey has faced in terms of both quantity and quality, in the light of these theories. In this context, firstly, theoretical studies on radicalization and deradicalization and applications in the field were examined. Then, FETO was evaluated separately in the context of radicalization and deradicalization processes. However, since deradicalization processes are still at the point of deriving theory from practice and each country applies its own methods, a clear comparison cannot be made. However, it has been observed that FETO did not enter a deradicalization process, as was the case with Turkish Hezbollah, because the leader of the organization could not be captured or all of its secret structures were not exposed. It has been evaluated that the radical and terrorist structure has turned itself into sleeper cells and is waiting for orders. In this context, it has been evaluated that Turkey is in a reorganization process rather than a deradicalization due to reasons such as not carrying out a deradicalization program against FETO, the leader of the organization not changing his political attitude, and the members of the organization not being able to communicate with the society.

Anahtar Kelimeler

radicalization, deradicalization, feto, cult organization, terror

Kaynakça

• Akbaş, G.G. ve Özdemir, B. (2021). Deradikalizasyon faaliyetlerinde dini rehabilitasyonun önemi. Ed. Dr. Osman Şen. Tüm boyutlarıyla radikalleşme süreci ve radikalleşmeyle mücadelede ülke uygulamaları. Nobel Yayınları. ss.327-340