SAMPLES BELONGING TO KRIMCHAK PROVERBS

Year 2018, , 459 - 477, 27.12.2018

Bülent Hünerli

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.465322

Abstract

The importance
of tradition of oral literature is known among Turkish world. It is more
apparent, especially beginning from Divanü Lûgat-it Türk, that is the oldest
source among Turkish oral literature products ((koşuk, sav, sagu, epic).  One of the most important elements of
tradition of oral literature is proverbs. 
In a way, they are the reflection of a society’s feelings, thought,
belief and cultural structure. By means of proverbs, it is possible to see how
a society receives an event or a situation. They are short and concise
expressions surviving until today after undergoing a process of a society’s
thought and logic for ages. It is not known who they are said by or when they
are said. For this reason, proverbs are common wealth of a society. There have
been Turkic peoples that have been trying to exist with their oral literature
more than their written literature. The most remarkable feature of these
peoples are late existence of written language and the low number of people
speaking it. Krimchak Turks are among these Turkic peoples. The first written
products of these Jewish peoples generally consist of translation of religious
texts. Only a limited number of oral literature products of this Turkish
dialect that is about to disappear are recorded. The study focuses on Krimchak
proverbs that are among these oral literature products. 

Keywords

Krimchak, Crimea, Proverbs, Endangered Languages

KIRIMÇAK ATASÖZLERİNDEN ÖRNEKLER

Abstract

      Türk
dünyası içinde sözlü edebiyat geleneğinin gücü bilinmektedir. Özellikle Türkçe
sözlü edebiyat ürünlerine (koşuk, sav, sagu, destan) dair en eski kaynak olan
Divanü Lûgat-it-Türk’ten itibaren bu durum açıkça görülmektedir. Sözlü edebiyat
geleneğinin önemli unsurlarından biri de atasözleridir. Atasözleri, bir
toplumun duygu, düşünce, inanç ve kültür yapısının aynası gibidir. Bir olayın
ve durumun toplum tarafından nasıl ele alındığını burada görmek mümkündür.
Atasözleri, toplumun kabul ettiği ve asırlarca toplumun düşünce ve mantık süzgecinden
geçerek günümüze kadar ulaşmış kısa ve özlü ifadelerdir. Atasözlerinin kimin
tarafından ne zaman söylendiği bilinmemektedir. Bu nedenle toplumun ortak
malıdırlar. Günümüzde yazılı edebiyattan ziyade dilsel varlığını sözlü edebiyat
üzerinden sürdürmeye çalışan Türk halkları bulunmaktadır. Bu halkların en
belirgin özellikleri geniş kapsamda yazı dilinin geç dönemde ortaya çıkması ve
konuşur sayısının az olmasıdır. Kırımçak Türkleri de bu Türk halklarındandır.
Musevî inancına sahip bu halkın ilk yazılı ürünleri genellikle dinsel
metinlerin çevirilerinden ibarettir. Günümüzde özellikle Rusçanın büyük
etkisiyle kaybolmaya yüz tutmuş bu Türk lehçesindeki sözlü edebiyat ürünlerinin
ancak bir kısmı kayıt altına alınabilmiştir. Çalışmamızda bu sözlü edebiyat
ürünlerinden Kırımçak atasözleri ele alınacaktır.

Keywords

Kırımçak, Kırım, Atasözü, Tehlikedeki Diller

References

• Altınkaynak, Erdoğan, “Kırımçakların Menşei ve Bu Konudaki Çalışmaların Değerlendirilmesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volume 2/7, Spring 2009.
• Güllüdağ, Nesrin, “Dil ve Kültür Bağlamında Kırımçak Türkleri”, Türk Yurdu, C. 31, S.287, Temmuz 2011
• Güllüdağ, Nesrin, “Yok Olmaya Yüz Tutmuş Bir Türk Topluluğu: Kırımçak Türkleri”, Yeni Türkiye- Kafkas Özel Sayısı XI, Yıl: 21, Sayı:81, Temmuz-Aralık 2015.
• Güngör, Harun, “Türk-Din-Mûsevîlik”, DİA, C. 41, İstanbul, 2012.
• Rebi, D., Açkinazi, B., Açkinazi, İ., “Krımçakskiy Yazık”, Yazıki Mira- Tyurkiye Yazıki, Yayınevi: “Kırgıztan”, Bişkek 1997.
• Rebi, David, Krımçakskiy Yazık-Krımçaksko-Russkiy Slovarˈ, DOLYA, Simferopol 2004.
• Türkoğlu, İsmail, “Türkiye Dışında Türkler-Kırımçaklar”, DİA, C. 41, 2012.