RELATION BETWEEN MONEY SUPPLY AND INFLATION: CASE OF TURKEY (1994-2004)

Year 2006, Volume: 8 Issue: 2, 85 - 104, 01.06.2006

Fatma Cesur

Abstract

It is known that most important problem of Turkish economy is inflation. So many
stabilization programs which aimed controlling and curing the inflation have been
implemented. In this research, the relationship between money supply and inflation
has been studied between the periods of 1994-2004. Inflation is a concept which
defines a continuous general price level escalation or a continuous attrition of
purchasing power. If inflation is constant and high, it is generally accepted that the
main reason for this situation is accretion of money supply. The theory of quantity
which depends on to the functional relationship of money supply and price
movements is supported by various researches. Despite of the arguments, it is
generally accepted that there is a relationship between money supply and the price
movements. While analyzing the properties of this functional relationship what its
existence known theoretically, regression analysis will be quite useful.

In this study Turkish monetary supply’s (M1, M2, M2Y and M3) between the period
of 1994-2004 effecting strength and duration has been analyzed. It is founded that
escalation monetary supply impresses both consumer and wholesale prices
positively. It also seen that monetary supply escalation has a stronger effect on
consumer prices than the wholesale prices. M2Y money supply has a stronger
impress on the inflation escalation. According to this, it is seen that accretion of
monetary supply triggering the inflation. Every economic school generally accepts
the money’s effect on economic activity. Disagreement came into while measuring
the strength of this effect. Starting point of inflation phenomena is a monetary
expansion which stimulates aggregate demand. Consequently, in every economy
which holds monetary expansion, inflation stimulates as well.

Keywords

Inflation, causes of inflation, prices, money supply, monetary expansion

PARA ARZI İLE ENFLASYON İLİŞKİSİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI (1994-2004)

Abstract

Uzun yıllardır Türkiye ekonomisinin en önemli sorununun enflasyon olduğu bilinmektedir.
Yapılan birçok istikrar programlarının öncelikli hedeflerinden biri de kronik hale gelmiş olan
enflasyonu düşürmek ve kalıcı bir biçimde kontrol altına almaktır. Enflasyon, kavram olarak
genel fiyat düzeyindeki sürekli yükselmeyi veya paranın sürekli olarak satın alma gücünü
kaybetmesini ifade etmektedir. Enflasyonun sonuçta para miktarındaki artışa bağlı olduğu
veya bir diğer ifade ile enflasyonun parasal olduğu genel kabul görmektedir. Para arzı ve
fiyat hareketleri arasındaki fonksiyonel ilişkinin dayandığı miktar teorisi ve buna bağlı
olarak geliştirilen geniş bir literatürden kaynaklanmaktadır. Tartışmalara rağmen, para arzı
ile fiyat hareketleri arasında fonksiyonel bir ilişkinin olduğu genel kabul görmektedir.
Kuramsal olarak varlığı bilinen bu fonksiyonel ilişkinin özelliklerinin araştırılmasında
regresyon analizi anlamlı olacaktır.
Bu çerçevede yapılan analiz sonucunda; Türkiye’de 1994 – 2004 döneminde para arzının
(M1, M2, M2Y ve M3) fiyatlar genel düzeyini (TEFE ve TÜFE) etkileme derecesi ve süresi
analiz edilmiştir. Yapılan regresyon analizi ile ulaşılan sonuçta; para arzlarındaki artışın
tüketici ve toptan eşya fiyatlarını pozitif yönde etkilediği saptanmıştır. Ancak para arzındaki
artışların tüketici fiyatlarını daha kuvvetli bir şekilde yükselttiği görülmüştür. M2Y para
arzının diğer para arzlarına göre enflasyonu arttırma yönünde daha etkili olmakta.
Dolayısıyla para arzındaki artışların enflasyonu tetiklediği görülmektedir. Tüm İktisat
okulları, paranın ekonomik faaliyeti etkilediği konusunda görüş birliği içindedirler. Görüş
ayrılığı ise, sadece bu etkinin derecesi konusunda ortaya çıkmaktadır. Enflasyon olayının
başlangıcı her zaman toplam talebi uyaran bir parasal genişleme olmaktadır. Sonuçta, parasal
genişlemenin olduğu her ekonomide enflasyon uyarılmaktadır.

Keywords

Enflasyon, para arzı, enflasyonun nedenleri, fiyatlar, parasal genişleme