A SYNCHRONIC AND A DIACHRONIC COMPARISON: THE TURKISH TRANSLATIONS OF THE SURAH AL-FATIHA

Year 2006, Volume: 8 Issue: 1, 90 - 109, 01.03.2006

Fatih Erbay

Abstract

Religious texts are the first resources to apply to find out the vocabulary of the Turkish language dialects easily and to identify when and how of the transformations in vocabulary throughout the history. Therefore, Surah Al-Fatiha, which has been translated into almost every dialect of the Turks who have adopted Islam as their religion or been influenced by it. In this study, have been based on the texts of Turkish Karahan language and the Ancient Anatolian Turkish Language for a diachronical research, and the texts of the Turkish Language of Turkey, Azarbaijan Turkish, Uighur Turkish, Tatar Turkish and Kazakh Turkish. Comparing the vocabulary, sentence structures and additional uses of the texts, the Turkish word frequency and its use have been the matters of this research

Keywords

Turkish dialects, synchronic, diachronic, Surah Al-Fatiha

EŞZAMANLI VE ARTZAMANLI BİR KARŞILAŞTIRMA: FATİHA SÛRESİNİN TÜRKÇE TERCÜMELERİ

Abstract

Türk lehçelerinin kelime hazinesinin daha rahat görülebilmesi ve tarih boyunca kelime hazinesinde ne zaman, ne gibi değişiklere uğrandığının tespitinde baş vuracağımız kaynaklardan ilki dinî metinlerdir. Bu bakımdan İslâm dinini kabul eden veya bu dinden etkilenen Türklerin hemen her lehçesine tercümesi yapılmış olan Fatiha sûresi önem taşımaktadır. Yaptığımız çalışmada art zamanlı bir inceleme yapabilmemiz için Karahanlı ve Eski Anadolu Türkçesine ait metinler; eş zamanlı bir inceleme yapabilmemiz için Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Uygur Türkçesi, Tatar Türkçesi ve Kazak Türkçesine ait metinler esas alınmıştır. Metinlerin kelime hazinesi, cümle kuruluşları ve ek kullanımları karşılaştırılarak dinî metinlerde yer alan Türkçe kelime sıklığı ve Türkçe kelime kullanımları tespit edilmeye çalışılmıştır

Keywords

Türk lehçeleri, artzamanlı, eşzamanlı, Fatiha sûresi