Yükseköğretimde Kalite Arayışında Bir Gösterge Olarak Öğrenci Memnuniyeti: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 3, 380 - 395, 30.09.2019

Hüseyin Şimşek , Ömer Faruk İslim , Nilay Öztürk

Öz

Yüksek öğrenimde öğrenci memnuniyetinin ölçülmesi, 2015'ten bu yana stratejik planlama ve kalite değerlendirmesi için önemli bir veri kaynağı olarak kullanılmaya başlamıştır. Yüksek öğrenim kurumları, öğrencilerin memnuniyetini ölçerek, güçlü ve zayıf yönlerini belirleyebilir ve hizmet kalitesi artırma faaliyetleri için önemli veriler elde edebilir. Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin memnuniyet düzeylerini geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçen bir ölçek geliştirmektir. Bu çalışma, Ahi Evran Üniversitesi tarafından verilen eğitim, araştırma, sosyal kültürel etkinlikler ve diğer hizmetlerin kalitesini arttırma sürecinde gerçekleştirilmek üzere tasarlanmış bir ölçek geliştirme çalışmasıdır. Bu çalışmaya 2016-2017 akademik yılı bahar döneminde Ahi Evran Üniversitesine devam eden toplam 2083 öğrenci katılmıştır. Ölçek maddeleri ilk kez uygulandığından araştırmada faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizinin sonucu, ortaya çıkan altı faktör toplam varyansın %62.01'ini ortaya koymaktadır. Ölçeğin tüm faktörlerinin Cronbach alfa değeri .70'den yüksektir. Bu sonuçlar, geliştirilen ölçeğin yüksek güvenilirlik derecesine sahip olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Yüksek öğretim, yüksek öğretimde kalite, öğrenci memnuniyeti, ölçek geliştirme

Kaynakça

• Ahi Evran Üniversitesi (2017). Kurum iç değerlendirme raporu. Kırşehir.
• Aktan, C. C. (2007). Yükseköğretimde değişim: Global trendler ve yeni mekanizmalar. İzmir: Yaşar Üniversitesi Yayınları.
• Altınsoy, S. (2011). Yeni devlet üniversitelerinin gelişimi: sorunlar ve politika önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2),98- 104.
• Ansari, W. E. (2002). Student nurse satisfaction levels with their courses: Part I effects of demographic variables. Nursing Education Today, 22 (2), 159–169.
• Balcı Yangın, H. ve Kırca, N. (2013). Antalya sağlık yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin memnuniyet düzeyleri ve etkileyen faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi; 2(1), 78- 94.
• Baykal, Ü., Sökmen S., Korkmaz, Ş., & Akgün, E. (2002). “Öğrenci memnuniyeti ölçeği” geliştirme çalışması. Hemşirelik Dergisi, 11(49), 23-32.
• Baykal, Ü., & Şahin, A. (1999). Toplam kalite yönetimi ve eğitimde toplam kalite. Hemşirelik Bülteni, 45, 123-137.
• Belenli, İ., Günay, D., Öztemel, E., Demir, A., Sivrikaya, Ş. F., Elmas, M., Eryiğit, R., Aydın, O., & Kılıç, M. (2011). Türkiye yükseköğretim kurumları için kalite güvence oluşumu üzerine bir model önerisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 128-133.
• Cohen, J., Cohen, P., West, S. G., & Aiken, L. S. (2003). Applied multiple regression/correlation analysis for the behavioral sciences (3rd ed.). London: Lawrence Earlbaum Associates.
• DeVellis, R. F. (2003). Scale development: Theory and applications (2nd ed.). Thousand Oaks: Sage.
• Elmas, M. (2012). Bologna süreci: uygulama veya uygulayamama. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(3),137-141.
• Erdoğan, M. ve Uşak, M. (2005). Fen bilgisi öğretmen adayları memnuniyet ölçeğinin geliştirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 35-54.
• Gatfield, T., Barker, M., & Graham, P. (1999). Measuring student quality variables and the implications for management practices in higher education institutions: An Australian and international student perspective. Journal of Higher Education Policy & Management, 21 (2), 239 - 255.
• Günay, A. ve Dulupçu, M. A. (2015). Türkiye’de 1992 yılında kurulan devlet üniversitelerinin stratejik planlarının karşılaştırmalı bir analizi, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(3), 236-254.
• Kapucugil-İkiz, A., Damar, M., Özdağoğlu, G., Özler, C., Arbak, Y., Tuncel, P., Karapınar, İ., & Yaparel, R. (2017). Stratejik planlamanın önemli bir girdisi olarak öğrenci memnuniyetinin ölçümü: dokuz eylül üniversitesi örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(1), 28-40.
• Kavak, Y. (2011). Türkiye’de yükseköğretimin görünümü ve geleceğe bakış. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2),55-58.
• Lamport, M. A. (1993). Student-Faculty informal interaction and the effect on college student outcomes: A Review of the literature. Adolescence, 28 (112), 971- 991.
• Larrabe JH.& Bolden LV. (2001) Defining patient-perceived quality of nursing care. J Nurs Care Qual, 16 (1): 34-60
• Merkouris, A., Ifantopoulos, J., & Lanara, V. (1999). Patient satisfaction: A key concept for evaluation and improving nursing services. Journal of Nursing Management, 7, 19-28.
• Okumuş, A., & Duygun, A. (2008). Eğitim hizmetlerinin pazarlanmasında hizmet kalitesinin ölçümü ve algılanan hizmet kalitesi ile öğrenci memnuniyeti arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 17-38.
• Özdemir, S., Kılınç Ç. A., Öğdem, Z., & Er, E. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin fakülte yaşamının niteliğine ilişkin memnuniyet düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 228-235.
• Saarınen, T. (2005). ‘Quality’ in the Bologna Process: From ‘Competitive Edge’ to Quality Assurance Techniques. European Journal of Education, 40 (2), pp.189-204.
• Saydan, R. (2008). Müşteri Memnuniyeti (Ya Memnun Et Ya Da Terk Et). İçinde İ. Varinli ve K. Çatı (Editörler), Güncel Pazarlama Yaklaşımlarından Seçmeler (ss. 105-127). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston, USA: Pearson.
• Tatlı, H.Z., Kokoç, M. ve Karal, H. (2011). Satisfaction state of computer education and ınstructional technologies students: Karadeniz Technical uUniversity case, İlköğretim Online, 10(3), 836-849.
• Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Tütüncü, Ö.; ve Doğan, Ö.İ. (2003). Müşteri tatmini kapsamında öğrenci memnuniyetinin ölçülmesi ve dokuz eylül üniversitesi, sosyal bilimler enstitüsü uygulaması, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (4), ss. 130: 151.
• Ulusoy H., Arslan Ç., Öztürk N. ve Bekar M. (2010). “Hemşirelik Öğrencilerinin Eğitimleriyle İlgili Memnuniyet Düzeylerinin Saptanması”, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, C.3,S.2, 15-24.
• Uzgören, N. ve Uzgören, E. (2006). Dumlupınar üniversitesi lisans öğrencilerinin memnuniyetini etkileyen bireysel özelliklerin istatistiksel analizi-hipotez testi, ki-kare testi ve doğrusal olasılık modeli, Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, (14),
• Uzun, Ö. (2003). Hemşirelik bakım kalitesi ile ilgili Newcastle Memnuniyet Ölçeğinin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenirliliğinin saptanması. Türk Hemşireler Dergisi, 54, 16-25.
• Wilson, R.C., Gaff, J.G., Dienst, E.R., Wood, L. & Bavry, J.L. (1975). College professors and their impact on students. New York: Willey.
• Yıldız, G., & Ardıç, K. (1999). Eğitimde toplam kalite yönetimi. Bilgi Dergisi, 1, 73-82.
• YÖDEK, (2007). Yükseköğretim kurumlarında akademik değerlendirme ve kalite geliştirme rehberi. Ankara.