Öğretmen Adaylarının Kimya Alanında Çalışan Bilim İnsanı İmajları Ve Bu İmajları Etkileyen Faktörler

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 76 - 91, 31.01.2020

Volkan Bilir , Gülseda Eyceyurt Türk , Ümmiye Nur Tüzün

https://doi.org/10.24315/tred.533849

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının kimya
alanında çalışan bilim insanı imajlarını ve bu imajları etkileyen faktörleri
araştırmaktır. Bu amaçla araştırma İç Anadolu Bölgesi’nde bir devlet
üniversitesinde 2017-2018 eğitim-öğretim yılı içerisinde yapılmıştır.
Araştırma, resim iş, fen bilgisi, ilköğretim matematik, sosyal bilgiler ve
rehberlik ve psikolojik danışmanlık anabilim dallarında karma yöntem temelinde
yürütülmüştür. Araştırmaya üçüncü ve dördüncü sınıftan toplam 271 öğretmen
adayı katılmıştır. Araştırmada öğretmen adaylarının kimya alanında çalışan
bilim insanı hakkındaki zihinsel resimlerini belirleyebilmek amacıyla, Bilim
İnsanı Çiz (DAST) testi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarından kimya alanında
çalışan bilim insanının nasıl çalıştığını, bu bilim insanının neler yaptığını
düşünerek, bu düşünmelerini mümkün olduğunca detaylandırarak çizmeleri
istenmiştir. Öğretmen adaylarının çizimlerinin analizinde iki farklı Bilim
İnsanı Çizim Kontrol Listesi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının çizimlerinde yer
almayan ancak çizimlerinin açıklamalarından elde edilen nitel verilerin
çözümlenmesi içerik analizi yoluyla yapılmıştır. Analiz sonuçlarından öğretmen
adaylarının kimya alanında çalışan bilim insanı imajlarının geleneksel bilim
insanı algısı ile örtüştüğü görülmüştür. Ayrıca sosyal bilgiler öğretmen
adaylarının kimya alanında çalışan bilim insanı imajlarının istatistiksel
olarak diğer bölüm öğretmen adaylarından anlamlı derecede farklılık gösterdiği
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilim, bilimin doğası algısı, bilim insanı imajı, kimya eğitimi

Kaynakça

• Ağgül Yalçın, F. (2012). Öğretmen adaylarının bilim insanı imajlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. İlköğretim Online, 11(3), 611-628.Aslan, O., Yalçın, N. & Taşar, F. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 1- 8. Chambers, D. W. (1983). Stereotypic images of the scientist: the draw- a scientist test. Science Education, 67(2), 255-265.Creswell, J. W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş. M. Sözbilir (Çev. Ed.). Pegem: Ankara.Çermik, H. (2013). Öğretmen adaylarının zihinlerinde canlanan resimdeki bilim insanı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 139-153.Demirbaş, M. (2009). The relationships between the scientist perception and scientific attitudes of science teacher candidates in Turkey: A case study. Scientific Research and Essay, 4(6), 565-576.Doğan, N., Çakıroğlu, J., Bilican, K. & Çavuş- Güngören, S. (2014). Bilimin doğası ve öğretimi. Ankara: Pegem AkademiEyceyurt Türk, G. & Tüzün Ü.N. (2017). lise öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bilimin doğası mitleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 19-36Finson, K., Beaver, J. & Cramond, B. (1995). Development and field test of a checklist for the draw-a-scientist test. School Science and Mathematics, 95 (4), 195–205.Gürses, A., Doğar, Ç., & Yalçın, M. (2005). Bilimin doğası ve yüksek öğrenim öğrencilerinin bilimin doğasına dair düşünceleri Milli Eğitim Dergisi, 166, 1-5.Kara, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajlarının belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.Karaçam, S., Aydın, F., & Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606-627Kaya, O. N., Doğan, A. & Öcal, E. (2008). Turkish elementary school students’ images of scientists. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 83-100.Kibar-Kavak, G. (2008). Öğrencilerin bilime ve bilim insanına yönelik tutumlarını ve imajlarını etkileyen faktörler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, KonyaKoren, P., & Bar, V. (2009). Perception of the image of scientist by Israeli student teachers from two distinct communities in Israel: Arabs and Jews. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 5(4), 347-356.Korkmaz, H. & Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online, 9(3), 1055-1079.Köseoğlu, F., Tümay, H. & Budak, E. (2008). Bilimin doğası hakkında paradigma değişimleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 221-237.Köseoğlu, F., Tümay, H., ve Üstün, U. (2010). Bilimin doğası öğretimi mesleki gelişim paketinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarına uygulanması ile ilgili tartışmalar. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 129-163.Mbajiorgu, N. M., & Iloputaife, E. C. (2001). Combating stereotypes of the scientist among pre-service science teachers in Nigeria. Research in Science & Technological Education, 19(1), 55-67Öcal, E. (2007). İlköğretim 6, 7, 8. sınıf öğrencilerinin bilim insanı hakkındaki imaj ve görüşlerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Özkan, B., Özeke, V., Güler, G. & Şenocak, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bu imajları etkileyen bazı faktörler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1)Rahm, J., & Charbonneau, P. (1997). Probing stereotypes through students’ drawings of scientists. American Journal of Physics, 65(8), 774-778.Ruiz-Mallén, I & Escalas, M.T. (2012). Scientists seen by children: a case study in Catalonia, Spain. Science Commutation, 34(4), 520-545.Schibeci, R.A. & Sorenson, I. (1983). Elementary school children's perceptions of scientists, School Science and Mathematics. 83 (1): 14-19.Scott, A. B., & Mallinckrodt, B. (2005). Parental emotional support, science self-efficacy, and choice of science major in undergraduate women, The Career Development Quarterly, 53, 263-273.Şenel, T. & Aslan, O. (2014) Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 76-95.Ten Eyck, T. A. (2005). The media and public opinion on genetics and biotechnology: mirrors, windows or walls?, Public Understanding of Science, 14, 305–316.Tenenbaum, H. R., & Leaper, C. (2003). Parent-child conversations about science: The socialization of gender inequities? Developmental Psychology, 39(1), 34-47.Turgut, H., Öztürk, N. ve Eş, H. (2017). Üstün zekâlı öğrencilerin bilim ve bilim insanı algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 423-440.Türkmen, H. (2008). “Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientists”, Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education (EJMSTE), 4(1), 55-61.