PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN MESLEKİ GELİŞİMLERİNİN İNCELENMESİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Year 2021, Volume: 11 Issue: 3, 1274 - 1293, 27.09.2021

Fatih Camadan Serkan Volkan Sarı

https://doi.org/10.24315/tred.804137

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı psikolojik danışmanların mesleki gelişimlerinin incelenmesidir. Bu amaçla psikolojik danışmanların mesleki gelişimlerini nasıl sağladıkları, çalışma hayatlarında kendilerine mesleki gelişim fırsatları sunulup sunulmadığı, sunuluyorsa bunların neler olduğu ve bu fırsatları ne derece yeterli buldukları ve mesleki gelişimlerine katkı sağlanmasında ihtiyaç duydukları konuların neler olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Nitel araştırma yaklaşımına dayalı olarak gerçekleştirilen bu araştırma, ortaokul ve lisede görev yapan 61 kadın ve 29 erkek olmak üzere toplam 90 psikolojik danışman ile yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan form kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda psikolojik danışmanların mesleki gelişimlerini daha çok kişisel çabalarıyla sağladıkları ortaya koyulmuştur. Bununla birlikte çalışma hayatlarında kendilerine mesleki gelişim fırsatlarının sunulduğu ve bunun çoğunlukla eğitimler ile ilgili olduğu ancak bunları yeterli bulmadıklarını ifade ettikleri belirlenmiştir. Ayrıca mesleki gelişimlerine katkı sağlanmasında daha çok mesleki eğitimle ilgili konulara ihtiyaç duydukları saptanmıştır.

Keywords

Psikolojik danışman, Mesleki gelişim, Nitel araştırma

References

• Allen, M., Burt, K., Brydan, E. and Carter, D. (2002). School counselors' preparation for and participation in crisis intervention. Professional School Counseling, 6, 96-103.
• Bodenhorn, N. and Skaggs, G. (2005). Development of the school counselor self-efficacy scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 38(1), 14-28.
• Brott, P. E. and Myers, J. E. (1999). Development of professional school counselor identity. Professional School Counseling, 2(5), 339-348.
• Bulut, N. (2016). Okul psikolojik danışmanlarının yaşam doyumu, stresle başa çıkma stratejileri ve olumsuz otomatik düşünceleri arasındaki ilişkiler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 1-13.
• Burnham, J. J. and Jackson, C. M. (2000). School counselor roles: Discrepancies between actual practice and existing models. Professional School Counseling, 4(1), 41.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Camadan, F., Çaylak, B., Yılmazlar, O., Yılmaz, K. ve Kara, S. G. (2017). Psikolojik danışmanların yabancılaşmaları üzerinde öz yeterlik ve tükenmişliğin rolü. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 1309-1330.
• Corey, G. (2008). Psikolojik Danışma, Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları (T. Ergene, çev.). Ankara: Mentis Yayınları.
• Cormier, W. H. and Cormier, L. S. (1991). Interviewing Strategies for Helpers: Fundamental Skills and Cognitive Behavioral İnterventions (3rd ed.). Belmont, CA, US: Thomson Brooks/Cole Publishing Co.
• Çetinkaya, R. S. ve Karaırmak, Ö. (2012). Psikolojik danışman eğitiminde süpervizyon. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 107-121.
• Çoban, A. E. (2005). Psikolojik danışmanlar için meslektaş dayanışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 167-174.
• Çoban, A. E. ve Demir, A. (2004). Güneydoğu Anadolu bölgesinde görev yapan psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeyleri ve bazı demografik değişkenlerle tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(28), 20-28.
• Daniels, J. A. and Larson, L. M. (2001). The impact of performance feedback on counseling self-efficacy and counselor anxiety. Counselor Education and Supervision, 41(2), 120-130.
• Doğan, S. (2016). Psikolojik danışman eğitiminde akreditasyonun gereği ve bir model önerisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(14), 31-38.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ekşi, H., Ismuk, E. ve Parlak, S. (2015). Okul psikolojik danışmanlarında iş doyumunun yordayıcısı olarak psikolojik danışma öz yeterliği ve dinleme becerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 84-103.
• Erguner-Tekinalp, B., Leuwerke, W. and Terzi, S. (2009). Emergence of national school counseling models: Views from the United States and Turkey. Journal of School Counseling, 7(33), 33.
• George, R. L. and Cristiani, T. S. (1990). Counseling: Theory and Practice. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice Hall.
• Given, L. M. (Ed.). (2008). The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods. Los Angeles: Sage Publications.
• Gündüz, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2009). Okul psikolojik danışmanlarında mesleki yetkinlik inancı. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1),119-133.
• Hackney, H. ve Cormier, S. (2008). Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri. (T. Ergene ve S. A. Sevim, çev.) Ankara: Mentis Yayınları.
• Hamamcı, Z., Göktepe, E. ve İnanç, N. (2004, Temmuz). Okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki yönden kendilerini geliştirmeleri ve mesleki doyumları ile ilişkisinin incelenmesi. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı'nda sunulan bildiri. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• İkiz, F. E. (2010). Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 25-43.
• Karçkay, A. T. (2008). Farklı eğitim programı mezunu psikolojik danışmanların mesleki yeterlilikleri ve iş doyumlarının incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(24), 24-35.
• Kepçeoğlu, M. (1999). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Korkut, F. (2007). Psikolojik danışmanların mesleki rehberlik ve psikolojik danışmanlık ile ilgili düşünceleri ve uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 187-197.
• Köse, A. ve Diker, Y. (2015). Okul psikolojik danışmanlarının sürekli eğitim ihtiyaçlarının incelenmesi International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 5(9), 105-122.
• Larson, L. M. and Daniels, J. A. (1998). Review of the counseling self-efficacy literature. The Counseling Psychologist, 26(2), 179-218.
• LeCompte, M. D. and Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research, 52(1), 31-60.
• Nelson, K. W. and Jackson, S. A. (2003). Professional counselor identity development: A qualitative study of Hispanic student interns. Counselor Education and Supervision, 43(1), 2-14.
• Özabacı, N., Sakarya, N. ve Doğan, M. (2008). Okul müdürlerinin okuldaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19), 8-22.
• Paisley, P. O. and Hayes, R. L. (2003). School counseling in the academic domain: Transformations in preparation and practice. Professional School Counseling, 6(3), 198-204.
• Paskal, K. (2001). Okul yöneticilerinin (ilköğretim okul müdürlerinin) bu okullarda görev yapan rehber öğretmenlerin görevleri ve rehberlik hizmetleri ile ilgili bilinçlilik düzeyleri. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, çev.). Ankara: PegemA Akademi.
• Rønnestad, M. H. and Skovholt, T. M. (2003). The journey of the counselor and therapist: Research findings and perspectives on professional development. Journal of career development, 30(1), 5-44.
• Savaş, A. C. (2006). Liselerde İnternet üzerinden rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin öğrenci, veli ve rehber öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Seçer, İ. (2011). Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Stoltenberg, C. D. and Delworth, U. (1987). Supervising Counselors and Therapists: A Developmental Approach. San Francisco: Jossey-Bass, Inc.
• Uslu, M. (1999). Resmi eğitim kurumlarında çalışan psikolojik danışma ve rehberlik uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin danışmanların denetim odağı ve bazı değişkenlere göre karşılaştırılması. Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yalçın, İ. (2006). 21. yüzyılda psikolojik danışman. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 117-133. Yeşilyaprak, B. (2009). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik alanının geleceği: Yeni açılımlar ve öngörüler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 193-213.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı) Ankara: Seçkin Yayınevi.