ÖĞRETMENLERİN GÖRÜŞLERİNE GÖRE ÖĞRENCİLERİN SOSYAL BİLGİLER DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ NEDENLERİ

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 461 - 474, 26.01.2023

Çiğdem Kan

https://doi.org/10.24315/tred.1054647

Cited By: 1

Öz

Sosyal bilgiler dersi, bireyi hayata hazırlamayı amaçlayan bir derstir. Öğrencilerin sosyal bilgiler dersiyle ilgili tutumları, onların başarılarını belirlemede önemli bir etkendir. Öğrencilerin bu derse yönelik olumlu yada olumsuz tutum içinde olmalarında programın yapısı, öğrenme-öğretme süreci, kullanılan materyaller ve okul dışı etkenlerin rolü vardır. Öğrencilerin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarının nasıl olduğu kadar nedenlerini de araştırmak gerekir. Bu çalışmada, öğrencilerin sosyal bilgiler dersine yönelik olumlu yada olumsuz tutumlarının nedenlerini öğretmen görüşlerine göre değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda çalışmada, sosyal bilgiler dersine yönelik öğrencilerin tutumlarının nedenleri araştırılmak istendiğinden betimsel tarama türünde nitel bir çalışma yapılmıştır. Araştırma, Elazığ il merkezinde bulunan beş ortaokulda görev yapan 20 öğretmene yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak 2016-2017 eğitim öğretim döneminde gerçekleştirilmiştir. Veriler, betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin sosyal bilgiler dersini genelde sevdiklerini, en fazla güncel olaylarla bağlantı kurmayı, öğretmenin dersi aktif bir şekilde işlemesini, tarih konularını sevdikleri; öğretmen görüşlerine göre öğrencilerin sosyal bilgiler dersini sevmeme nedenleri ise, ezbere dayalı konuların olmasını, çalışmayı sevmemeleri ve konuların birbirinden kopuk olması olarak belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Öğrenci Tutumları, Sosyal Bilgiler Programı

Kaynakça

• Akşit, İ. (2011). İlköğretimde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde karşılaştıkları sorunlar (Denizli-Erzurum) örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Altunöz, S. (2008). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler programı hakkında öğretmen ve müfettiş görüşleri (Bolu ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ayva, Ö. (2010). Sosyal Bilgiler dersi öğrenme ve öğretme süreci ile ilgili öğrenci görüşleri. International Conference on New Trends In Education and Their Implication, 11-13 November, (pp. 276-282), Antalya, Turkey.
• Baş, T. ve U. Akturan. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bayramoğlu, A. Çelik. (2016). Sosyal bilgiler programında yer alan tarih konularının tarihsel düşünme becerileri açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Creswell, J.W. (2017). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri (Çev. Hasan Özcan). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çelen, A. (2014). Altıncı ve yedinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine karşı tutumlarının incelenmesi (Malatya örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Çelik, H.; A. Katılmış. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin derslerindeki öğrenci başarısını etkileyen unsurlara ilişkin görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 128-153.
• Çepni, O. (2015). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik kaygı ve tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of World of Turks, 7(2), 299-313.
• Çırak, A. (2021). Özel Okullarda Öğrenim Gören 8. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Algılarının İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 1-12.
• Doğanay, A. (2011). Değerler Eğitimi, Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi. Ankara: Pegem A Akademi.
• Ellis, A. K. (2007). Teaching and Learning Elementary Social Studies. America: United States of Pearson Education Inc.
• Eryılmaz, Ö.; T. Çengelci Köse. (2017). Sosyal bilgiler dersinde güncel olay kullanımının öğrencilerin sosyal problemlere duyarlılıklarına etkisi. Elerktronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 985-1000.
• Eryılmaz, Ö. (2015). Sosyal bilgiler dersinde güncel olaylardan yararlanmanın öğrencilerin sosyal problemlere duyarlılıklarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Esen, S. (2017). 7. Sınıf sosyal bilgiler ders kitabının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Gürkan, B. (2009). Sosyal bilgiler eğitiminde güncel olaylar: ilköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler eğitiminde güncel olayları ele alış biçimlerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kaymakçı, S. (2011). Yeni Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Araç-Gereç Boyutu. Editör: R. Turan; A. M. Sünbül ve H. Akdağ, Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar II, (ss. 151-161), Ankara: Pegem A Akademi.
• Kılıçoğlu, G. (2007). İlköğretim 4 ve 5. sınıflar sosyal bilgiler programına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Kars ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Michaelis, J. U. (1988). Social studies for children. United States of America.: Prentice Hall.
• Sümengen, F. N. Özsoy. (2010). 2007-2008 Öğretim yılı ilköğretim iv. ve v. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının pedagojik açıdan değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Şan, S. ve İbrahimoğlu, Z. (2017). Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrenci Merkezli etkinlik Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi ve Bu etkinliklere Yönelik Öğrenci Görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (4), 2142-2159.
• Tavşancıl, E.; A. E. Aslan. (2001). Sözel, Yazılı Ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Ünlüer, G.; Ş. Yaşar. (2012). Sosyal bilgiler dersinde gazete kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 43-57.
• Yanpar, T. (2011). Etkili ve Anlamlı Öğrenme İçin Kuramsal Yaklaşımlar Ve Yapılandırmacılık. Editör: C. Öztürk, Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi, (ss. 51-72), Ankara: Pegem A Akademi.
• Yener, Ş. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde karşılaştıkları sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri muş ili örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Yıldırım, A; H. Şimşek. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (Beşinci Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım,M. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin aktif öğrenme yöntemlerini kullanma durumları. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi. 3 (2), 183-204.
• Yılmazer, A; S. B. Demir. (2014). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ve sosyal bilgiler öğretmenine karşı tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies, 9(2), 1705-1718.
• Yürüdür, E. ve Cımbız, T. Coşkun. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşıma Dayalı Sınıf İçi Uygulamalarına Yönelik Görüşleri. Erzincan Üniversitesi eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 276-300.
• Zemin, S. (2012). İlköğretim 5. Sınıf sosyal bilgiler dersinde güncel olayların öğrenci başarısına ve hatırda tutma düzeyine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.