İLKOKUL TÜRKÇE DERSİNDE SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GRAFİK DÜZENLEYİCİLERİ KULLANIMI ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 576 - 592, 26.01.2023

Elif Gülcan Yılmaz , Ozlem Bas

https://doi.org/10.24315/tred.1066660

Cited By: 1

Öz

İlkokulda okuduğunu anlamada çok önemli bir yer tutmaktadır. Okuduğunu anlamada ve anlamlandırmada sorun yaşayan öğrenciler, eğitimin diğer kademelerinde de bu sorunla yüz yüze gelmektedirler. Bu sorun ilkokulda okuma yazma sürecinin başladığı andan itibaren ele alınmalı ve erken dönemde gerekli uygulamalarla düzeltilmelidir. Bu çalışmada, sınıf öğretmenlerinin görüşlerine başvurulup nitel bir araştırma yürütülmüştür. Araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerin grafik düzenleyiciler stratejisini kullanma düzeylerini ve stratejiyi sınıflarında kullanmalarına ilişkin öğretmen görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu, amaçlı örneklem yoluyla seçilen 63 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerini elde etmek için demografik bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın verileri içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonunda sınıf öğretmenlerinin GD stratejisini şemalar ve tablolar olarak nitelendirdikleri, bu stratejiyi en çok okuma sonrasında ve hikaye haritası şeklinde kullandıkları, stratejideki en önemli hususu açıklık, anlaşılırlık olarak belirttikleri, sınıf seviyesine göre daha ayrıntılı/karmaşık grafikler kullanma eğiliminde oldukları, stratejinin güçlü yönünü akılda kalıcılık ve sınırlılığını da her konuya uyarlanmama olarak belirttikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

okuma anlama stratejileri, grafik düzenleyiciler stratejisi, ilkokul, öğretmen görüşleri

Kaynakça

• Akça,G.(2002). Hikaye haritası yönteminin ilköğretim 4.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama beceri düzeylerine etkisi [Yüksek LisansTezi]. Gazi Üniversitesi
• Akyol, H. (2021). Türkçe öğretim yöntemleri. PegemA Yay. (11. Baskı).
• Altun,S.,&Ersoy,A.(Eds.).(2019). Nitel veri analizi. PegemA Yay.
• Altunbay,M. (2018). Evaluation of Graphic-Table Reading and Creating Skills of Primary School Students in Visual Reading. International Online Journal of Educational Sciences,10(5)
• Asıkcan,M.,& Pilten, G.,& Kuralbayeva, A.(2018). Investigation of reflecting reading comprehension strategies on teaching environment among pre-service classroom teachers. International Electronic Journal of Elemantary Education, 10(4), 397-405. DOI: 10.26822/iejee. 2018438129
• Aktaş,E.&Bayram,B.(2018). Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,22(3), 1401-1414
• Baydık,B.(2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üst bilişssel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerinin okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36,162,301-315
• Baştuğ,M.,&Hiğde, A.,&Çam,E.,&Örs,E.,&Efe,P.(2021). Okuduğunu anlama becerilerini geliştirme. PegemA Yay.
• Batmaz,O.(2017). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin türkçe dersinde okuduğunu anlama stratejilerini kullanma düzeyleri ile okuduğunu anlama başarı düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek LisansTezi]. Bayburt Üniveristesi
• Belet,D.,&Yaşar,Ş.(2007). Öğrenme stratejilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerileri ile türkçe dersine ilişkin tutumlara etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama,69-86
• Bernhardt,M.T.(2010).Using graphic organizers to enhance reading comphrension[Unpublished Master Dissertation].University of California.
• Beydoğan,Ö.(2010). Okuma ve anlamayı etkileyen stratejiler. Milli Eğitim Dergisi, 8-21
• Bütün,M.,& Demir,S.(Eds.).(2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. PegemA Yay.
• Brennan,K.M.(2006). Mind wapping, graphic organizers and student writing[Unpublished Master Dissertation]. Royal Roads University Canada.
• Çevikbaş,M.(Ed.).(2018). Nitel araştırma tasarımı. Nobel Yayıncılık.
• Doğan,Y.(2017). Okuduğunu anlamayı geliştirmede kullanılan stratejilerin etkililiği: bir meta analiz çalışması[Yüksek LisansTezi].Ömer Halisdemir Üniversitesi.
• Dönmez,C.,&Yazıcı,K.&Sabancı,O.(2007). Sosyal bilgiler derslerinde grafik düzenleyicilerin kullanımının öğrencilerin akademik bilgiyi elde etmesine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 437-459
• Duran,E.&Yüzgeç,K.(2020). Grafik düzenleyicilerin ilkokul 4.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine katkısı. The Journal of Academic Social Science Studies, 21-30
• Epçaçan, C.(2009). Okuduğunu anlama stratejilerine genel bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 210-217 Ergen,Y.,&Batmaz,O.(2019). İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama stratejilerini kullanma düzeyleri ile okuduğunu anlama başarıları arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 130-147
• Good,E.K.(2019).The pen or the cursor:A single subject comparasion of a paper based graphic organizer and computer-based graphic organizer to support the persuasive writingof students with emotional and behavioral disorders of wild outism[Unpublished Doctoral Dissertation].George Mason University
• Hartman D.,&Akyol H.,&Baş Ö.(2021). Anlama stratejileri dijital etkinliklerle dört temel dil becerisi. Pegem A. Yay. Işıkdoğan,N.(2009). Hikaye haritası tekniğinin zihin engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerini kazanmalarındaki etkililiği [Yüksek LisansTezi]. Ankara Üniversitesi
• İnce,Y.&Duran,E. (2013). Sınıf öğretmenlerinin okuduğunu anlama stratejilerine yönelik görüşlerinin ve bu stratejileri kullanma düzeylerinin incelenmesi.Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 9-19
• JO, I. H. (2001). The Effects Of Concept Mapping On College Studenets’ Comprehension of Expository Text, Unpublished Doctoral Dissertation. The Florida State University, http://www.proquestcompany.com.
• Kang,O.R.(2002). A meta-analysis of graphic organizer intervantin for students with learning disaloilities. [Unpublished Doctoral Dissertation].University of Oregon.
• Kıroğlu,K.(Ed.).(2020). Okuduğunu anlama stratejileri. PegemA Yay.
• Kurnaz,H.(2018). Bilgilendirici metinlerde okuduğunu anlamayı etkileyen faktörler [Yayınlanmış Doktora Tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Kuşdemir,Y.(2016). Okuduğunu anlamada tahmin etme stratejisinin rolü. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi,47-63
• MEB. (2019). Türkçe dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• McKenzie,A.B.(1998).Elementary teachers ponions of the use of a content enhancement strategy:graphic organizers[Unpublished Doctoral Dissertation].University of Kansas.
• Nakipoğlu,C.,&Çamurcu,M.(2014). Grafik düzenleyiciler ve ortaöğretim fizik ders kitaplarında kullanımının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52-74
• Phan,T.(2010).Effects of graphic organizers on reading comprehension [Unpublished Master Dissertation].University of Texas_Pan American.
• Pilten,G.(2007). Ana fikir bulma stratejisi öğretiminin ana fikir bulma ve okuduğunu anlamaya etkisi [Yayınlanmış Doktora Tezi].Gazi Üniversitesi.
• Popp,T.(2001).The effects of advance graphic organizers on student achievement in 3rd,4 th,5 th, grade language arts classes:a six month study of low socioeconomic students[Unpublished Doctoral Dissertation].M.S.University of South Florida.
• Sidekli,S.&Çetin,E.(2018). Okuduğunu anlama stratejilerinin okuduğunu anlamaya etkisi: bir meta analiz çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 285-303
• Susar, F.(2006). İlköğretim 4. sınıf türkçe öğretiminde çoklu zekâ kuramına dayalı işbirlikli öğrenme yönteminin erişi, tutumlar, öğrenme stratejileri ve çoklu zekâ alanları üzerindeki etkileri [Yayınlanmış Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Şahin,İ.(2012). İlköğretim 5.sınıf öğrencilerinin hikaye edici metinlerde özetleme ve ana fikir bulma becerileri üzerinde hikaye haritalarının etkisi [Yüksek LisansTezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Şahin,Ç.,& Kurudayıoğlu,M.&Öztürk,Y.(2013). Türkçe öğretiminde kavram haritalarının kullanılması üzerine kuramsal bir çalışma. Dil ve Edebiyat Eğitim Dergisi, 13-34
• Tavşanlı,Ö.&Seban,D.(2015). Grafik örgütleyicilerin ilköğretim 4.sınıf öğrencilerinin bilgilendirici metinleri çözümleme ve özetleme başarıları üzerine etkisi.Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 85-93
• Tavşanlı,Ö.,&Kaldırım,A.(2020). Grafik örgütleyicilerin türkçe eğitiminde kullanımını konu edinen araştırmaların incelenmesi:bir tematik analiz.Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 839-873
• Temizkan,M.(2007). İlköğretim 2.kademe türkçe derslerinde okuma stratejilerinin okuduğunu anlama üzerindeki etkisi [Yayınlanmış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Tokgöz,S.,&Işık,A.(2019). KWL stratejisinin ilkokul 3.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama başarılarına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 57-84
• Toksun,S. &Toparak,F.(2016). Türkçe öğretmenlerinin derslerinde kullandıkları okuma stratejileri. International Journal of Languages Education and Teaching, 276-292
• Topuzkanamış, E. & Maltepe,S.(2010). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. TÜBAR-XXVII, 655-677
• Tuncer,T.,&Kahveci,G.(2009). Az gören 8.sınıf öğrencilerine kavram haritası ile özet çıkarma becerisinin akran aracılığıyla öğretimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 853-87
• Yıldırım,A.,&Şimşek,H.(2021). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız,M.,&Sural,Ü,&Boz,İ.(2019). Türkiyede okuduğunu anlamayı geliştirmeye dönük ilkokul düzeyindeki çalışmaların sistematik incelenmesi. GEFAD, 1049-1086
• Yüzgaç,K.&Duran,E.(2020). Grafik düzenleyicilerin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine katkısı. The Journal of Academic Social Science Studies,13(79), 21-30
• Wagner,E.(2008). Using Kidspration™ computerized graphic organizers to assist students writing organizational skills[Unpublished Master Dissertation]. Caldwell College.