Üst Orta Gelirli Ülkelerde Ekonomik Büyüme ve Kamu Sağlık Hizmeti Harcamaları Arasındaki İlişki

Year 2023, Volume: 37 Issue: 3, 215 - 225, 15.07.2023

Zekai Özdemir Aslı Okay Toprak

Abstract

Bu çalışmada 25 üst orta gelirli ülkenin 2000–2009 seneleri arasındaki kamu sağlık hizmeti masrafları verilerinden faydalanılarak sağlık ve iktisadi büyüme arasındaki bağlantı panel veri analiz metodu aracılığıyla değerlendirilecektir. Çalışmada kişi başına ulusal genel devlet har- camaları, sağlık harcamalarını temsil eden gösterge olarak kullanılmıştır. Modeldeki açıklayıcı değişkenler ise gayri safi sabit sermaye oluşumu ve istihdamın nüfusa oranıdır. Genişletilmiş Hausman testi sonucunda modelin iki yönlü sabit etkiler modeline uygun olduğuna karar veril- miştir. Sabit etkiler modelinde temel varsayımlardan sapma nedeniyle Driscoll–Kraay tahmincisi kullanılmıştır. Modelden elde edilen neticeye göre, kamu sağlık hizmeti harcamaları ile iktisadi büyüme arasında olumlu yönde bir bağlantı bulunmaktadır. Diğer bir ifadeyle analiz sonuçları, üst-orta gelirli ülkelerde sağlık sektörüne yönelik yatırımların başta kamu sağlığına yaptığı katkı ile bağlantılı olarak ekonomik büyüme artışına yol açtığı görüşünü destekler niteliktedir. Bu doğrultuda çalışmanın sağlık sistemi içinde yer alan aktörler ve kurumlar açısından kamu yatı- rımlarının önemini vurgulaması anlamında gelecekte yapılacak olan çalışmalara katkı sağlaması beklenmektedir.

Keywords

Kamu Sağlık Harcamaları, Ekonomik büyüme, Driscoll–Kraay, Sabit Etki Modelleri

The Relationship Between Economic Growth and Public Health Service Expenditures in Upper Middle-Income Countries

Abstract

In this academic study, the specific correlation between economic growth and healthcare expen- ditures will be evaluated through the panel data analysis method, using the public healthcare expenditures data of 25 upper middle-income countries between the years 2000–2009. In the study, national general government expenditures per capita were used as a key indicator typi- cally representing healthcare expenditures. The explanatory variables in the model are the gross fixed capital formation and the ratio of employment to population. As a result of the extended Hausman test, it was decided that the model was suitable for the two-way fixed effects model. In the fixed effects model, the Driscoll–Kraay estimator was used because of the deviation from the basic assumptions. According to the apparent results of the economic model, there is remarkably a certain relationship between public healthcare expenditures and economic growth. In other words, the results of the economic analysis support the view that investments in the health sec- tor in upper middle-income countries lead to an increase in economic growth, primarily in its contribution to public health. In this direction, it is expected that the study will contribute to forthcoming studies in terms of emphasizing the importance of public investments in terms of actors and institutions in the health system.

Keywords

Driscoll–Kraay, economic Growth, fixed effect models, public healthcare expenditure

References

• Cebeci, E., & Ay, A. (2016). The effects of health expenditures on economic growth: A panel regression analysis on BRICS countries and Turkey. Sosyal Bilimler Dergisi. Özel Sayı, 91–102.
• Çelik, Y. (2019). Sağlık Ekonomisi. Siyasal Kitabevi.
• Çetin, M., & Ecevit, E. (2010). Sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: OECD ülkeleri üzerine bir panel regresyon analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 166–182.
• Durur, F., Kutlu, G., & Akbulut, Y. (2019). Ekonomik büyüme, kalkınma ve sağlık sektörü. İçinde İ. Ağırbaş (Çev.). Sağlık ekonomisi ve sağlık kurumları yönetiminde temel konular (ss. 17–47). Siyasal Kitabevi.
• Erdil, E., & Yetkiner, I. H. (2004). A panel data approach for income-health causality. Economics of Health Reforms, 2004(38), 1–17.
• Güvenek, B. (2015). Ekonomik büyümenin sağlık harcamaları üzerinde etkisi: Seçilmiş ülke örnekleriyle panel veri analizi. İçinde B. Güvenek (Çev.). Sağlık Ekonomisi: Mikro ve Makro Boyutları (ss. 217–238). Çizgi Kitabevi.
• Hartwig, J. (2010). Is health Capital formation good for long-term eco- nomic growth? Panel Granger-causality evidence for OECD coun- tries. Journal of Macroeconomics, 32(1), 314–325. [CrossRef]
• Hayaoğlu, P., & Bal, H. Ç. (2015). Üst orta gelirli ülkelerde sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme i̇lişkisi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2), 35–44.
• Kar, M., & Ağır, H. (2006). Türkiye’de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme i̇lişkisi: Eş bütünleşme ile nedensellik testi,1926–1994. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 51–68.
• Kar, M., & Ağır, H. (2006). Türkiye’de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme i̇lişkisi: Eş bütünleşme ile nedensellik testi,1926–1994. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), 51–68.
• Kar, M., & Taban, S. (2003). Kamu harcama çeşitlerinin ekonomik büyüme üzerine etkileri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 145, 146–169.
• Karaçor, Z., Yardımcı, P., & Selçuk, E. (2015). Türkiye’de dış ticarete açıklık, sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki i̇lişkilerin ampirik analizi: Politika Tartışmaları. İçinde B. Güvenek (Çev.). Sağlık Ekonomisi: Mikro ve makro Boyutları (ss. 239–265). Çizgi Kitabevi.
• Kılıç, R., & Özbek, R. İ. (2018). Sağlık ve eğitim hizmetleri ile ekonomik büyüme i̇lişkisi: OECD ülkeleri uygulaması. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(2), 369–391.
• Kıymaz, H., Akbulut, Y., & Demir, A. (2006). Test of stationarity and cointe- gration of health care expenditure and gross domestic product, an application to Turkey. European Journal of Health Economics, 7(4), 285–289. [CrossRef]
• Konatar, M., Kaštelan, S., Kaštelan, U., đurašković, J., & Radović, M. (2021). What drives healthcare expenditure growth? Evidence from Central and Eastern European economies. Ekonomický Časopis, 69(7), 750–765. [CrossRef]
• Kuhn, M., & Prettner, K. (2016). Growth and welfare effects of health care in knowledge-based economics. Journal of Health Economics, 46, 100–119. [CrossRef]
• Qehaja, S. S., Qehaja, D., Hoti, A., & Marovci, E. (2023). The relationship between government health expenditure and economic growth: Evi- dence from western Balkan countries. International Journal of Applied Economics, Finance and Accounting, 15(1), 10–20. [CrossRef]
• Rivera, B., & Currais, L. (2004). Public health capital and productivity in the Spanish: A dynamic panel data model. World Development, 32(5),871–885. [CrossRef]
• Saraçoğlu, S., & Songur, M. (2017). Sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme i̇lişkisi: Avrasya ülkeleri örneği. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 353–372.
• Sayın, F. (2015). Ekonomik Büyüme ile Sağlık Harcamaları Arasındaki İlişki: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Eşbütünleşme Analizi. İçinde B. Güvenek (Çev.). Sağlık Ekonomisi: Mikro ve Makro Boyutları (ss. 289–308). Çizgi Kitabevi. Selim, S., Uysal, D., & Eryiğit, P. (2014). Türkiye’de sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin ekonometrik analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 13–24.
• Sethi, N., Mohanty, S., Das, A., & Sahoo, M. (2020). Health expenditure and economic growth Nexus: Empirical evidence from South Asian coun- tries. Global Business Review, 1–15.
• Shen, Q., Chang, B., Yin, G., & Wang, W. (2020). The impact of health invest- ment on economic growth: Evidence from China. Iranian Journal of Public Health, 49(4), 684–692. [CrossRef]
• Sülkü, S. N., & Caner, A. (2011). Health care expenditures and gross domes- tic product: The Turkish case. European Journal of Health Economics: HEPAC: Health Economics in Prevention and Care, 12(1), 29–38. [CrossRef]
• Tatoğlu, F. Y. (2011). The relationship between human capital investment and economic growth: A panel error correction model. Journal of Economic and Social Research, 31(1), 77–90.
• Yang, X. (2020). Health expenditure, human capital and economic growth: An empirical study of developing countries. International Journal of Health Economics and Management, 20(2), 163–176. [CrossRef]
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2020). Panel veri ekonometrisi. Beta Yayıncılık.
• Yumuşak, İ. G., & Yıldırım, D. Ç. (2009). Sağlık harcamaları i̇ktisadi büyüme i̇lişkisi üzerine ekonometrik bir i̇nceleme. Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 4(1), 57–70.