NİŞANCI FERÎDÛN AHMED PAŞA’NIN VAKFİYESİ VE VAKIFLARI

Year 2012, Volume: 2 Issue: 03, 91 - 108, 01.03.2012

H. Ahmet Arslantürk

Abstract

Bu makale, 16. yüzyıl Osmanlı
tarihinin en tanınmış bürokratlarından Nişancı Feridun Ahmed Paşa’nın (öl:
1583) vakıflarını konu edinmektedir. Feridun Ahmed Paşa’nın vakıfları ile
ilgili bilgi veren yegâne birincil kaynak, onun tespit edebildiğimiz tek
vakfiyesidir. Makalede, bu vakfiyedeki detaylardan hareketle Feridun Ahmed
Paşa’nın vakfettiği mal ve mülklerin türleri, Osmanlı coğrafyasındaki
dağılımları ve sayılarının birer dökümü verilmiştir. Vakfın nasıl yönetileceği
ve yöneticilerinin kim olacağı, vakfın personeli ve bu personelin hangi hizmetleri
göreceği, hizmetler karşılığında ne kadar ücret alacakları gibi hususlar
makalede ayrıca zikredilen diğer önemli başlıkları teşkil etmektedir. Bu
araştırma, 16. yüzyıl Osmanlı yönetici elitinin bir üyesinin elindeki malî
imkanları ne şekilde tasarruf ettiğini ve bu imkanları ne tür faaliyetlerle
kamuya mal ettiğini kısaca değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Keywords

Nişancı Feridun Ahmed Paşa, Osmanlı Vakıfları, Vakfiye

References

• Arşiv ve Belge Kayıtları
• Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi Defter: 570, 830.
• Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi Defter: 3949, 4313.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi Ali Emiri, Sultan I. Mahmud 4/295.
• Cevdet Evkaf 322/16363.
• Cevdet Saray 116/5818.
• EV.d (Evkaf Defterleri) 19888.
• İbnülemin Saray Mesalihi 13/1283
• MAD.d (Maliyeden Müdevver Defterler) 18529.
• İstanbul Millet Yazma Eser Kütüphanesi Ali Emirî Yazmaları, Tarih 933/2, v.5b-18a.
• Diğer Eserler Ayverdi, Ekrem Hakkı, Avrupada Osmanlı Mimari Eserleri: Bulgaristan, Yunanistan, Arnavutluk, İstanbul Fetih Derneği, İstanbul 1982.
• Canatar, Mehmet, İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri: 1009 (1600) tarihli, Fetih Cemiyeti, İstanbul 2004.
• Dankoff, Robert vd., Evliya Çelebi Seyahatnamesi–1. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2006.
• Demiriz, Yıldız. “Feridun Ahmed Paşa Türbesi”, Dünden Bügüne İstanbul Ansiklopedisi, cilt 3, s. 293.
• Eremya Çelebi Kömürcüyan, XVII. Asırda İstanbul, İstanbul 1952.
• Ferîdûn Ahmed, Nüzhetü Esrâri’l-Ahbâr Der-sefer-i Sigetvar, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Hazine 1339.
• Gerlach, Stephan, Türkiye Günlüğü 1573-1576 - 1.Cilt, terc. Türkis Noyan, Kitap Yayınevi, İstanbul 2007.
• İncicyan, G., XVII. Asırda İstanbul, terc: Hrand D. Andreasyan, İstabul 1976.
• Mordtmann, J.H., “Ferîdûn Beg”, The Encyclopaedia of Islam, Vol: 2, s. 881-882.
• Necipoğlu, Gülru, The Age of Sinan: Architectural Culture in the Otoman Empire, Reaktion Books, London 2005.
• Özcan, Abdülkadir, “Feridun Ahmed Bey: Hayatı, Eserleri ve Miftâh-ı Cennet’i”, Prof.Dr. Ramazan Şeşen Armağanı, İSAR Yayınları, İstanbul 2005 s.51-66.
• ________________, “Feridun Ahmed Bey”, DİA, cilt: 12, s. 396-397.
• Özcan, Tahsin, Osmanlı Para Vakıfları: Kanuni Dönemi Üsküdar Örneği, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2003.