BİRİNCİ BALKAN SAVAŞI BAŞLARINDA MAKEDONYA’DA YUNAN MEZALİMİNİ GÖSTEREN ÖRNEK BİR ARŞİV VESİKASI

Year 2013, Volume: 3 Issue: 05, 43 - 56, 01.03.2013

Hasan Demiroğlu

Abstract

Attila döneminden itibaren
Balkanlarda kendisine yer bulmuş Türkler, Osmanlılar zamanına kadar bu bölgeye
belirli zamanlarda hâkim olabilmiştir. 14. asırdan itibaren ise bölgeye tamamen
hâkim olmuş, hâkimiyetini 20. asrın başlarına kadar devam ettirmiştir. Osmanlı
Türkleri, beş asır gibi uzun bir dönem hâkim olmalarına rağmen bilhassa
yönettikleri Slav ve Ortodoks halkların dinlerine, dolayısıyla da
milliyetlerine fazla müdahil olmamışlardır. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı ile
başlayan Balkan topraklarından geri çekilme ve Türklere yönelik mezalim, 93
Harbi olarak nitelendirdiğimiz 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı’nda artarak devam
etmiştir. Savaştan sonra ise Türklere karşı Bulgar ve Yunanlıların yıldırma
siyaseti başlamıştır. Birinci Balkan Savaşı’nda Yunan ve Bulgarların yaptığı
mezalim içinden çıkılmaz bir hal almıştır.

Tarihçiler, 19. ve 20. asırlarda
Balkanlarda meydana gelen savaşlarda önemli bir Türk nüfusunun katledildiğini
dile getirmekte, fakat arşiv kaynaklarının da tahrip edilmesinden dolayı söz
konusu katliamları yazılı bilgilere dayandırmakta zorluk çekmektedir. Biz çalışmamızda
Rus Arşivlerinde bulunan gizli bir Bulgar belgesinden yola çıkarak Makedonya köylerinde
Yunanlılar tarafından yapılan Türk katliamlarını ortaya koymaya çalışacağız.

Keywords

Türk, Yunan, Bulgar, Makedonya, Birinci Balkan Savaşı, Mezalim

References

• Abdullah Paşa, 1328 Balkan Harbi’nde Şark Ordusu Kumandanı Abdullah Paşa’nın Hatıratı, İstanbul 1336.
• Alp, İlker, Belge ve Fotoğraflarla Bulgar Mezalimi 1878-1989, Ankara 1990.
• Andonyan, Aram, Balkan Savaşı, (terc. Zaven Biberyan), İstanbul 2002.
• Balkan Harbi: 1912-13 Harbin Sebebleri Askeri Hazırlıklar ve Osmanlı Devleti’nin Harbe Girişi, Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı, Ankara 1970.
• Borba balkanskih slavyan za svobodu, Moskova 1913; Balkanskaya Voyna 1912-1913 gg., Moskova 1914.
• Carnegie Endowment for International Peace division of intercourse and education Publication No, 4. Report of the International Commission to inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars, Washington 1914.
• Dukşinskiy, E., Balkanskie orlı, Grodna 1913.
• E., Balkan Harbinde Neden Münhezim Olduk, İstanbul 1329.
• Geşov, İ. E., Balkanskiy soyuz, Petrograd 1915.
• Hall, Richard C., Balkan Savaşları 1912-1913 I. Dünya Savaşı’nın Provası, (terc. M. Tanju Akad), İstanbul 2003.
• Hochwächter, Gustav von, Balkan Savaşı Günlüğü “Türklerle Cephede”, (terc. Sumru Toydemir), İstanbul 2008.
• Jebokritskiy, V. A., Bolgariya vo vremya balkanskih voyn 1912-1913 gg., Kiev 1961.
• K gryaduşey borbe na balkanskom poluostrove, Odessa 1909.
• Lavrov, P. A., Balkanskiy soyuz, Serbiya-Peterburg 1913. __________, Balkanskiy soyuz i perejivaemiy im krisiz, Petrozavodsk 1914.
• Lauzanne, Stèphane, Uçurumun Kenarındaki Türkiye I. Balkan Savaşı ve Çekilen Acılar, (çev. Teoman Tunçdoğan), İstanbul 2005.
• Mahmud Muhtar Paşa, Balkan Harbi: Üçüncü Kolordu’nun ve İkinci Doğu Ordusu’nun Muharebeleri, İstanbul 1935.
• Manastırlı Rıfat Bey, 93 Harbi Faciası, (haz. Tahsin Yıldırım), İstanbul 2010.
• McCarthy, Justin, Ölüm ve Sürgün, (terc. Bilge Umar), İstanbul 1998.
• Selanikli Bahri, Esbab-ı Felaketimizin Orduya İsabet Eden Hisse-i Mesuliyetinden: Balkan Harbinde Garb Ordusu, İstanbul 1331.
• Şimşir, Bilal N. Rumeli’den Türk Göçleri, Cilt I-II, Ankara 1968-1970.
• Tomilov, P., Vvedenie v istoriyu pervoy balkanskoy voynı 1912-1913 gg., Petrograd 1917.
• Troçki, Leon, Balkan Savaşları, (terc. Tansel Güney), İstanbul 1995.
• Yaşenko, A., Russkie interesi v Maloy Azii, Moskova 1916.
• Zamacı, Ayşe, “Birinci Balkan Harbi’nde Edirne Semalarında Bulgar Tayyare ve Balonları”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 1 Sayı 2, s. 199-225.
• Zeki Paşa, 1912 Balkan Harbine Ait Hatıratım, Dersaadet 1337.
• Arşiv Belgesi GARF, fond 579, opis 1, delo 1657.