KUZEY MARMARA’DA BİR LİMAN KENTİNDE TİCARET: XVI. YÜZYILDA TEKİRDAĞ-RODOSÇUK LİMANI

Year 2013, Volume: 3 Issue: 06, 21 - 38, 01.09.2013

Hacer Ateş

Abstract

Bizans’ın son dönemlerinde küçük
bir şehir olan Tekirdağ Osmanlı hâkimiyetine geçtikten sonra bilhassa
İstanbul’un fethiyle birlikte yeni başkentin ihtiyaçlarının karşılanması ve
şehre göçürülen nüfus kitlelerinin iâşesinin temini hususunda önemli bir rol
oynamaya başlamıştır. Bu doğrultuda özellikle Tekirdağ-Rodosçuk limanının
devlet tarafından hububat transferi için açıkça teşvik edilmesiyle birlikte
hububatın yanı sıra Rumeli’den gelen et, meyve ve sebze gibi temel ihtiyaç
maddelerinin düzenli olarak sağlanması işini de Rodosçuk limanı üstlenmiştir.
İstanbul iaşesi temininin yanı sıra Avrupalı tüccarların da Rumeli’den getirdikleri
malları Akdeniz üzerinden Avrupa’ya naklettikleri bir yer olan Tekirdağ kısa
zamanda uluslararası bir ticaret merkezi haline gelmiştir.

Keywords

Tekirdağ, Rodosçuk, Ticaret, Liman, Akdeniz

References

• Arşiv Kaynakları A) Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). 1. Maliyeden Müdevver Defterler ( MAD). nr. 9878.
• 2. Mühimme Defterleri ( MD) nr. V, XXII, XXIII, XXVI, XLVI, XLIX, LXXIV,
• 3. Kepeci Tasnifi (KK) nr. 70
• 4. Maden Mukâtaası Kalemi Def. (D.MMK.) nr. 46/1; 52/2
• 5. İstanbul Gümrük Emini (D.MMK.İGE.) nr.1/52
• B) MİLLİ KÜTÜPHANE ARŞİVİ 1. Rodosçuk Şer’iyye Sicilleri (RŞS) nr. 1511, 1512, 1513,1514, 1515, 1518, 1520 1522, 1523, 1524, 1526, 1527, 1529,1530, 1533, 1544, 1545, 1549, 1550, 1551, 1552, 1560.
• Arıkan, Zeki, Osmanlı İmparatorluğu’nda İhracı Yasak Mallar (Memnu Metalar), Bekir Kütükoğlu’na Armağan, İstanbul 1991, 279-306.
• Ateş, Hacer, Kuzey Marmara Sahilleri Ve Art Alanında Şehirleşmenin Tarihi Süreci: XVI.-XVII. Yüzyıllarda Tekirdağ ve Yöresi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2009.
• Bostan, İdris, Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği, İstanbul 2006.
• Braudel, Fernand, II. Felipe Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası II, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara 1994.
• ______________, Akdeniz- Mekân ve Tarih, çev. Necati Erkurt, İstanbul 1990.
• Carter, F.W. “The Commerce of the Dubrovnic Republic, 1500-1700”, The Economic History , 24/3, 1971 (London), s. 376-378.
• Çevik, Hikmet, Tekirdağ Tarihi Araştırmaları, İstanbul 1949.
• Faroqhi, Suraiya, Batı ve Orta Anadolu’da Şehirleşme ve Ticaret (Hacettepe Üniversitesi Basılmamış Doçentlik Tezi) Ankara 1980.
• ______________, “İstanbul’un İaşesi ve Tekirdağ-Rodosçuk Limanı (16-17. yüzyıllar)”, ODTÜ Gelişme Dergisi Özel Sayısı (1979- 1980), s. 139- 154.
• ______________, Osmanlıda Kentler ve Kentliler, çev. Neyyir Kalaycıoğlu, İstanbul 2000.
• Gallotta, Aldo, “Ceneviz”, DİA, C.VII, İstanbul 1993, s.363-365.
• Goffman, Daniel, İzmir ve Levanten Dünya (1550-1650), çev. Ayşen Anadol-Neyyir Kalaycıoğlu, İstanbul 1995.
• Gökbilgin, Tayyip, XIV-XV. Yüzyıllarda Edirne ve Paşa Livası Vakfklar Mülkler Mukataalar, İstanbul 1952.
• Güran, Tevfik , 19. Yüzyıl Osmanlı Tarım, İstanbul 1998.
• Halaçoğlu, Yusuf: “Dellâl”, DİA, XIX, İstanbul 1994,s. 145-146.
• Heyd, W., Yakın-Doğu Ticaret Tarihi, çev. Enver Ziya Karal, Ankara 1975.
• İnalcık, Halil; Osmanlı İmparatorluğu’nun Sosyal ve Ekonomik Tarihi I. Cilt, çev. Halil Berktay, İstanbul 2000.
• Kütükoğlu, Mübahat S., Gümrük”, DİA, XIV, İstanbul 1999., s. 263- 268.
• ___________________, Osmanlılarda Narh Müessesesi ve 1640 Tarihli Narh Defteri, İstanbul 1983.
• Ortaylı, İlber, “16. Yüzyılda Rodosto (Via Egnatia’nın Marmara’daki Uzantısı)”, Sol Kol Osmanlı Egemenliğinde Via Egnatia (1380- 1699), Ed. Elizabeth A. Zachariadou, İstanbul 1999, s. 215- 225.
• Sâlnâme-i Vilâyet-i Edirne (1308).