Bilge Cato’nun Siyasi Kariyerinde Pater Kavramının Önemi

Year 2021, Volume: 11 Issue: 21, 199 - 227, 29.01.2021

Derya Çığır Dikyol

https://doi.org/10.33207/trkede.808229

Abstract

Bu çalışmada, Bilge Cato olarak bilinen ünlü Romalı politikacı Marcus Porcius Cato’nun siyasi kariyerinde, pater kavramının önemi irdelenmeye çalışılmıştır. Pater kavramı, patriarkal bir toplum olan Roma’nın temel değerlerinden biridir. Muhafazakâr bir politikacı olarak tanımlanan Cato, bu kavramın Roma’da başta aile olmak üzere askerî ve siyasi alanda da öneminin farkında olan bir siyasetçi olarak kendisini ideal bir pater olarak göstermeyi başarmış ve bunu siyasi kariyerinde kullanmıştır. Sadece oğlunun eğitimine verdiği önem ve yazdığı eserlere bakılarak dahi Cato’nun tıpkı bir pater gibi Roma’nın kültürel değerlerinin koruyucusu rolüne soyunduğunu söylemek mümkündür. Pater kavramının Roma kültürü ve tarihi içerisindeki yerini sorgulamak ve politik alanda bu statünün nasıl kullanılmış olduğunu görmek açısından, önemli bir tarihî aktör olan Cato üzerinden yol almak aydınlatıcı olacaktır. Cato her ne kadar ideal bir pater olarak Roma’nın değerleri ve dolayısıyla toplumun kurtarıcısı rolünü benimsemiş olsa da pater patriae yerine ‘Bilge’ unvanı ile yetinmek durumunda kalmıştır. Sonuç olarak Cato’nun bu politik tavrının, kendinden sonra gelen başta Augustus olmak üzere pek çok siyaset adamı tarafından da benimsenmiş olduğu görülür.

Keywords

Bilge/Yaşlı Cato, Roma Tarihi, Roma Cumhuriyet Tarihi, pater, pater patriae, paterfamilias

The Importance of the Concept of Pater in Cato the Elder’s Political Career

Abstract

This study aims to investigate the importance of the concept of pater in the political career of the famous Roman politician Marcus Porcius Cato, known as Cato the Elder. The concept of pater is one of the fundamental values of Rome as a patriarchal society. Cato, who was defined as a conservative politician, was aware of the importance of this concept in Rome, especially in the family, as well as in the military and political sphere. He succeeded in showing himself as an ideal pater and used this in his political career. Just by looking at the importance he gave to his son's education and the works he wrote, it is possible to say that Cato, just like a pater, was acting as the protector of Rome's cultural values. It will be enlightening to proceed through Cato, an important historical figure, in order to question the place of the pater concept in Roman culture and history, and to see how this status was used in the political field. Although Cato embraced the values of Rome as an ideal pater and thus the savior of society, he had to settle for the title of “Wise” instead of the pater patriae. As a result, it is seen that Cato’s political attitude was adopted by many politicians who came after him, especially Augustus.

Keywords

Cato the Elder/Maior, History of Roman Republic, Roman History, pater, pater patriae, paterfamilias

References

• APPIANUS, Bellum Civile, Kullanılan metin ve çeviri: The Civil Wars, trans.: J. Carter Penguin Classics, Londra, 1996.
• CATO, Origines, Kullanılan metin ve çeviri: Historicorum Romanorum Reliquiae, (ed.) H. Peter I-II. Leipzig, 1883-1906.
• CATO, Orationes, Kullanılan metin ve çeviri: Oratorum Romanorum Fragmenta Liberae Rei Publicae, (ed.) H. Malcovati, Torino, 1976.
• CATO, De Agri Cultura, Kullanılan metin ve çeviri: On Agriculture. (trans.) W. D. Hooper, Harrison Boyd Ash. Loeb Classical Library, Cambridge, M.A: Harvard, 1934.
• CICERO, De Re Publica, Kullanılan metin ve çeviri: Devlet Üzerine, Çev. Cengiz Çevik, 2014.
• CICERO, De Legibus, Kullanılan metin ve çeviri: Yasalar Üzerine, Çev. Cengiz Çevik, İstanbul, 2016.
• CICERO, De officiis, Kullanılan metin ve çeviri: Yükümlülükler Üzerine, Çev. Cengiz Çevik, Türkiye İş Bankası, İstanbul, 2013.
• CICERO, In L. Catilina Oratio, Kullanılan metin ve çeviri: L. Catilina Söylevi, Çev. Mehmet Oktan, İstanbul, 2016.
• CICERO, Cato maior de senectute, Kullanılan metin ve çeviri: İhtiyarlık Çev. A. Sarıgöllü, İstanbul, 1951.
• CICERO, De Oratore, Kullanılan metin ve çeviri: De Oratore, trans. J.S.Watson, 1860. (http://www.attalus.org/old/deoratore1A.html).
• CICERO, Pro Sestio, Kullanılan metin ve çeviri: For Sestius, trans. C. D. Yonge, B. A. London, George Bell & Sons, York Street, Covent Garden, 1891.
• CICERO, De invention, Kullanılan metin ve çeviri: De Inventione – De Optimo Genere Oratorum – Topica, Çev. H. M. Hubbell, Cambridge: Harvard University, 1993.
• CICERO, Pro Rege Deitaro, Kullanılan metin ve çeviri: Kral Deiotaros’un Savunması, Çev. Ebru N. Akdoğdu Arca, İstanbul, 2017.
• CORNELIUS Nepos, De Viris Illistribus, Kullanılan metin ve çeviri: “Ünlü Kişilerin Yaşamları-Cato”, Çev. Cemil Koyuncu ve Ü. Fato Telatar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2015.
• DEMOSTHENES, Against Eubulides, Kullanılan metin ve çeviri: Against Eubulides, ed. Norman W. DeWitt – Norman J. DeWitt, Harvard University Press, London, 1949.
• Dig. Ulp., Corpus Iuris Civilis 1: Institutiones, Digesta, ed. Theodor Mommsen – Paul Krueger, Berolini, 1992.
• DIO Cassius, Historiarum Romanarum, Ursulus Philippus Boissevain, Cassii Dionis Cocceiani I-II-III-IV, Berlin, 1955.
• DONATUS Aelius, De Comedia et tragedia, Kullanılan metin ve çeviri: The fragment from On Comedy and Tragedy, trans. Pia Kleber în Sidnell, Michael J., Sources of Dramatic Theory, volume 1: Plato to Congrave, 79-83, Cambridge University Press, 1999.
• GELLIUS, Aulus, Noctes Atticae, Kullanılan metin ve çeviri: Attic Nights, ed. John C. Rolfe, Harvard University Press, London, 1927.
• HORATIUS, Satires, Kullanılan metin ve çeviri: Satires, Book I, Ed. Emily Gowers, Cambridge University Press, 2012.
• LIVIUS, Ab Urbe Condita, Kullanılan metin ve çeviri: Roma Tarihi Şehrin Kuruluşundan İtibaren, (Çev.) S. Şenbark, I-II, İstanbul, 1992-1994.
• PLAUTUS, Bacchides, Kullanılan metin ve çeviri: The Comedies of Plautus, Henry Thomas Riley, London, G. Bell and Sons, 1912.
• PLAUTUS, Stichus Kullanılan metin ve çeviri: Stichus, ed. Henry Thomas Riley, G. Bell and Sons, London, 1912.
• PLINIUS, Naturalis Historia, Kullanılan metin ve çeviri: The NaturalHistory, trans. John Bostock, 1855, (http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Plin.+Nat.+toc).
• PLINIUS, Epistulae, Kullanılan metin ve çeviri: Genç Plinius’un Mektupları, Çev. Levent Keskin, Doğu Batı, Ankara, 2018.
• PLUTARKHOS, Bioi Paralleloi, Kullanılan metin ve çeviri: Yaşamlar Theseus-Romulus, Çev. Meriç Mete, İdea, 2015.
• PLUTARKHOS, Bioi Parelelloi, Kullanılan metin ve çeviri: Hayatlar Aristides-Cato Maior, Çev. Ayşen Sina, Hel Yayıncılık, Ankara, 2014.
• PLUTARKHOS, Moralia, Kullanılan metin ve çeviri: “Şans Üzerine”, Libri II, Çev. Selda Yeni, 2016.
• QUINTILIANUS, Institutio Oratoria, Kullanılan metin ve çeviri: Institutio Oratoria, Book 2, Ed. T. Reinhardt & M. Winterbottom, OUP, 2006.
• SALLUSTIUS, Bellum Catilinae, Kullanılan metin ve çeviri: Conspiracy of Catiline, Rev. John Selby Watson, M.A. New York and London, 1899.
• SUETONIUS Tranquillus, Gaius, De Vita Caesarum, Kullanılan metin ve çeviri: On İki Caesar’ın Yaşamöyküsü, Çev. Güngör Varınlıoğlu, İstanbul, 2017.
• TACITUS, Cornelius, Annales, Kullanılan metin ve çeviri: The Annals, trans. by C. H. Moore and J. Jackson, Harvard University Press, 1937.
• TERENTIUS, Publius, Adelphoe, Kullanılan metin ve çeviri: Bütün Oyunları 1. Erkek Kardeşler, Çev. Furkan Akderin, İstanbul, 2009.
• VERGILIUS, Publius Maro, Aeneis, Kullanılan metin ve çeviri: Aeneis, Çev. Türkan Uzel, İstanbul, 2019.
• ASTIN, Alan E. (1978), Cato the Censor, Oxford Scholary Classics, Oxford.
• BAILEY, Cyril (2018), Antik Roma’nın Dini, Çev. Peren Gülmez, İstanbul.
• BARDIS, Pados D. (1963), “Man features of Ancient Roman Family”, Social Science, 38.4, 225-240.
• BERKI, Şakir (1957), “Roma’da aile Hukuku”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14.1, 111-121.
• BONNER Stanley F. (1977), Education in Ancient Rome, University Printing House, Cambridge.
• BRADLEY, Keith R. (1991), Discovering the Roman Family, Oxford University Press, New York.
• CORNELL, Tim J. (2009), “Cato the elder and the origins of Roman autobiography”, The lost memoirs of the Augustus, 15-41, Britain.
• CORNELL, Tim J. (2013), The Fragments of the Roman Historians, 3 vols. Oxford.
• CROIX, ste Geoffrey E. M. (2013), Antik Yunan dünyasında sınıf mücadelesi, Çev. Ç. Sümer, Yordam Kitap, İstanbul.
• CURCHIN, Leonard A. (2001), “The Roman family: Recent interpretations”, Zephyrus 53-54, 535-550.
• DIXON, Suzanne (1992), The Roman Family, The Johns Hopkins University Press, London.
• FARNEY, Gary D. (2014), “Romans and Italians”, A Companion to Ethnicity in the Ancient Mediterranean, Ed. J. McInerney, 437- 454.
• FLOWER, H. I. (1996), Ancestor Masks and Aristocratic Power in Roman Culture, Oxford.
• GARDNER, Jane F. (1998), Family and Familia in Roman Law and Life, Clarendon Press, Oxford.
• GARDNER, Jane F. (2012), Roma Mitleri, Çev. Salim Korkmaz, Phoenix Yayınları, Ankara.
• GARDNER Jane F. & WIEDEMANN, Thomas (1991), The Roman Household: A Sourcebook, British Library Cataloguing in Publication, London.
• HOPKINS, Keith (1965), The Age of Roman Girls at Marriage, Population Studies, 19, 309–27.
• HOWATSON, Margeret C. (2015), Oxford Antikçağ Sözlüğü, Çev. Faruk Ersöz, Kitap Yayınevi, İstanbul.
• KIENAST, Dietmar (1954), Cato der Zensor: seine Persönlichkeit und seine Zeit, Heidelberg.
• Kleber în Sidnell, Michael J. (1991), Sources of Dramatic Theory, Volume 1: Plato to Congrave, Cambridge University Press, 79-83.
• KOSCHAKER, Paul ve AYITER, Kudret (1977), Modern Özel Hukuka Giriş Olarak Roma Özel Hukukunun Ana Hatları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara.
• LEMOINE, Fannie J. (1991), “Parental Gifts: Father—Son Dedications and Dialogues in Roman Didactic Literature”, Illinois Classical Studies, 16, 1/2, 337-366.
• MALCOVATI, Enrica (1953), Oratorum Romanorum Fragmenta Liberae Rei Publicae, Turin.
• MILLAR, Fergus (1984), “The Political Character of the Classical Roman Republic, 200-151 BC”, The Journal of Roman Studies, 74, 1-19.
• MILLAR, Fergus (1986) “Politics, Persuasion and the People before the Social War (150-90 BC)”, The Journal of Roman Studies, 76, 1-11.
• POYNTON, J. B. (1934), “Roman Education”, Greece & Rome, 4.10, 1-12.
• REEVE, Eleanor (2012), “Cato the censor and the construction of the vir bonus”, Rosetta, 12, 120-142.
• SACHERS, E. (1949), “Pater Familias”, RE. ed. Georg Wissowa–Wilhelm Kroll–Karl Mittelhaus, Alfred Druckenmüller Verlag, 2121-2157, Stuttgart.
• SALLER, Richard P. (1984), “Familia, Domus, and the Roman Conception of the Family”, Phoenix, 38, 336-355.
• SALLER, Richard P. (1986), “Patria Potestas and the Stereotype of the Roman Family”, Continuity and Change, 1, 7-22.
• SALLER, Richard P. (1988), “Pietas, obligation and authority in the Roman family”, Alte Geschichte und Wissenschaftsgeschichte: Festschrift fur Karl Christ, Darmstadt, 393-410.
• SALLER, Richard P. (1991), “Corporal punishment, authority, and obedience in the Roman household”, Ed. Rawson, B., Marriage, divorce, and children in ancient Rome, Canberra and Oxford, 144-165.
• SALLER, Richard P. (1994), Patriarchy, Property and Death in the Roman Family, Cambridge University Press, Cambridge.
• SEVERY, Beth (2006), Augustus and the Family at the Birth of Roman Empire. Routledge, New York and London. SCIARRINO, Enrica (2011), Cato the censor and the beginnings of Latin prose: From poetic translation to elite transcription, The Ohio State University, Columbus.
• SUOLAHTI, J. (1963), The Roman Censors, A Study on Social Structure, Helsinki.
• TREGGIARI, Susan (1991), Roman Marriage: Iusti Coniuges from the Time of Cicero to the Time of Ulpian, Clarendon Press, Oxford.
• TURNER, Bryan S. (2000), Statü, Çev. Kemal İnal, Doruk Yayınları, Ankara.
• ÜÇER KARABABA, İdil (2017), “Setting The Stage For The Authority Of The Roman Emperor: The Family Metaphor In The Aedicular Facades Of Asia Minor”, METU Journal of Faculty of Architecture, 34.1, 43-62.