“Kaplumbağalar” Romanında Eğitime İlişkin Temaların Eğitim Bilimleri Açısından İncelenmesi

Year 2025, Volume: 15 Issue: 29, 327 - 340

Ahmet Kesici

https://doi.org/10.33207/trkede.1530472

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Fakir Baykurt’un Kaplumbağalar romanında eğitime ilişkin temaları eğitim bilimleri açısından incelemektir. Sanatın toplum için yapılması gerektiği görüşünü savunan toplumcu gerçekçi edebiyat akımının temsilcilerinden olan Fakir Baykurt, yazar olmasının yanında bir eğitimci olup eserlerinde eğitim ile ilgili unsurlara yer vermiştir. Dolayısıyla bu araştırmada Cumhuriyet’in ilk dönemlerine ilişkin eğitimin durumu ve eğitim ile ilgili görüşlerin eğitimci bir yazarın görüşleri aracılığıyla belirlenmesine katkı sağlamaya çalışılmıştır. Doküman incelemesi yöntemi ile gerçekleştirilen bu araştırmanın verileri araştırmacı tarafından hazırlanan bir veri toplama aracı yardımıyla romanda eğitim ile ilgili yansıtmalar belirlenerek toplanmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz yöntemi ile incelenmiştir. Buna göre romanda milletin refahı için eğitimin önemli bir unsur olduğu, eğitimin amacının güçlü bir ülke idealine ulaşmak, hak ve sorumluluklarını bilen, bilimsel düşünme becerileri gelişmiş ve ekonomik olarak kendine yetebilen bireyler yetiştirmek olduğu savunulmuştur. Romanın kahramanlarından olan eğitimci; öğretmeni merkeze alan geleneksel öğretme anlayışını benimsemiş; daimicilik, esasicilik, ilerlemecilik ve natüralist eğitim felsefelerden oluşan eklektik bir eğitim anlayışını sahip; bilgili, çalışkan, dürüst, sorunlara duyarlı ve çözüm için inisiyatif alan ideal bir karakter olarak yansıtılmıştır. Ayrıca okulu toplumun merkezine alan eserde, öğretmenliğin bir yarı meslek olarak değerlendirilebilecek biçimde yansıtıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Fakir Baykurt, Kaplumbağalar, edebî esrelerin eğitim açısından incelenmesi

Ethical Statement

Çalışmada doküman incelemesi yöntemi kullanıldığından dolayı etik kurul kararına ihtiyaç duyulmamıştır.

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

Analyzing the Themes Related to Education in the Novel Entitled “Turtles” in terms of Educational Sciences

Abstract

The aim of this study is to investigate the themes emerged from Fakir Baykurt’s novel entitled Kaplumbağalar, in terms of educational sciences. In addition to being an author, Fakir Baykurt, as one of the figures of social realism movement, believes that art is for society and he also focuses on the issues of education in his work as an educator. For this reason, this study aims to identify the situation of education and views on education in the first phase of post-republican period by means of an education writer. In this document analysis research, the data were obtained through an instrument which was prepared by the researcher in order to identify the reflections on education in the novel. Descriptive analysis was used to analyse data. Accordingly, it was concluded that in the novel, education was a significant element for the welfare of nation and the aim of the education is to make a country great and educate individuals to be aware of their rights and responsibilities, to have scientific thinking skills and to be economically self-sufficient. The educator, as the hero of the novel, internalizes the teacher-centred education, has the notion of eclectic education which is composed of perennialism, essentialism, progressivism and naturalism. And, he is represented as an ideal, hardworking, honest and sensitive character and takes initiative to solve problems. Additionally, in the novel where the school is the heart of matter of society, teaching is considered as a semi-profession.

Keywords

Fakir Baykurt, novel of Turtles, examination of literary studies in terms of education

Project Number

-

References

• AYDIN, Hasan. (2006), “Postmodernizmin Eğitimdeki Uzantısı: Felsefi Yapılandırmacılık”, Bilim ve Gelecek Dergisi, 29, 1-12.
• AYPAY, Ayşe (2011), “The Adaptation of The Teaching-Learning Conceptions Questionnaire and it’s Relationships With Epistemological Beliefs”, Educational Sciences: Theory & Practice, 11(1), 21–29.
• AYTAŞ, Giyasettin, (2006), “Edebî Türlerden Yararlanma”, Milli Eğitim Dergisi, 34(169), 269-274.
• BAŞARAN, Mehmet (1998), “Bir Uzun Yol Yolcusu Fakir Baykurt”, Erişim Adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https:// core.ac.uk/download/pdf/129510737.pdf. Erişim tarihi: 13.06.2024.
• BAYKURT, Fakir (2014), Kaplumbağalar, Literatür Yayınları, 24. Basım, İstanbul.
• BİLİR, Bayram, YILMAZ, Arif (2023), “Özbek Edebiyatında Toplumcu Gerçekçilik”, Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD), 7(2), 249-260.
• BUDAN, Cem Yılmaz (2015), “Sosyal Bilimler Araştırmalarında Edebî Bir Tür Olarak Romanı Araçsallaştırmak”. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 39, 292-313.
• CEYLAN, Yusuf (2013), Eğitimde yapılandırmacılık ve din eğitimi, Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• ÇİNİ, Yasemin Nur (2019), “Teknoloji Bağımlılığının Sebepleri Üzerine Bir Roman Analizi: Postayla Gelen Deniz Kabuğu”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 6(2), 754-775.
• COŞKUN, Seyit, TANERİ, Pervin Oya (2021), “Öğretmen Adaylarının Eğitim Yaklaşımlarının Eğitim Felsefeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Dört Öge, (19), 29-49.
• DEMİREL, Özcan (2011), Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme, Pegem Yayınları, Ankara
• GÜNAY, Çimen (2001), Toplumcu gerçekçi Türk Edebiyatında Suat Derviş’in yeri, Yüksek lisans tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara.
• GÜNAY, V Doğan (1995), “Roman Çözümlemesine Toplum-Dilbilimsel Bir Yaklaşım”, Dil Dergisi, 35,5-24.
• GÜZEL, Bekir (2014), “Oluşumsal Yapısalcı Bir Yaklaşım: Cemile & Cengiz Aytmatov”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Journal of Language and Literature Studies TDED, 10, 71-80.
• KARASAR, N. (2014), Bilimsel araştırma yöntemi, Nobel Yayınları, 26. Baskı, Ankara.
• KAYA, Elif (2018), “Toplumcu Gerçekçi Yazar Kemal Bilbaşar’ın Cemo Adlı Eserinden Yansıyan Anadolu”, Folklor/Edebiyat, 24(95), 241-260.
• KESİCİ, Ahmet (2019), “Eğitimde Postmodern Durum: Yapılandırmacılık”, İnsan ve İnsan, 6(20), 219-238.
• MEB (2004), “100 Eser”, Erişim Adresi: chrome-extension:// efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1393.pdf, Erişim Tarihi: 14.06.2014
• ÖZBAY, F (2013). “Eğitim Sosyal Değişme ve Tabakalaşmasındaki Yeri”, Ed. Mimar TÜRKKAHRAMAN, İbrahim KESKİN, Eğitim Sosyolojisi, Lisans Yayıncılık, İstanbul.
• SAVAŞ, Behsat. (2011), “Yapılandırmacı Öğrenme”, Ed. Alim KAYA, Eğitim Psikolojisi, Pegem Akademi, Ankara.
• SÖNMEZSOY, Veysel (2014), Eğitim felsefesi (12. Baskı), Anı Yayınları, Ankara.
• ŞAHİN, Veysel, TOPDAŞ, Fatma (2016), “Toplumsal Gerçeklik Bağlamında Yaşar Kemal’in ‘Dağın Öte Yüzü’ Üçlemesi”, Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2(1), 1-20.
• ŞEKER, Aziz, ÖZCAN, Emre (2021), “Ekonomi-Politik Yönleriyle Karşılaştırmalı Roman Analizi: Gazap Üzümleri, Demirciler Çarşısı Cinayeti ve Yusufçuk Yusuf. Söylem Filoloji Dergisi, 6(1), 79-91.
• ŞENOL, Cem (2020), Öğretmenlerin mesleki profesyonellik algılarının mesleki statü, iş memnuniyeti ve öz yeterlik algıları üzerine etkisi, Doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• TDK (2024), Türk Dil Kurumu, Erşim adresi: https://sozluk.gov.tr/, Erişim tarihi 10 Haziran 2024.
• ULU, Hicret, AKTO, Akif, KÜÇÜKASLAN, Alaattin (2021), “Spiritüalist Eğitim Felsefesi İle Natüralist Eğitim Felsefesinin Karşılaştırılması, Journal of International Social Research, 14(81), 36-51.
• ULUDA, Mehmet Emin (2008), “Çalıkuşu Romanında Vurgulanan Eğitim Problemleri Ve Günümüze Yansımaları”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), 78-90.
• YAZICI OKUYAN, Hülya (2006), “Fakir Baykurt’un Romanlarında Eğitim İzleği”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(12), 45-51.
• YILDIRIM, Ali, ŞİMŞEK, Hasan (2013), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, 8. Baskı, Ankara.