TROYA MÜZESİNDEKİ HELLENİSTİK VE BİZANS AĞIRLIKLARI

Yıl 2024, Sayı: 1, 22 - 37, 18.03.2024

Oğuz Tekin

Öz

Bu makalede Çanakkale’deki Troya Müzesi koleksiyonunda kayıtlı Hellenistik ve Bizans dönemlerine tarihlenen 19 (+2) adet kurşun ve bronz ticari ve sikke ağırlıkları ele alınmaktadır. Ticari ağırlıkların ait olduğu kent devletleri şunlardır: Abydos (no. 1), Aleksandreia (no. 2), Assos (no. 3-5), Lampsakos (6) ve Lysimakheia (no. 7-10). Üzerinde herhangi bir ethnikon veya sembol bulunmayan ama birim işareti yer alan bir adet tetarton’un (no. 11) hangi kentin üretimi olduğu belli değildir. Koleksiyonda, ticari ağırlıkların yanı sıra bir adet tristateron (no. 12), üç adet stater (no. 13-15) ve bir adet de dekadrakhmon (no. 16) bulunmaktadır. Bu ağırlıkların tamamı Hellenistik Dönem’e tarihlenmektedir. Bunların yanı sıra Erken Bizans Dönemi’ne tarihlenen üç adet sikke ağırlığı yer almaktadır. Bunlar, bir adet 1-uncia (no. 17), bir adet 1-nomisma (no. 18) ve bir adet de semissis (no. 19) birimlerinde ağırlıklardır. Makalenin sonuna, müze koleksiyonunda olmayan ama yayımlanmamış Calvert koleksiyonunda yer alan iki Lysimakheia ağırlığı da eklenmiştir (no. 20-21).

Anahtar Kelimeler

Lysimakheia, Aleksandreia, Assos, Abydos, Akakios

Etik Beyan

Müze izni vardır.

Destekleyen Kurum

Troya Müzesi

Teşekkür

Rıdvan Gölcük, Kemal Çibuk, Fecri Polat

HELLENISTIC AND BYZANTINE WEIGHTS IN THE TROY MUSEUM

Öz

This article examines 19 (+2) lead and bronze commercial and coin weights dating to the Hellenistic and Byzantine periods, housed in the collection of the Troy Museum in Çanakkale. Among the commercial weights attributed to the poleis are of Abydus (no. 1), Alexandria (no. 2), Assos (nos. 3-5), Lampsacus (no. 6) and Lysimachia (nos. 7-10). Additionally, there is an unattributed tetarton (no. 11) without any ethnic or symbol but a unit mark. In the collection, alongside commercial weights, there are one tristateron (no. 12), three staters (nos. 13-15), and one dekadrakhmon (no. 16), all dating back to the Hellenistic period. Furthermore, three coin weights from the early Byzantine period are included in the collection: one 1-uncia (no. 17), one 1-nomisma (no. 18), and one semissis (no. 19). At the end of the article, two Lysimachian weights, not present in the museum collection but in the unpublished Calvert collection kept in the museum, have also been included (nos. 20-21).

Anahtar Kelimeler

Lysimachia, Alexandria Troas, Assos, Abydus, Akakios

Kaynakça

• Arslan, N. and Böhlendorf-Arslan, B. (2010): Assos: Taşın Hayat Verdiği Kent / Assos. Living in the Rocks. Homer Kitabevi.
• Bellinger, A.R. (1961). Troy. The Coins. Princeton University Press for University of Cincinnati.
• Brodersen, K. (1986): Zur Lage von Lysimacheia. In H. Kalycyk-B. Gullath-A. Graeber (eds.), Studien zur Alte Geschichte. Siegfried Laufer zum 70. Geburstag am 4. August 1981 dargebracht von Freunden, Kollegen und Schülern Band 1, 69-85.
• Cohen, G.M. (1995). The Hellenistic Settlements in Europe, the Islands, and Asia Minor. University of California Press.
• Cook, J.M. (1973). The Troad. An Archaeological and Topographical Study. Oxford University Press.
• CPAI: Corpus Ponderum Antiquorum et Islamicorum (ed. O. Tekin)
• Ellis-Evans, A. (2019): The Kingdom of Priam. Lesbos and the Troad between Anatolia and the Aegean. Oxford University Press.
• Guruleva, V. (2018). Sherif Osman Nuri-bey and Byzantine Glass Weights from the State Hermitage Collection found in Izmir. In C. Ünal-A. Ersoy-C. Gürbıyık-B. K. Kasalı (eds.), Ege Dünyası Liman Kentleri Sikke, Mühür ve Ağırlıkları / Port Cities of the Aegean World Coins, Seals and Weights. Manisa Celal Bayar Üniversitesi, 111-120.
• Hostetler, B. (2021). Reading and Displaying Monograms on Byzantine Signet Rings. The Journal of the Walters Art Museum, Volume 75, 1-17.
• Killen, S. (2017). Parasema. Offizielle Symbole griechischer Poleis und Bundesstaaten. Deutsches Archaologisches Institut.
• Leu Numismatik
• Meadows, A. (2011). The Chian Revolution : Changing Patterns of Hoarding in 4th-Century BC Western Asia Minor. In T. Faucher, M.-Ch. Marcellesi, O. Picard (eds.), Nomisma. La circulation monétaire dans le monde grec antique. Actes du colloque international, Athènes, 14-17 avril 2010, 273-295. Bulletin de Correspondance Hellénique, Supplément.
• Meadows, A. R. (2004). The Earliest Coinage of Alexandria Troas. NC 164, 47-70.
• Mitchell, S. (2004). s.v. Troas. Assos. In M.H. Hansen and T.H. Nielsen (eds.) An Inventory of Archaic and Classical Poleis, Oxford University Press.
• Opriş, I.C. (2023). A glass exagium solidi with Monogram of the Eparch Akakios from Capidava. With a Review of Similar Finds in the Balkans and on the Lower Danube, Archaeologia Bulgarica ХХVII/2, 71-91.
• Perassi, C. (2006). Nome iscritto e immagine raffigurata: gli “exagia” bizantini in vetro. In: S. L. Siena (ed.), Anulus sui effigii. Identità e rappresentazione negli anelli-sigillo longobardi. Atti della giornata di Studio (Milano, Università Cattolica, 29 aprile 2004) 81-98.
• Perassi, C. (2000). Pesi monetali di età bizantina in vetro e in metallo dagli scavi di Luni. Quaderni del Centro Studi Lunensi 6 (nuova serie), 53-78.
• Pondera. An Online Database of Ancient and Byzantine Weights.
• Ricl, M. (1997). Alexandreia Troas in the Hellenistic Period. In Mélanges d’histoire et d’épigraphie offerts à Fanoula Papazoglou, 86-116. Université de Belgrade.
• Sammlung Calvert (1902). Katalog der Sammlung Calvert in den Dardanellen und in Thymbra im Auftrag. Des Kais. Deutschen Archaologischen Institutes, (trs. H. Thiersch), (unpublished).
• Sayar, M. (2007). Zur Lage von Lysimacheia: eine hellenistische Haup- stadt auf der thrakischen Chersonesos. In A. Iakovidou (ed.), Proceedings of the 10th International Congress of Thracology Komotini- Alexandroupolis, 18-23 October 2005, 514-551.
• Tekin, O. (2023). Weights of Alexandria in the Troad. Forms, Types, Units, and Chronology. Adalya 26, 127-147.
• Tekin, O. (2018). Weights of Lysimachia: Identification, Iconography and Dating. In O. Tekin (Ed.), Second International Congress on the History of Money and Numismatics in the Mediterranean World. 5-8 January 2017-Antalya, 91-118. Koç Üniversitesi -AKMED.
• Tekin, O. (2016). Balance Weights in the Aegean World. Classical and Hellenistic Periods. Turkish Institute of Archaeology.
• Tekin, O. (2014). Some Hellenistic Weights in the Çanakkale Museum. In A. Özfırat, Veli Sevin’e Armağan. Arkeolojiyle Geçen Bir Zaman İçin Yazılar / Scripta. Essays in Honor of Veli Sevin. A Life Immersed in Archaeology, 375-380. Ege Yayınları.
• Weiss, P. (2008). Gewichte griechischer Städte I: Byzantion, Lampsakos, Ilion, Alexandria Troas. In E. Winter (ed.), Vom Euphrat bis zum Bosporus. Kleinasien in der Antike. Festschrift für Elmar Schwertheim zum 65. Geburstag, 709-724. Dr. Rudolf Habelt GmbH.