INTERACTION OF THE TURKISH CULTURE AND LANGUAGE WITH PERSIAN CULTURE AND LANGUAGE

Yıl 2014, Cilt: 173 Sayı: 173, 129 - 150, 01.03.2014

Elnaz Maleki

Öz

Language and its effect in the cultural integrity have been discussed from different angels as a phenomenon for about 100 years. Since there is an interaction between language and culture, the emergence of linguistic concepts in the material and spirituals changes the culture of the society. This change puts forward that the language is a very important element in cultural identity occurring within a unity and integrity. In some cases, in the formation of the cultural identity by emphasizing unity of language, ethnic languages of the other nations break down and in a sense, ethnic language slaughter. From another aspect, this phenomenon that reconstructs by taking into account cultural and ethnic identity of the community throughout the history considers interaction of ethnicity and culture. Meanwhile, for centuries two neighbours such as Turk and Persian living together and next to each other have been interacted closely and inevitably each other cultural and social aspects. Culture, tradition and customs, terms, proverbs, idioms, stories, words, and even their faces have been influenced and similar each other of these both nations. No doubt, it is remarkable that both of these cultures and languages have been influenced each other when we look for books, dictionaries, and encyclopaedias written in Turkish and Persian. Accordingly, in this article first of all it has been examined how the dominant language and culture impacts another language and culture of ethnicity. Then, it is studied carefully how Turkish and Persian culture and language have been influenced each other.

Anahtar Kelimeler

Language, Ethnic Identity, Sociology of Language, Human Language (Language As/In Communication), Cul

TÜRK KÜLTÜR VE DİLİNİN FARS KÜLTÜR VE DİLİYLE ETKİLEŞİMİ

Öz

Dil ve onun kültür bütünlüğündeki etkisi yaklaşık 100 yıldan beri bir olgu olarak İran’da farklı açılardan tartışılmaktadır. Dil ve kültür arasında bir etkileşim var olduğundan, maddi ve manevi boyutlarda dilsel kavramların ortaya çıkması, toplumun kültürünü de değiştirmektedir. Bu değişim, bütünlük ve birlik içinde oluşan kültürel kimlikte, dilin çok önemli bir öğe olduğunu ortaya koymaktadır. Bazı durumlarda, kültürel kimliğin oluşumunda, dil birliğine vurgu yapılarak, diğer milletlerin etnik dilleri bozulur ve bir anlamda etnik diller katledilir. Başka bir açıdan, bu olgu, bulunduğu toplumun kültürel ve etnik kimliğini tarih boyunca çeşitli olayları dikkate alarak yeniden yapılandırıp etnik ve kültür etkileşimini dikkate alır. Bu arada, yüzyıllar boyu birlikte ve birbirlerinin yanında yaşayan Türk ve Fars gibi iki komşu etnik, kültürel ve sosyal açıdan birbirleriyle yakın ve kaçınılmaz etkileşimde bulunmuşlar. Bu iki milletin kültür, gelenek ve görenek, terimler, atasözleri, deyimler, hikâyeler, kelimeler ve hatta simaları bile birbirinden etkilenmiştir ve birbirine benzemektedir. Şüphesiz Türkçe ve Farsçada yazılan tarihi kitaplar, ansiklopediler ve sözlüklere baktığımızda, bu iki kültür ve dilin birbirinden sayısız bir şekilde etkilendiği dikkat çekmektedir. Bu açıdan, bu makalede önce hâkim bir etniğin dil ve kültürünün başka bir etniğin dil ve kültürüne nasıl etki ettiğini incelenmektedir. Daha sonra da Türk ve Fars kültür ve dilinin birbirinden nasıl etkilendiği incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dil, Etnik Kimlik, Dil Sosyolojisi, İnsani Dil, Kültür.

Kaynakça

• AKPINAR, T .(1993) Türk Tarihinde İslamiyet, İstanbul
• ALAGEBEND, A. (1996) Milli Eğitim Bakanlığı Sosyoloji Ders Kitabı, Birinci Baskı, Revan Yayınevi:Tahran
• ASGARİ KHANGAH, A. (1995) Reveş-i Bineş-i Tecrübe, Birinci Baskı,Şeb Tab Yayınevi:Tahran
• ASGARİ KHANGAH, A. (1999) Zeban Der Maber -i Zeban Şinasi ve Merdom Şinasi, Etnoloji ve Dilbilimi Ders Notları, Etnoloji Yüksek Lisans Tezi, Tahran Üniversitesi Sosyal Bilimler Bölümü
• ASGARİ KHANGAH, A. ŞERİF KEMALİ, M. (2001) İnsan Şinâsi-yi Umumi, Birinci Baskı, Semt Yayınevi:Tahran
• BAGERİ, M. (1998) Mogeddmati Zeban Şinasi. Peyam-i Nur Üniversitesi, İkinci Baskı,Peyami nur Yayınevi: Tahran
• BATENİ, M.R. (2000) Zeban Ve Tefekkür (Mecmua Makalate Zeban Şinasi), Birinci Baskı, Agah Yayınevi: Tahran
• BERTON, R. (2000) Gavim Şinasi Siyasi Şinasi. Çev: ( Naser Fukuhi), Birinci Baskı, Ney Yayınevi: Tahran
• COEN, B. (2002) Deramedi ber Camiaşinasi, Çev: ( Mohsen Selasi), Onüçüncü Baskı ,Muasir Yayınevi:Tahran
• COEN, B. (2003) Deramedi ber Camiaşinasi, Çev: (Ğolam Ebbas Tavassoli- Rıza Fazıl), Birinci Baskı ,Semt Yayınevi:Tahran
• DORİYETE, J. F. (2003) Ulum-e Eslami-ye Gostere Şinaht, Çev: (Morteza Ketbi- Jelaleddin-E Refi Fer- Naser Fukohi), Birinci Baskı, Ney Yayınevi: Tahran
• DÜNYA DİLLERİ, UNESCO ARAŞTIRMALARI (1999) - Omide Zencan Haftalık Dergisi, Çerşembe İlkbahar 286.Ncı Sayı EVSİZ.blogsky.com
• FUKUHİ, N. (2002) Tarih-i Endişeha Ve Nezeriyat-i İnsanşinasi, Birinci Baskı, Ney Yayınevi:Tahran.
• GANNADAN VE DİG. (1996) Mefahim-i Kilidi-i Camiaşinasi, Birinci Baskı, Ava-i Nur Yayınevi: Tahran
• GAY, R. (1991) Koneş-i İctimai, Çev: (Homa Zencanizade), İkinci Baskı, Firdevsi Üniversitesi Yayını: Meşhed
• GERANPAYE, B. (1998) Ferheng ve Camia, Birinci Baskı, Şerif Yayınevi:Tahran
• GİDDENS, A. (1994) Sosyoloji, Trc: (Menuçehr Saburi), Birinci Baskı, Ney Yayınevi: Tahran
• HAMER, F.B. (1989) Tarih-i İmparatoriy-i Osmanî, Çev: ( Mirza Zeki Ali Mazenderani Cemşid Kiyanifar’in destekleriyle), 2. Clt.:Tahran
• HERB, M. (1989) el-Osmaniyyun fi’t-tarixü’l- hezare, Darulgelem Yayınevi: Dımaşk
• HEYET, J. (1998), Seyrî Der Tarih-i Zeban Ve Lahcehaye Türki, Negah Yayınevi: Tahran
• İVANOV, N. (1988) el-Feth’ul-Osmani el-aktar’ul-Arabiyye, Çev: (Yusef Etaollah). Beyrut
• KUBİRLİ, Made Türk, Dayiretu’l-Ma’arif-i İslamiyye, 5. Cilt.
• MANTERAN - AKHRUN, R. (1992) Tarih-i Düvel-i Osmaniye, Çev: (Beşirelsebai), 2. Cilt.: Elgahere
• MOCTEBAİ, F., BNE BNELİELAHİ, H. (2005) Dayiretu’l-Ma’arif-i İslami, 5.Cilt.
• MODERRESİ, Y. (1989) Deramedi Ber Camiaşinasi-Ye Zeban, Birinci Baskı, Pejuheşgah-i Ulum-i İnsani Yayınevi:Tahran
• NAEBİ, M.S. (2005) Vajigan-i Zeban-i Türkî der Parsi, Tahran
• NASERİ TAHERİ, E. (1998) Balbek Şehr-i Aftab Ve Heleb Şehr-i Setaregan, 137.Sayı :Tahran
• NEFİSİ, S. (1983) Tarihe Nazim Ve Nesir Dar İran ve Dar Zebani Farsi Ta Payan-i Garni 10 Hicri, Birinci Baskı: Tahran
• NERSİSYAN, E. (1996) Berresi-i Çand Zebangunegi Dar Şehri Tahran , Tahran Sosyal Bilimler Üniversitesi, Name-i Ulumi İctima-i Dergisi: Tahran
• NERSİSYAN, E. (1998) Zeban ve İctimai Şodan, Karbordi İnsan Şinasi-i Zeban, Tahran Sosyal Bilimler Üniversitesi, Name-i Ulumi İctima-i Dergisi: Tahran
• NİK GOHER, E. (1994) Mebani-i Camiaşinasi, Birinci Baskı, Foruzan Yayınevi: Maşhed
• RENCBER- SUTUDE, M. H. (2001) Merdom Şinasi Ba Tekye Ber Ferhenge Merdom-E İran, Birinci Baskı, Daneş Aferin Yayınevi:Tahran
• REWIRE, C. (2000) Deramedi ber İnsan-şinasi, Çev: (Naser Fekuhi), Birinci Baskı, Ney Yayınevi: Tahran
• RUHOLEMİNİ, M. (1995) Mebani-yi İnsan-şinasi, Birinci Baskı ,Ettar Yayınevi:Tahran
• RUHOLEMİNİ, M. (1996) Zamineye Farhang Şinasi, Üçüncü Baskı. Ettar Yayınevi:Tahran
• SAMİ, Ş. (1989) Elmoejem Elturki Eltrasi. Lahur Yayınevi: Lübnan
• TRADYGL, P. (2001) Zeban Şinasi-yi Ectemayi Deramedi Ber Zeban Ve Camee, Çev: ( Muhammad Tabatabai), Agah Yayınevi:Tahran
• YOL, J. (1995) Berresi-yi Sah-ti Yek Zeban, Çev: ( Nesrin Haydari), Birinci
• Baskı, Semt Yayınevi: Tahran.