YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN DERS KİTAPLARINDAKİ DEYİMLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 2, 433 - 449, 24.08.2020

Hülya Yazıcı Okuyan

Öz

Bu araştırmanın amacı yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki deyim varlığını görmek ve bu yolla öğrenicilerin günlük yaşamlarında hedef dilde maruz kalacakları deyimleri belirleyerek öğretim materyalleri açısından değerlendirmektir . Üç yayın seti kapsamında ele alınan ders kitaplarının deyimler açısından karşılaştırılması; en verimli ve etkili deyim öğretimini gerçekleştiren yayın setinin ortaya konması açısından yol gösterici olacaktır. Araştırmanın veri kaynağını yabancılara Türkçe öğretimi için hazırlanan Yedi İklim, Yeni Hitit, Gazi Yabancılar İçin Türkçe öğretim setlerini oluşturan on dört ders kitabı oluşturmaktadır. Yedi İklim A1-A2-B1-B2-C1-C2, Yeni Hitit 1 (A1-A2), 2 (B1), 3 (B2-C1), Gazi Yabancılar İçin Türkçe A1-A2-B1-B2-C1 ders kitaplarında metinlerde ve metin dışında yer alan deyimler doküman incelemesi yöntemiyle analiz edilmiştir. Tespit edilen deyimler Akpınar‘ın (2010) çalışmasındaki ölçütler doğrultusunda sınıflandırılmıştır. Böylece ana dili öğretimde kazandırılması hedeflenen ve genel dil öğretiminde kullanılan ders kitaplarıyla öğrenciye aktarılmaya çalışılan deyimler belirlenmiş ve farklı yayınlara ait üç öğretim seti karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak en fazla deyimin yer aldığı yayın seti Yedi iklim Yabancılar İçin Türkçe olurken sırasıyla Gazi Yabancılar İçin Türkçe ve Yeni Hitit serisi takip etmiştir. Yine en fazla deyimin yer aldığı düzeyler; Yedi İklim setinde C2, Gazi Yabancılar İçin Türkçede B2, Yeni Hitit setinde B2-C1 olarak belirlenmiştir. Bahsi geçen bu üç setin deyimler bağlamında değerlendirilmesi sonucunda hem nicel hem de nitel olarak farklılık gösterdikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe Öğretimi, ders kitapları, söz varlığı, deyimler

Teşekkür

kolay gelsin...

Kaynakça

• Aksan, D. (2015). Her yönüyle dil, ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Aksan, D. (2015). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aksoy, Ö. (1988). Atasözleri ve deyimler sözlüğü. II deyimler sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Aksoy, Ö. (1988). Atasözü ve deyimler sözlüğü. I atasözleri sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Akpınar, M. (2010). Deyim ve atasözlerinin yabancılara Türkçe öğretiminde kullanımı üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akpınar, M. (2010). Deyim ve atasözlerinin yabancılara Türkçe öğretiminde kullanımı üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aslan,C. (2017). Oğuz Tansel’in Derlediği Masallarin Türkçenin Sözvarliği Bağlaminda İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s.27.
• Arslan, N. (2014). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarında söz varlığı unsurlarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Ankara Üniversitesi TÖMER. (2019). Yeni Hitit yabancılar için Türkçe 1. Ankara.
• Ankara Üniversitesi TÖMER. (2019). Yeni Hitit yabancılar için Türkçe 2. Ankara.
• Ankara Üniversitesi TÖMER. (2019). Yeni Hitit yabancılar için Türkçe 3. Ankara.
• Doğru, A. (2008). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında deyimler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara. YÖKTEZ veri tabanından erişildi.
• Levorato, M. Chiara. 1993. The acquisition of idioms and the development of figurative competence. Idioms: Processing, structure, and interpretation”.ed. Cristina Cacciari, Patrizia Tabossi. Lawrence Erlbaum Associates, Inc. 101-123.
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar için Türkçe A1 . Ankara .
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar için Türkçe A2 . Ankara .
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar için Türkçe B1 . Ankara .
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar için Türkçe B2 . Ankara .
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar için Türkçe C1 . Ankara.
• Göçen, G. (2016). Yabancılar için hazırlanan Türkçe ders kitapalrındaki söz varlığı ile Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazılı anlatımlarındaki söz varlığı (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Gündoğdu,İ. (2019). Kültürler arası iletişim yaklaşımı açısından Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki deyimler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Serin, N. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi için hazırlanmış ders kitapları ile bu kitapları ile bu kitapları kullanan öğrencilerin söz varlığının karşılaştırılması (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe A1. Ankara .
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe A2. Ankara .
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe B1. Ankara .
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe B2. Ankara .
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe C1. Ankara .
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe C2. Ankara .