BORÇ DOLARİZASYONUNUN İMALAT SANAYİ FİRMALARI ÜZERİNDEKİ BİLANÇO ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 3, 511 - 522, 15.12.2020

Neslihan Burgaz

Öz

ÖZ

Firmalar
yatırımlarını finanse ederken fona ihtiyaç duymaktadırlar. Türkiye gibi
gelişmekte olan ekonomilerde firmalar, yerli piyasada uzun vadeli olarak milli
para birimi cinsinden borçlanamaması, para politikasının kredibilite düşüklüğü
ve sermaye piyasasının gelişememesi gibi nedenlerle yabancı para cinsinden
borçlanmak zorunda kalmaktadırlar. Yabancı para cinsinden borçlanma sayesinde
firmalar yatırımlarının finansmanı için önemli bir kaynak elde etmektedirler.  Ancak ulusal veya uluslararası gelişmeler
neticesinde artan kur riski firmaların bilançolarında negatif etkiye neden
olmaktadır.

 

Bu
çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren imalat sanayi firmalarının borç
dolarizasyonunu arttıran mikro ve makro nedenler ile borç dolarizasyonun
yatırımlar üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmamızda öncelikle borç
dolarizasyonun nedenleri belirlenmiş ve daha sonra borç dolarizasyonun
firmaların bilançolarındaki etki alanlarına değinilmiştir.  Çalışmamızın uygulama kısmında 1996-2016
tarihleri arasında TCMB sektör bilançolarında yer alan imalat sanayi
firmalarının verilerinden yola çıkarak borç dolarizasyonu neden olan unsurlar ve
borç dolarizasyonun yatırımlara etkisi panel veri analizi ile incelenmiştir.bo

Anahtar Kelimeler

borç dolarizasyon, panel veri

Kaynakça

• Altuntaş, Ö. (2012). Merkez Bankası Bağımsızlığı: Avrupa Merkez Bankası Ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Karşılaştırması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 12, ss.73-76.Akbakay, Z. (2017). 2000 Sonrasının Türkiye’sinde Dalgalanma Korkusu. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 7(14), ss.286-287.Aklan, N. A., Nargaleçekenler, M. (2010). Yükümlülük Dolarizasyonu ve Bilanço Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Analiz. İstanbul Üniversitesi. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 43, ss:194-199.Alp, B. (2013). Türkiye’deki Reel Sektör Firmalarında Borç Dolarizasyonu ve Reel Kur Değişimlerinin Bilanço Etkisi. (Uzmanlık Yeterlilik Tezi). TCMB İstatistik Genel Müdürlüğü. Ankara.Ardor, H. N. ve Varlık, S. (2008). İlk Günah Hipotezi, Dolarlaşma ve Dalgalanma Korkusu: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Değerlendirme. Ekonomik Yaklaşım, 19(Özel Sayı), ss: 287.Arteta, C. O. (2002). Exchange Rate Regimes and Financial Dollarization: Does Flexibility Reduce Bank Currency Mismatches?. Center For Internatıonal And Development Economıcs Research Working Paper. No. C02-123. Erişim Adresi (05.06.2019): https://pdfs.semanticscholar.org/030b/81158ccddcdf87ed53663806c9fde7f48608.pdf.Barajas, A., Restrepo, S., Steiner, R., Medellin, J. C., Pabon, C. (2016). Balance Sheet Effects in Colombian Non-Financial Firms. IDB Working Paper Series, No. IDB-WP-740. Erişim Tarihi (01.07.2019): https://publications.iadb.org/en/publication/12592/balance-sheet-effects-colombian-non-financial-firms.Brei, M. (2007). The impact of sudden stops on bank lending: Are there cross-sectional differences?. Social and Economic Studies. 56(4), ss.22.Bogetic, Z. (2000). Full Dollarization: Fad or Future?. Challenge. 43(2), s.18.Calvo, G. A., Izquierdo, A. ve Mejia, L. F. (2004). On The Empırıcs Of Sudden Stops: The Relevance Of Balance-Sheet Effects. NBER Workıng Paper Serıes. Paper No:10520. ss.2.Eichengreen, B., Hausmann, R. (1999). Exchange Rates and Financial Fragility. NBER Working Paper 7418. ss.3.Çoşkun, Y. (2010). Özel Sektör Borçlanma Araçları Piyasasının Gelişmesinde Düzenlemelerin Etkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 65(4), ss.7.Edwards, S.,ve Magendzo, I. I. (2003). Dollarızatıon and Economıc Performance: What Do We Really Know?. Internatıonal Journal Of Fınance And Economıcs. 8, s.351-352.Eichengreen, B. (2001). What Problems Can Dollarization Solve?. Erişim Adresi 07.09.2019: https://eml.berkeley.edu/~eichengr/policy/neworleans.pdf. Eroğlu, N., Eroğlu, İ. 2010. Merkez Bankalarının Bağımsızlığı ve TCMB’nın Bağımsızlık Tartışması Üzerine Bir Değerlendirme. Kocaeli Üniversitesi SBS Dergisi. 19, ss.125..Guidotti, P., Sturzenegger, F. ve Villar, A. (2004). On the Consequences of Sudden Stops. Economía. 4(2), s:173Feige, E., Faulend, M., Sonje, V. ve Sosic, V. (2000). Currency Substitution, Unofficial Dollarization and Estimates of Foreign Currency Held Abroad: The Case of Croatia. Sixth Dubrovnik Economic Conference. Erişim Tarihi (13.07.2019): https://econwpa.ub.uni-muenchen.de/econ-wp/if/papers/0106/0106001.pdf.İncekara, A., Mutlugün, B, ve Aksöz Yılmaz, H. (2017). Borç Dolarizasyonunun Türk İmalat Sanayii Sektörü Büyümesi Üzerine Etkisi. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi. 4(1). s.30-33Özen, A. E. (2018). Dolarizasyon Olgusu: Teorik Bir İnceleme ve Türkiye Örneği. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi. 3(1), ss.104.Palley, T. (2003). The Economics of Exchange Rates and the Dollarization Debate. Journal of Political Economy. 33(1), ss.72. Prasetyantoko, S. (2007). Debt Composition and Balance Sheet Effect of Currency Crisis in Indonesia. The Japan Economic Policy Association 5th International Conference, Dec 2006, Tokyo, Japan. ss:8-12.Rodriguez, M., Dombrow, J. (2015). Dollarization and Real Estate Market Performance: Evidence from Housing in El Salvador. Journal Of Housıng Research. 24(1), ss.37-39.Raheem, I. D. (2017). Dollarization: Asymmetry And Breaks. International Review of Applied Economics.32(5), ss.697.Studart, R. (2001). Dollarization: "An İntellectual Fad Or A Deep İnsight"?. Journal of Post Keynesian Economics. 23(4), ss.642.Taşseven Ö. Ve Çınar, S. (2015). Türkiye’de Borç Dolarizasyonunun Belirleyicileri ve Makroekonomik Göstergeler Üzerindeki Etkileri. Social Sciences Research Journal. 4(2), s.131-137. Yerdelen Tatoğlu, F. (2012). Panel Veri Ekonometrisi Stata Uygulamalı. İstanbul:Beta Basım Yayım. TUSİAD. (2005). Türkiye Sermaye Piyasalarının Gelişimine Yönelik Öneriler. Yayın No. TÜSİAD-T/2005-02/391. s:27-28.Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası [TCMB]. Sektör Bilançoları. Erişim Adresi (02.03.2019): https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/reel+sektor+istatistikleri/sektor+bilancolari