Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 3, 601 - 630, 15.12.2020

Öz

Bu araştırmanın amacı, aynı sınıfta öğrenim gören,
Türkiyeli ve Suriyeli ilkokul öğrencilerin deneyimledikleri gruplar arası
olumlu ve olumsuz temas yaşantılarını sınıf öğretmenlerinin gözünden
incelemektir. Çalışmada veri toplamak için yarı yapılandırılmış görüşme tekniği
kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 40 sınıf öğretmeni
oluşturmaktadır. Yüz yüze görüşme yapılarak toplanan verilerin analizinde,
içerik analizi ve tematik analiz birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın
sonucunda, Türkiyeli ve Suriyeli öğrencilerin gereksinim duyduklarında
birbirlerinden genellikle yardım aldıkları, birbirlerine duygusal destek
verdikleri ve dış-grup üyesi arkadaşlarını aralarına aldıkları belirlenmiştir.
Ancak Türkçenin etkin kullanılamaması durumunda hem yardım hem de duygusal
destek ve aralarına alma konusunda sorun yaşandığı, öğrencilerin genellikle
iç-grup üyesi arkadaşlarına döndükleri ve onlarla dayanıştıkları bulunmuştur.
Türkiyeli ve Suriyeli öğrenciler arasında yaşanan olumsuz temas yaşantıları
incelendiğinde, öğrencilerin birbirlerini belirli düzeyde rahatsız ettikleri ve
hakaret ettikleri görülmektedir. Burada öne çıkan temel temalar yine, ortak
dilin etkin kullanılamaması, sınıflarda yaşı büyük Suriyeli öğrencilerin
bulunması ve Türkiyeli öğrencilerin örtük önyargıları ile ailede paylaşılan
önyargılı davranışlardır. Farklı sosyal kimliklere sahip öğrencilerin birlikte
eğitim gördüğü ilkokul sınıflarında, sınıf öğretmenlerinin, öğrenciler arasında
deneyimlenen, gruplararası önyargı, dışlama, ayrımcılık gibi olumsuz
davranışlarının önlenmesinde ve dönüştürülmesinde katkı sağlayan önemli bir
aktör olduğu çalışmanın önemli bulguları arasında yer almaktadır. 

Kaynakça

  • Aboud, F. E., Mendelson, M. J., & Purdy, K. T. (2003). Cross-race peer relations and friendship quality. International Journal of Behavioral Development, 27(2), 165–173. https://doi.org/10.1080/01650250244000164
  • Alivernini, F., Manganelli, S., Cavicchiolo, E., & Lucidi, F. (2019). Measuring Bullying and Victimization Among Immigrant and Native Primary School Students: Evidence From Italy. Journal of Psychoeducational Assessment, 37(2), 226–238. https://doi.org/10.1177/0734282917732890
  • Allport, G. W. (1954). The nature of prejudice. Reading, MA: Addison Wesley.
  • Barlow, F. K., Paolini, S., Pedersen, A., Hornsey, M. J., Radke, H. R. M., Harwood, J., … Sibley, C. G. (2012). The Contact Caveat: Negative Contact Predicts Increased Prejudice More Than Positive Contact Predicts Reduced Prejudice. Personality and Social Psychology Bulletin. https://doi.org/10.1177/0146167212457953
  • Berger, R., Benatov, J., Abu-Raiya, H., & Tadmor, C. T. (2016). Reducing prejudice and promoting positive intergroup attitudes among elementary-school children in the context of the Israeli–Palestinian conflict. Journal of School Psychology, 57, 53–72. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2016.04.003
  • Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
  • Brener, L., Wilson, H., Rose, G., MacKenzie, A., & De Wit, J. (2013). Challenging stereotypes and changing attitudes: Improving quality of care for people with hepatitis C through Positive Speakers programs. Psychology, Health and Medicine, 18(2), 242–249. https://doi.org/10.1080/13548506.2012.701753
  • Brown, R., & Hewstone, M. (2005). An integrative theory of intergroup contact. Advances in Experimental Social Psychology. https://doi.org/10.1016/S0065-2601(05)37005-5
  • Chen, X., & Graham, S. (2015). Cross-Ethnic Friendships and Intergroup Attitudes Among Asian American Adolescents. Child Development, 86(3), 749–764. https://doi.org/10.1111/cdev.12339
  • Davies, K., Tropp, L. R., Aron, A., Pettigrew, T. F., & Wright, S. C. (2011). Cross-group friendships and intergroup attitudes: A meta-analytic review. Personality and Social Psychology Review, 15(4), 332-351. https://doi.org/10.1177/1088868311411103
  • Dixon, J., Levine, M., Reicher, S., & Durrheim, K. (2012). Beyond prejudice: Are negative evaluations the problem and is getting us to like one another more the solution? Behavioral and Brain Sciences, 35(6), 411–425. https://doi.org/10.1017/S0140525X11002214
  • Eagly, A. H., & Crowley, M. (1986). Gender and helping behavior: A meta-analytic review of the social psychological literature. Psychological Bulletin, 100(3), 283–308. https://doi.org/10.1037/0033-2909.100.3.283
  • Fandrem, H., Strohmeier, D., & Roland, E. (2009). Bullying in Immigrant Adolescents. Journal of Early Adolescence, 29(6), 898–923.Florack, A., Rohmann, A., Palcu, J., & Mazziotta, A. (2014). How initial cross-group friendships prepare for intercultural communication: The importance of anxiety reduction and self-confidence in communication. International Journal of Intercultural Relations, 43, 278-288. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2014.09.004
  • Graf, S., Paolini, S., & Rubin, M. (2014). Negative intergroup contact is more influential, but positive intergroup contact is more common: Assessing contact prominence and contact prevalence in five Central European countries. European Journal of Social Psychology, 44(6), 536-547. https://doi.org/10.1002/ejsp.2052
  • Hayward, L. E., Tropp, L. R., Hornsey, M. J., & Barlow, F. K. (2018). How negative contact and positive contact with Whites predict collective action among racial and ethnic minorities. British Journal of Social Psychology, 57(1), 1-20. https://doi.org/10.1111/bjso.12220
  • Hill, M. E., & Augoustinos, M. (2001). Stereotype change and prejudice reduction: Short-and long-term evaluation of a cross - cultural awareness programme. Journal of Community and Applied Social Psychology, 11(4), 243–262. https://doi.org/10.1002/casp.629
  • Hunter, L., & Elias, M. J. (2000). Interracial Friendships , Multicultural Sensitivity , and Social Competence : How Are They Related ?, 20(4), 551–573.
  • Husnu, S., & Crisp, R. J. (2010). Elaboration enhances the imagined contact effect. Journal of Experimental Social Psychology, 46(6), 943–950. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2010.05.014
  • Johnston, B. M., & Glasford, D. E. (2018). Intergroup contact and helping: How quality contact and empathy shape outgroup helping. Group Processes and Intergroup Relations, 21(8), 1185–1201. https://doi.org/10.1177/1368430217711770
  • Kim, J. (2012). Exploring the Experience of Intergroup Contact and the Value of Recreation Activities in Facilitating Positive Intergroup Interactions of Immigrants. Leisure Sciences, 34(1), 72-87. https://doi.org/10.1080/01490400.2012.633856
  • Kormos, J., Csizér, K., & Iwaniec, J. (2014). A mixed-method study of language-learning motivation and intercultural contact of international students. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 35(2), 151–166. https://doi.org/10.1080/01434632.2013.847940
  • Liebkind, K., Mäkinen, V., Jasinskaja-Lahti, I., Renvik, T. A., & Solheim, E. F. (2019). Improving outgroup attitudes in schools: First steps toward a teacher-led vicarious contact intervention. Scandinavian Journal of Psychology, 60(1), 77–86. https://doi.org/10.1111/sjop.12505
  • Loader, R. (2017). Exploring the influences on classroom-based contact via shared education in Northern Ireland. Educational Studies, 43(1), 90–109. https://doi.org/10.1080/03055698.2016.1245603
  • Mazziotta, A., Rohmann, A., Wright, S. C., Pinto, P. D. T., & Lutterbach, S. (2015). ( How ) does positive and negative extended cross ‐ group contact predict direct cross ‐ group contact and intergroup attitudes ?, 45, 653–667.
  • Meeusen, C. (2014). The parent-child similarity in cross-group friendship and anti-immigrant prejudice: A study among 15-year old adolescents and both their parents in Belgium. Journal of Research in Personality, 50(1), 46–55. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2014.03.001
  • Miles, E., & Crisp, R. J. (2014). A meta-analytic test of the imagined contact hypothesis. Group Processes and Intergroup Relations, 17(1), 3–26. https://doi.org/10.1177/1368430213510573
  • Miles, M, B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Misoska, A. T. (2014). Giving children space to express themselves: Exploring children’s views and perspectives of contact programmes in Northern Ireland and the Republic of Macedonia. Compare, 44(5), 778–800. https://doi.org/10.1080/03057925.2013.792665
  • Munniksma, A., Stark, T. H., Verkuyten, M., Flache, A., & Veenstra, R. (2013). Extended intergroup friendships within social settings: The moderating role of initial outgroup attitudes. Group Processes and Intergroup Relations, 16(6), 752–770. https://doi.org/10.1177/1368430213486207
  • Paolini, S., Harwood, J., & Rubin, M. (2010). Negative intergroup contact makes group memberships salient: Explaining why intergroup conflict endures. Personality and Social Psychology Bulletin, 36(12), 1723-1738. https://doi.org/10.1177/0146167210388667
  • Paolini, S., Hewstone, M., Cairns, E., & Voci, A. (2004). Effects of direct and indirect cross-group friendships on judgments of catholics and protestants in northern ireland: The mediating role of an anxiety-reduction mechanism. Personality and Social Psychology Bulletin, 30(6), 770–786. https://doi.org/10.1177/0146167203262848
  • Patton, Q. M. (2014). Qualitative Research & Evaluation Methods (M. Bütün ve S., B., Demir, Çev.). Ankara Pegem Akademi. (Orjinal çalışma basım tarihi, 2002).
  • Pettigrew, T. F. (1997). Generalized intergroup contact effects on prejudice. Personality and Social Psychology Bulletin, 23(2), 173–185. https://doi.org/10.1177/0146167297232006
  • Pettigrew, T. F. (1998). Intergroup contact theory. Annual Review of Psychology, 49(1), 65–85. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.49.1.65
  • Pettigrew, T. F. (2008). Future directions for intergroup contact theory and research. International Journal of Intercultural Relations, 32(3), 187-199. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2007.12.002
  • Pettigrew, T. F., Christ, O., Wagner, U., & Stellmacher, J. (2007). Direct and indirect intergroup contact effects on prejudice: A normative interpretation. International Journal of Intercultural Relations, 31(4), 411-425. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2006.11.003
  • Pettigrew, T. F., & Tropp, L. R. (2006). A meta-analytic test of intergroup contact theory. Journal of Personality and Social Psychology, 90(5), 751–783. https://doi.org/10.1037/0022-3514.90.5.751
  • Pettigrew, T. F., & Tropp, L. R. (2008). How does intergroup contact reduce prejudice? Meta-analytic tests of three mediatorsy. European Journal of Social Psychology, 38(6), 922-934. https://doi.org/10.1002/ejsp.504
  • Reimer, N. K., Becker, J. C., Benz, A., Christ, O., Dhont, K., Klocke, U., … Hewstone, M. (2017). Intergroup Contact and Social Change: Implications of Negative and Positive Contact for Collective Action in Advantaged and Disadvantaged Groups. Personality and Social Psychology Bulletin, 43(1), 121–136. https://doi.org/10.1177/0146167216676478
  • Rutland, A., & Killen, M. (2015). A developmental science approach to reducing prejudice and social exclusion: Intergroup processes, social-cognitive development, and moral reasoning. Social Issues and Policy Review, 9(1), 121–154. https://doi.org/10.1111/sipr.12012
  • Selvanathan, H. P., Techakesari, P., Tropp, L. R., & Barlow, F. K. (2018). Whites for racial justice: How contact with Black Americans predicts support for collective action among White Americans. Group Processes & Intergroup Relations, 21(6), 893–912. https://doi.org/10.1177/1368430217690908
  • Sinclair, S., Dunn, E., & Lowery, B. (2005). The relationship between parental racial attitudes and children’s implicit prejudice. Journal of Experimental Social Psychology, 41(3), 283–289. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2004.06.003
  • Swart, H., Hewstone, M., Christ, O., & Voci, A. (2010). The impact of crossgroup friendships in South Africa: Affective mediators and multigroup comparisons. Journal of Social Issues, 66(2), 309-333. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.2010.01647.x
  • Tam, T., Hewstone, M., Harwood, J., Voci, A., & Kenworthy, J. (2006). Intergroup contact and grandparent-grandchild communication: The effects of self-disclosure on implicit and explicit biases against older people. Group Processes and Intergroup Relations, 9(3), 413–429. https://doi.org/10.1177/1368430206064642
  • Techakesari, P., Barlow, F. K., Hornsey, M. J., Sung, B., Thai, M., & Chak, J. L. Y. (2015). An Investigation of Positive and Negative Contact As Predictors of Intergroup Attitudes in the United States, Hong Kong, and Thailand. Journal of Cross-Cultural Psychology, 46(3), 454–468. https://doi.org/10.1177/0022022115570313
  • Tip, L. K., Brown, R., Morrice, L., Collyer, M., & Easterbrook, M. J. (2019). Improving Refugee Well-Being With Better Language Skills and More Intergroup Contact, 10(2), 144–151. https://doi.org/10.1177/1948550617752062
  • Titzmann, P. F., Brenick, A., & Silbereisen, R. K. (2015). Friendships Fighting Prejudice: A Longitudinal Perspective on Adolescents’ Cross-Group Friendships with Immigrants. Journal of Youth and Adolescence, 44(6), 1318–1331. https://doi.org/10.1007/s10964-015-0256-6
  • Tolsma, J., van Deurzen, I., Stark, T. H., & Veenstra, R. (2013). Who is bullying whom in ethnically diverse primary schools? Exploring links between bullying, ethnicity, and ethnic diversity in Dutch primary schools. Social Networks, 35(1), 51–61. https://doi.org/10.1016/j.socnet.2012.12.002
  • Tropp, L. R., & Pettigrew, T. F. (2005). Differential relationships between intergroup contact and affective and cognitive dimensions of prejudice. Personality and Social Psychology Bulletin, 31(8), 1145–1158. https://doi.org/10.1177/0146167205274854
  • Turner, R. N., & Cameron, L. (2016). Confidence in Contact: A New Perspective on Promoting Cross-Group Friendship Among Children and Adolescents. Social Issues and Policy Review, 10(1), 212–246. https://doi.org/10.1111/sipr.12023
  • Turner, R. N., & Crisp, R. J. (2010). Imagining intergroup contact reduces implicit prejudice. British Journal of Social Psychology, 49(1), 129-142. https://doi.org/10.1348/014466609X419901
  • Turner, R. N., Crisp, R. J., & Lambert, E. (2007). Imagining intergroup contact can improve intergroup attitudes. Group Processes and Intergroup Relations, 10(4), 427–441. https://doi.org/10.1177/1368430207081533
  • Turner, R. N., Hewstone, M., Voci, A., & Vonofakou, C. (2008). A Test of the Extended Intergroup Contact Hypothesis: The Mediating Role of Intergroup Anxiety, Perceived Ingroup and Outgroup Norms, and Inclusion of the Outgroup in the Self. Journal of Personality and Social Psychology, 95(4), 843. https://doi.org/10.1037/a0011434
  • Vezzali, L., Giovannini, D., & Capozza, D. (2012). Social antecedents of children ’ s implicit prejudice : Direct contact , extended contact , explicit and implicit teachers ’ prejudice, 9(5), 569–581.
  • Vezzali, L., Stathi, S., Crisp, R. J., & Capozza, D. (2015). Comparing direct and imagined intergroup contact among children: Effects on outgroup stereotypes and helping intentions. International Journal of Intercultural Relations, 49, 46-53. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2015.06.009
  • Vezzali, L., Stathi, S., Giovannini, D., Capozza, D., & Visintin, E. P. (2015). “And the best essay is.”: Extended contact and cross-group friendships at school. British Journal of Social Psychology, 54(4), 601–615. https://doi.org/10.1111/bjso.12110
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yıllara göre geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler (2018). http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713
Toplam 58 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Özlem Serap Özkan Bu kişi benim 0000-0002-1914-750X

Mustafa Tercan 0000-0002-1801-9610

Abbas Türnüklü 0000-0002-7209-0768

Tarkan Kaçmaz Bu kişi benim 0000-0003-0067-0509

Yayımlanma Tarihi 15 Aralık 2020
Gönderilme Tarihi 20 Kasım 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 24 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Özkan, Ö. S., Tercan, M., Türnüklü, A., Kaçmaz, T. (2020). GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(3), 601-630.
AMA Özkan ÖS, Tercan M, Türnüklü A, Kaçmaz T. GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ. TSA. Aralık 2020;24(3):601-630.
Chicago Özkan, Özlem Serap, Mustafa Tercan, Abbas Türnüklü, ve Tarkan Kaçmaz. “GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 24, sy. 3 (Aralık 2020): 601-30.
EndNote Özkan ÖS, Tercan M, Türnüklü A, Kaçmaz T (01 Aralık 2020) GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 24 3 601–630.
IEEE Ö. S. Özkan, M. Tercan, A. Türnüklü, ve T. Kaçmaz, “GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ”, TSA, c. 24, sy. 3, ss. 601–630, 2020.
ISNAD Özkan, Özlem Serap vd. “GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 24/3 (Aralık 2020), 601-630.
JAMA Özkan ÖS, Tercan M, Türnüklü A, Kaçmaz T. GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ. TSA. 2020;24:601–630.
MLA Özkan, Özlem Serap vd. “GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 24, sy. 3, 2020, ss. 601-30.
Vancouver Özkan ÖS, Tercan M, Türnüklü A, Kaçmaz T. GRUPLARARASI OLUMLU VE OLUMSUZ TEMAS: AYNI SINIFTA EĞİTİM GÖREN TÜRKİYELİ VE SURİYELİ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF İÇİ İLİŞKİLERİNİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ. TSA. 2020;24(3):601-30.