DİJİTAL YERLİLERDE ÇEVRİMİÇİ BİLGİ ARAMA STRATEJİLERİ: DİJİTAL OKURYAZARLIK DÜZEYİNİN YORDAYICI ROLÜ

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 2, 532 - 542, 21.08.2024

Hanife Göker , Hakan Tekedere

https://doi.org/10.20296/tsadergisi.1274856

Öz

Bu çalışmada dijital yerliler arasında çevrimiçi bilgi arama stratejileri ve dijital okuryazarlık düzeyleri, çevrimiçi bilgi arama stratejisinde dijital okuryazarlık becerisine ilişkin alt faktörlerin yordayıcı rolü ve dijital okuryazarlık ile çevrimiçi bilgi arama stratejileri arasındaki korelasyonun analiz edilmesine odaklanılmıştır. Prensky bireyleri teknolojik yeterliliklerine göre 1980 öncesinde doğan bireyleri dijital göçmen, 1980 sonrasında doğan bireyleri ise dijital yerli olmak üzere iki gruba ayırmıştır. Çalışmanın örneklemini Gazi Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan, gönüllü katılım sağlayan ve yaş aralığı 19 ile 39 arasında değişen 526 dijital yerli oluşturmaktadır. Veriler “Çevrimiçi Bilgi Arama Stratejileri Ölçeği” ve “Dijital Okuryazarlık Ölçeği” kullanılarak Google form kullanılarak çevrimiçi ortamda toplanmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veriler Pearson korelasyon analizi, betimsel istatistikler ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılarak analiz edildi. Bulgular; dijital yerlilerde çevrimiçi bilgi arama stratejilerinin ölçek orta puanının üzerinde olduğu (x̄=4.806, ölçeğin orta puanı=3) ve dijital okuryazarlık düzeylerinin ölçek orta puanın üzerinde olduğunu (x̄=3.968, ölçeğin orta puanı=2.5) göstermektedir. Bununla birlikte çevrimiçi bilgi arama stratejileri ve dijital okuryazarlık düzeylerinin tutum (r=.30), teknik (r=.48), bilişsel (r=.28) ve sosyal (r=.31) faktörleri arasında pozitif yönde bir korelasyon olduğu ve çevrimiçi bilgi arama stratejilerini, dijital okuryazarlık faktörlerinin anlamlı düzeyde yordadığı (R2=.24) tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda dijital yerlilerin, dijital okuryazarlık düzeylerini ve çevrimiçi bilgi arama stratejilerini geliştirmeye yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital okuryazarlık, dijital yerli, çevrimiçi bilgi arama, çoklu regresyon, bilgi arama stratejileri

Kaynakça

• Aşkar, P. ve Mazman, S. G. (2013). Çevrimiçi bilgi arama stratejileri envanterinin Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(168), 167-182.