Yaşlı Penceresinden Yaşlılığı Okumak: Algı, Deneyim ve Değerlendirmeler (Artvin Örneği)

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 2, 430 - 452, 04.08.2025

Nurullah Yelboğa

https://doi.org/10.20296/tsadergisi.1548663

Öz

Yaşlılık, insan gelişiminin son dönemi olarak kabul edilmekte, yaşlanma ise “bireysel olarak giderek ölümle sonuçlanacak biçimde canlılık etkinliklerinin azalması” olarak tanımlanmaktadır. Dünyada ve Türkiye’de yaşlı nüfusun giderek arttığı bilinen bir durumdur. Dünya genelinde özellikle 19. yüzyıldan sonra yaşlı olarak kabul edilen kişi sayısı dikkat çekmeye başlamıştır. Türkiye de yakın bir geçmişte sahip olduğu yaşlı nüfus oranı nedeniyle yaşlı nüfuslu bir ülke olarak sınıflandırılmaktadır. Dolayısıyla bilim dünyasında yaşlılık alanı ve bu dönemin sorunlarına yönelik ilgi artmış durumdadır. Özellikle yaşlılığın modern hayatta daha çok olumsuz bir dönem olarak anılması ve bu dönemdeki psikolojik, sosyal, fizyolojik, ekonomik ve kronolojik değişim ve gelişimler yaşlılık alanını irdelemeye değer kılmaktadır. Bu perspektifle bu çalışma Artvin ilinde yaşamakta olan 65 yaş ve üstü yaşlı bireylerin yaşam deneyimlerini, yaşlılık algılarını, aile ilişkilerini ve bu dönemde yaşadıkları sorunları ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda nitel desende yürütülen çalışma için 32 yaşlı bireyle derinlemesine görüşmeler yapılarak veriler elde edilmiştir. Çalışma sonucunda “yaşlılığı tanımlama”, “aktif yaşlılık”, “yaşlılık ve yalnızlık”, “maneviyat ve dini yaşam” ve “aile ilişkileri” temaları ortaya çıkmıştır. Böylece yaşlılık döneminin detaylı bir okuması yapılarak sağlıklı ve başarılı yaşlanma için bu döneme özgü bazı psikososyo-ekonomik izlere ve farklı boyutlardan yaşlı deneyimlerine ulaşılmış ve bu bilgiler doğrultusunda bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık algısı , Aktif yaşlılık , Yaşlılık ve yalnızlık , Yaşlılarda maneviyat

Etik Beyan

Gerekli etik kurul izni alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurumdan destek alınmamıştır.

Kaynakça

• Ağırman, E., Gençer, M. Z., Arıca, S., Kaya, E. & Eğici, M. T. (2017). Huzurevinde, evde ailesiyle ve yalnız yaşayan yaşlı bireylerde depresyon, yalnızlık hissi düzeylerinin karşılaştırılması. Çağdaş Tıp Dergisi, 7(3), 234-240. https://doi.org/10.16899/gopctd.349938