Lise Öğrencilerinin Ders Dışı Sportif Etkinliklere Yönelik Tutumları ve Sosyalleşme Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 34 - 42, 03.11.2025

Hasan Karakoç , Serkan Revan , Şükran İribalcı

https://doi.org/10.46385/tsbd.1742050

Abstract

Bu çalışmanın amacı lise öğrencilerinin ders dışı sportif etkinliklere yönelik tutumlarını ve sosyalleşme düzeylerini çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Çalışmanın örneklem grubunu 628 kadın ve 593 erkek lise öğrencisi oluşturmuştur. Çalışmada veri toplama aracı olarak “Ders dışı sportif etkinliklere yönelik öğrenci tutum ölçeği” (DSEÖTÖ) ve “Sosyalleşme düzeyi ölçeği” (SDÖ) kullanılmıştır. Toplanan veriler, SPSS 23.0 programı ile analiz edilmiştir. Toplanan veriler üzerinde analizlere geçilmeden önce belirlenen sınırlar içinde olup olmadıkları, istatistiksel analizlerde kullanılamayacak kadar eksik veya hatalar barındırıp barındırmadıkları Keşfedici Veri Analizi (Exploratory Data Analysis, EDA) ile kontrol edilmiştir. Lise öğrencilerinin demografik değişkenlere göre ders dışı sportif etkinliklere yönelik tutumlarının, sosyalleşme düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığı parametrik testlerle sınanmıştır. Çoklu karşılaştırmalar için, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmış, ikili karşılaştırmalar için bağımsız gruplar t Testi kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonucu ortaya çıkan grup farklılıkların kaynağını belirlemek üzere, varyansların homojen olduğu durumlarda Tukey HSD ve LSD çoklu karşılaştırma testleri; varyansların homojen olmadığı durumlarda ise Tamhane’s T2 çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda lise öğrencilerinin sportif etkinliklere yönelik tutumları ile cinsiyet ve yaş arasında, sosyalleşme düzeyleri ile ise sadece yaş değişkeni arasında anlamlı düzeyde farklılık tespit edilmiştir (p<0,05). Ayrıca DSEÖTÖ alt boyutları ve ölçek toplamına ait puan ortalamaları ile SDÖ puan ortalamaları arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,01). Sonuç olarak, lise düzeyindeki öğrencilerinin ders dışı sportif etkinliklere yönelik tutumlarının artışına paralel olarak sosyalleşme düzeylerinin de arttığı söylenebilir.

Keywords

Ders dışı sportif etkinlere yönelik tutum , Lise öğrencileri. , Sosyalleşme

An Analysis of High School Students' Attitudes Towards Extracurricular Sports Activities and Their Socialization Levels According to Some Variables

Abstract

The aim of this study is to examine the attitudes of high school students towards extracurricular sporting activities and their socialization levels according to various variables. The study sample consisted of 628 female and 593 male high school students. The "Student Attitude Scale Towards Extracurricular Sporting Activities" (SASESA) and the "Socialization Level Scale" (SLS) were used as data collection tools. The collected data were analyzed using SPSS 23.0. Before proceeding with the analysis, the collected data were checked for accuracy, incompleteness, or errors that could not be used in statistical analyses using Exploratory Data Analysis (EDA). Parametric tests were used to test whether high school students' attitudes towards extracurricular sporting activities and their socialization levels differed according to demographic variables. One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was used for multiple comparisons, and the independent samples t-test was used for pairwise comparisons. To determine the source of group differences revealed by one-way analysis of variance, Tukey's HSD and LSD multiple comparison tests were used when variances were homogeneous, and Tamhane's T2 multiple comparison test was used when variances were not homogeneous. The significance level was accepted as 0.05. As a result of the analyses, a significant difference was found between high school students' attitudes towards sporting activities and gender and age, and between their socialization levels and only the age variable (p<0.05). Furthermore, a positive, moderately significant correlation was found between the mean scores of the SASESA sub-dimensions and the total scale, and the mean scores of the SLS (p<0.01). In conclusion, it can be said that the socialization levels of high school students increased in parallel with the increase in their attitudes towards extracurricular sporting activities.

Keywords

Extracurricular sports activities , Socialization , High school students.

References

• Akalan, O. (2009). İlköğretim kurumlarındaki okul takımlarında yer alan SBS ve OKS’deki başarılarının araştırılması (Kütahya İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Akşit, M. A. (2020). Kültürel yapı, Yaşam süresince; Bebeklikten ölüme kadar, bize yaşama engel değil olumlu katkı sağlamalıdır. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi, 5(1), 212-270.
• Arpacı, S. (2020). Ortaöğretim Öğrencilerinin İnternet Kullanım Süreleri ve Sosyal Medya Kullanım Düzeyleri İle Öğrencilerin Sosyalleşme Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kastamonu.
• Balci, İ. (2023). Muş İli Spor Lisesi Öğrencilerinin Demografik Özelliklerine Göre Saldırganlık Ve Sosyalleşme Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Muş.
• Başkonuş, T. (2020). Ortaöğretim Öğrencilerinin Spora Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi (Kırşehir İli Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 6 (2), 365-376.
• Berber, R. (2011). Sporun İşitime Engellilerin Sosyalleşmesi Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Kütahya.
• Bucher, A. C. ve Bucher, R. D. (1974). Recreation for Today Society. FrenticeHall. Inc. Englewood Cliffs, Nev Jersey, 7.
• Ceyhun, S. (2008). Spor Tesislerinin Rekreatif Açıdan Kullanımı. Kastamonu Education Journal, 16(1), 325-332. Dalkılıç, M. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Sportif Faaliyetlere Katılım Düzeyi ve İletişim Becerileri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Beden Eğitimi Öğretmenliği Anabilim Dalı, Karaman.
• Hacıcaferoğlu, S. ve Sümer, H. (2019). Okul spor faaliyetlerinin sporcu öğrencilerin sosyalleşmelerine yönelik katkısını bazı değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Cultural and Social Studies, 5(2), 704-716.
• Ioan, T. D., Mihaela, C. ve Sorin, D. (2011). Socializing students in physical education and sports activıties. Ovidius University Annals. Series Physical Education and Sport / Science, Movement and Health. 11(2), 638-644.
• İlhan, L. (2008). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda beden eğitimi ve sporun sosyalleşme düzeylerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 315-324.
• Karaküçük, S. (1989). Beden eğitimi öğretmenlerinin etkinlik alanları. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1).
• Karataş, E. Ö., Savaş, B. Ç. ve Karataş, Ö. (2021). Beden eğitimi, spor ve oyunun sosyalleşme üzerine etkisi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-16.
• Karavelioğlu, D. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Beden Eğitimi ve Spora Yönelik Tutumları İle Ders Dışı Sportif Etkinliklere Katılma / Katılmama Nedenleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Koca, M. E. ve Salici, O. (2019). Spor Yapan ve Yapmayan Lise Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin İncelenmesi: Isparta Örneği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 10(2), 186-197.
• Mat, M. (2020). Okul Sporlarına Katılan ve Katılmayan Ortaöğretim Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin İncelenmesi (Isparta İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Mendoza, R. (2000). Diferencias de género en los estilos de vida de los adolescentes españoles: implicacionespara la promoción de la salud y para el fomento de la actividad física-deportiva. En: Educación física y salud. Actasdel Segundo Congreso Internacional de Educación Física. Cádiz: FETE-UGT. Cádiz, 765-790.
• Niemiec, C. P., Lynch, M. F., Vansteenkiste, M., Bernstein, J., Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (2006). The antecedents and consequences of autonomous self-regulation forcollege: A self-determination the ory perspective on socialization. Journal of adolescence, 29(5), 761-775.
• Pano, G. ve Markola, L. (2011). 14-18 Years Old Children Attitudes, Perception and Motivation Towards Extra Curricular Physical Activity and Sport. 6th INSHS International Christmas Sport Scientific Conference, 11-14 December, Szomathely, Hungary.
• Subramanıam, P. R. ve Silverman, S. (2007). Middle School Students Attitudes Toward Physical Education. Teaching and Teacher Education. 23(5), 602-611.
• Şahin, Ü. ve Karatekin, K. (2022). İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Katılım Beceri Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 98–117.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Sixth Edition. Boston/USA, Pearson Education.
• Tekin, G., Amman, M. T., ve Tekin, A. (2009). Serbest zamanlarda yapılan fiziksel egzersizin üniversite öğrencilerinin depresyon ve atılganlık düzeylerine etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 149-159.
• Yılmaz, A. ve Güven, Ö. (2018). Ders Dışı Sportif Etkinliklere Yönelik Öğrenci Tutum Ölçeğinin psikometrik özelliklerinin incelenmesi (DSEÖTÖ). Journal of Human Sciences, 15(4), 1979-1992.
• Yılmaz, A. (2019). Lise Öğrencilerinin Ders Dışı Sportif Etkinliklere Yönelik Tutumları ile Okula Bağlanma Durumlarının İncelenmesi, Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 50-63.