Türk Halk Oyunları Yarışma Sporcularının Zihinsel Dayanıklılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Year 2024, Volume: 26 Issue: 3, 498 - 510, 31.12.2024

Zeynel Turan

https://doi.org/10.15314/tsed.1471522

Abstract

Halk oyunları, sadece kültürel bir ifade biçimi olmanın ötesinde, aynı zamanda fiziksel bir aktivite ve koordinasyonun mükemmel bir birleşimini de temsil etmektedir. Kültürel ve sanatsal bir faaliyet olmasının yanısıra bir spor dalı olarak da kabul edilen halk oyunlarını icra eden yarışma sporcularının Zihinsel Dayanıklılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Bakımından incelenmesi bu çalışmanın konusunu ve amacını oluşturmaktadır. Nicel araştırma yöntemlerinden, Tarama modeline dayalı, Betimsel bir araştırma olan bu çalışmaya Türkiye Halk Oyunları Federesyonunca 2023-2024 sezonunda düzenlenen “gençler” kategorisi Türkiye Şampiyonasında yarışan takımlarda lisanslı olarak 18 ilden yarışmaya katılan 216’sı kadın, 167’si erkek olmak üzere toplam 383 halk oyunu sporcu katılmıştır. Araştırmada, halk oyunu sporcularının zihinsel dayanıklılık seviyelerini tespit etmek amacıyla “Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri” kullanılmıştır. Ölçümlerde Parametrik testlerden Independent Samples t-Test ve One Way Anova kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre, çalışmaya katılan halk oyunları yarışma sporcularında cinsiyete göre erkek sporcular lehine istatistiki bakımdan anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Yaş değişkenine göre anlamlı fark bulunamazken, spor yapma yılı değişkenine göre anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir. Haftalık antrenman sayısı değişkenine göre gruplar arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür.

Keywords

Türk Halk Oyunları, Zihinsel Dayanıklılık, Yarışma Sporcuları

Investigation of Mental Endurance Levels of Turkish Folk Dance Competition Athletes According to Various Variables

Abstract

Folk dances are not only a form of cultural expression, but also represent a perfect combination of physical activity and coordination. In addition to being a cultural and artistic activity, the subject and purpose of this study is to examine the Mental Endurance Levels of the competition athletes performing folk dances, which are accepted as a sport branch, in terms of various variables. A total of 383 folk dance athletes, 216 women and 167 men, participated in this study, which is a descriptive research based on the Scanning model, one of the quantitative research methods, from 18 provinces as licensed in the teams competing in the "youth" category Turkish Championships organised by the Turkish Folk Dance Federation in the 2023-2024 season. In the study, "Mental Endurance Inventory in Sport" was used to determine the mental endurance levels of folk dance athletes. Independent Samples t-Test and One Way Anova from parametric tests were used in the measurements. According to the results of the research, it was determined that there was a statistically significant difference in favour of male athletes according to gender in the folk dance competition athletes participating in the study. While there was no significant difference according to the age variable, it was determined that there was a significant difference according to the year of doing sports. There was no significant difference between the groups according to the weekly training number variable.

Keywords

Folk Dance, Mental Endurance, Competition

References

• 1. Ağırbaş Ö, Çolak M, Ağgön E. Erzincan yöresi halk oyunlarının görsel ve işitsel reaksiyon zamanları üzerine etkisi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2015; 10(1): 47-55.
• 2. Altıntaş A, Koruç PB. Sporda zihinsel dayanıklılık envanteri’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi (SZDE). Spor Bilimleri Dergisi, 2017; 27(4): 162-171.
• 3. Arısoy A, Koçyiğit B. Halk oyunları ve zihinsel antrenman. K. Öner (ed), Sportif yönleriyle Türk halk oyunları. İçinde. 2022; 179-190. İstanbul: Efe Akademi Yayınları.
• 4. Ayaş EB, Murathan F, Murathan G. Farklı liglerdeki futbolcuların zihinsel dayanıklılık özellikleri ile fiziksel uygunluk durumlarının incelenmesi. Kesit Akademi Dergisi, 2020; 6(22): 80-89.
• 5. Bahadır G, Adi̇loğulları İ. The relationship between of emotional intelligence and mental toughness in athletes studying in universities. International Journal of Sport, Exercise & Training Sciences, 2020; 6(4): 117-128.
• 6. Birinci MC. Futbol ve voleybol sporcularının zihinsel dayanıklılık ve öz yeterlilik ilişkinin incelenmesi. Beden Eğitimi Spor Sağlık ve Efor Dergisi, 2022; 1(2): 117-125.
• 7. Çakıcı HA, Taşpinar HA, Dereli̇Oğlu M. Futbol oyuncularının pozisyonel rekabet düzeyleri ile zihinsel dayanıklıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. ÇOMÜ Spor Bilimleri Dergisi, 2023; 6(3): 118-135.
• 8. Çeti̇nkaya T, Ayhan R. spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin serbest zaman okuryazarlık ve zihinsel dayanıklılık düzeyleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2023; 28(4): 300-307.
• 9. Demir P, Çelebi M. Spor bilimleri fakültesinde eğitim gören mücadele sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi. International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), 2019; 5(2): 188-99.
• 10. Demir G, Türkeli A. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmalır Dergisi, 2019; 4(1): 10-24.
• 11. Dwarika MS, Haraldsen H M. Mental health in dance: A scoping review. Movement Science and Sport Psychology, a section of the journal Frontiers in Psychology, 2023; 1.
• 12. Efe M. Profesyonel ve amatör futbolcuların zihinsel dayanıklılık ve imgeleme durumlarının sporculuk düzeyi ve sporculuk yılı değişkenleri açısından incelenmesi. Spor, Sağlık ve Eğitim Araştırmaları Dergisi 2023; 2(1): 68-79.
• 13. Ekmekçioğlu İ, Bekâr C, Kaplan M. Türk Hak Oyunları. 1.Baskı, 2001; İstanbul: Esin Yayınevi.
• 14. Erbaş Ü. Mücadele sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının bazı değişkenler açısından İncelenmesi. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 2022; 48.
• 15. Erdoğan, İ. Pozitivist Metodoloji. 2007Ankara: Erk Yayınları.
• 16. Erdoğan M, Bezci Ş. Fiziksel aktivite ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin uyku kalitesine etkisi. Özgür Yayınları; 2023.
• 17. Eroğlu O, Ünveren A, Ayna Ç, Müftüoğlu NE. Spor bilimleri fakültesindeki öğrencilerin sporda zihinsel dayanıklılık ve sporda ahlaktan uzaklaşma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 2020; 4(2): 100-10.
• 18. Gerek Z. Halk oyunları ve szpor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin fiziksel uygunluklarının Eurofit ile karşılaştırılması. Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2007.
• 19. Gerek Z. Halk oyunları ve spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin fiziksel uygunluklarının Eurofit ile karşılaştırılması. Atatürk Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2010; 9(1): 11-21.
• 20. Göktaş Z, Güzel MC. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 2023; 24(1): 61-72.
• 21. Gupta S, McCarthy PJ. The sporting resilience model: A systematic review of resilience in sport performers. Front Psychol, 2022; 13:1003053.
• 22. Gülhan A, Şahin A. Sporcularda duygusal öz yeterliliğin zihinsel dayanıklılğı belirlemedeki rolü. International Journal of Turkish Sport and Exercise Psychology, 2021; (1): 58-73.
• 23. Gürer B, Alıncak F, Özen G. Bir doğa turizmi olarak macera yarışlarına katılan sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2019; 24(4): 215-226.
• 24. Güvendi̇ B, Can HC, Işim AT. Triatlon sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının karar verme stilleri ile ilişkisinin incelenmesi. International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), 2020; 6(1): 146-160.
• 25. Hacicaferoğlu S. Hacıcaferoğlu B, Seçer M. Halk oyunları branşına katılan sporcuların yarışma öncesi kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 2015; 3(12): 288-288.
• 26. Huang HC, Hsieh HH, Chang CM, Lu YC, Mui WC. An exploration of dance learning stress sources of elementary school dance class students with artistic abilities: the ınfluences of psychological capital and self-concept. International Journal of Environmental Research and Public Health, 2022; 19(12): 7398.
• 27. Hüdaver Ö, Karcılılar A. Morpa Spor Ansiklopedisi (5). 2005. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• 28. İlhan A. Tenis oyuncularının zihinsel dayanıklılık düzeyleri. Journal of Global Sport and Education Research, 2022; III(2): 28-35.
• 29. İri R, Yılmaz A, Aktuğ, ZB. Elit futbol ve hentbolcuların fiziksel uygunluk düzeyleri ve motorik özelliklerinin karşılaştırılması. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2016; 8(1): 19-25.
• 30. Kalkavan A, Özdi̇lek Ç, Çakir G. Dağ bisikletçilerininin zihinsel dayanıklılık düzeylerinin araştırılması. Atatürk Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2020; 22(2).
• 31. Kara R, Şahi̇n A. The role of social support in determining mental toughness in athletes. International Journal of Turkish Sport and Exercise Psychology, 2021; 1-14.
• 32. Karasar N. Bilimsel araştırma yöntemi. (19. Baskı), Ankara: Nobel Yayın. 2009
• 33. Katen j. Competition and cognition: Theorizing an autopoietic pedagogy of performance within competitive dance. Journal of Dance Education, 2021; 21(3): 140-148
• 34. Kayhan RF, Aydoğan H, Hacicaferoğlu S, Erdemi̇r İ. Takım ve bireysel sporlar ile ilgilenen sporcuların zihinsel dayanıklılık durumlarının incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018; 5 (2): 55-64.
• 35. Koç İ, Gençay ÖA. Badminton sporcularının zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2021; 15(1): 110-124.
• 36. Koç İ, Ergi̇n, Gencer E, Marangoz İ. Zihinsel dayanıklılık ile parkur performansı üzerine ilişkisel bir araştırma. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2022; 5(4): 858-870.
• 37. Koçyi̇ğit B. Zihinsel dayanıklılık ile öz yeterlik arasındaki ilişki. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2022; 5(4): 871-881.
• 38. Koutedakis Y, Kalinoglou AS, Metsios MG. The significance of muscular strength in dance. Journal of Dance MedicineScience, 2005; 9(1): 29-34.
• 39. Kurtulget E, Kaplan G, Çepi̇kkurt F. Basketbolcularda tutkunluk ve zihinsel dayanıklılığın tükenmişliği belirlemedeki rolü. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 2018; 2(2): 82-91.
• 40. Kurudi̇rek Mİ, Kurudi̇rek A, Karababa B, Bi̇ndesen MA, Yılmaz E. Buz hokeyi oyuncularının sporda zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2022; 5 (Özel Sayı 1): 295-308.
• 41. Lakes KD, Marvin S, Rowley J, Nicolas MS, Arastoo S, Viray L, Orozco A, Jurnak F. Dancer perceptions of the cognitive, social, emotional, and physical benefits of modern styles of partnered dancing. Complementary Therapies in Medicine, 2016; (26): 117-122.
• 42. Levy, FJ. Dance/Movement Therapy: A Creative Arts Approach. Human Kinetic. 1992.
• 43. O’Brien McMKH, Rowan M, Willoughby K, Griffith K, Christino MA. Psychological resilience in young female athletes. International Journal of Environmental Research and Public Health, 2021; 18: 8668.
• 44. Meggs J, Chen MA. Mental toughness and attributions of failure in high performing male and female swimmers. Journal of Human Sport and Exercise, 2018; 13(2): 276-284.
• 45. Menteş G, Saygın Ö. Investigation of mental toughness and cognitive flexibility of e-sports and traditional sports. International Journal of Sport, Exercise & Training Sciences, 2019; 5(4): 238–250.
• 46. Meekums, B, Karkou, V, Koch, S. (Eds.). Dance and Mental Health: Towards a New Social Psychology of Dance. Routledge. 2017
• 47. Morgan PB, Fletcher D, Sarkar M. Recent developments in team resilience research in elite sport. Current Opinion in Psychology 2017; (16): 159–164.
• 48. Murcia, C. Q., Kreutz, G., Bongard, S., & Kotz, S. S. J. The psychological benefits of partner dance. Journal of Dance Medicine & Science, (2010); 14(1): 32-39.
• 49. Okdan B. Halk oyunları çalışmalarının kan oksidatif stres düzeyi ile lipid ve lipoproteinleri üzerine etkisi [Yayınlanmamış]. [İzmir]: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Ensitüsü; 2016.
• 50. Orhan S, Ünlü H. Futbolcularda zihinsel dayanıklılık ve hedef yöneliminin akıl dışı performans inançları ile ilişkisi: kesitsel çalışma. Turkiye Klinikleri J Sports Sci. 2022; 14(1): 11-21.
• 51. Özdinç, M. (2022). Halk oyunlarının diğer spor dallarıyla ilişkisi. K. Öner (ed.), Sportif Yönleriyle Türk Halk Oyunları. İçinde (329-336). Efe Akademi.
• 52. Parlak N. Amatör futbolcularda zihinsel antrenmanın zihinsel dayanıklılığa etkisinin incelenmesi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2023; 10(1): 83-100.
• 53. Russel JA. Preventing dance injuries: current perspectives. Open Access Journal of Sports Medicine, 2013; (4): 199-210.
• 54. Sarı İ, Sağ S, Demir AP. Sporda zihinsel dayanıklılık: taekwondo sporcularında bir inceleme. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2020; (22): 4.
• 55. Sarkar M, Fletcher D. Psychological resilience in sport performers: a review of stressors and protective factors. Journal of Sports Sciences, 2014; 1-16.
• 56. Sevi̇nç K, Özmutlu İ, Kapçak V. Futbol ve basketbol sporcularının zihinsel dayanıklılık ile yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 2022; 4(2): 38-46.
• 57. Sheard M, Golby J, Van Wersch A. Progress towards construct validation of the Sports Mental Toughness Questionnaire (SMTQ). European Journal of Psychological Assessment, 2009; 25(3): 186-193.
• 58. Şahi̇nler Y, Ersoy A. Sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education, 2019;5(2): 168-77.
• 59. Şahi̇nler Y, Beşler HK. Takım ve mücadele sporları yapan bireylerin zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kilis 7 Aralık üniversitesi beden eğitimi ve spor bilimleri dergisi, 2021; 5(2): 133-144.
• 60. Şi̇mşek B, Kartal A. Takım ve bireysel sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2023; (7)1: 27-40.
• 61. Tangkudung AWA, Haqiyah A, Tangkudung J, Abidin D. Mental toughness of martial art athletes based on age and gender. Journal of Physical Education, Sport, Health and Recreation, 2021; 10 (2): 66-70.
• 62. Taşkın AH, Arı Y, Özmutlu İ. Farklı değişkenlere göre sporda zihinsel dayanıklılık: Spor bilimleri fakültesi örneği. International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), 2022; 8(2): 495,507.
• 63. Tekkurşun Demi̇r, G., Türkeli̇, A. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2019: 4(1): 10-24.
• 64. Toktaş S, Demir A. Aktif spor yapan üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ ve sporda zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. ROL Spor Bilimleri Dergisi, 2023; (özel Sayı 1): 455-472.
• 65. Turan, M., Mavi̇Baş, M., Savaş, B. Ç. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporda mental dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2022; 2(2): 52-70.
• 66. Turan A, Turan Z. Zeybek ve kafkas halk oyuncularının fiziksel uygunluk parametrelerinin incelenmesi ve karşılaştırılması. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2023; 6 (Özel Sayı 1): 790-807.
• 67. Türkay C, Adana yöresi halk oyunlarının kalp atım hızı değerlerini üzerine etkilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış. Sakarya: Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü; 2019.
• 68. Uçar UM, Kaplan T. Konya amatör lig futbolcularında zihinsel dayanıklılığın incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2020; 14(2): 145-157.
• 69. Ulukan M. Güreşçilerde tutkunluk ile zihinsel dayanıklılık ilişkisinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Journal Of Social, Humanities And Administrative Sciences, 2020; 6(29): 1284-1295.
• 70. Ünver D, Karacabey K. Futbolda Fizyolojik ve Zihinsel Dayanıklılık: Profesyonel Futbolcular üzerine bir uygulama. International Journal of Turkish Sport and Exercise Psychology, 2022; 1: 19-29.
• 71. Ünveren, A. Düzenli halk oyunları çalışmalarının bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelere etkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2006; 8(1): 28-35.
• 72. Var L, Bozdağ B, Oğur YG, Kılınç İS. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kuyulu, İ., Zorba, E. (ed). Spor Bilimlerinde Akademik Çalışmalar-18. İçinde. 2022; 41-63. İzmir: Duvar Yayınları.
• 73. Waugh, M., Grunseit, A. C., Mathieu, E., Merom, D. The psychometric properties of a novel task-based dance self-efficacy measure for older adult dance program participants. ArtsHealth, 2023; 15(1): 33-52.
• 74. Yalçın Y, Demi̇rağ H, Kaya Ş, Eroğlu M. Halk oyuncularında zihinsel antrenmanın başarı motivasyonu düzeyini yordaması. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2022; 20(1): 1-14.
• 75. Yarayan Y. E. Elit düzeyde bireysel ve takım sporu yapan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Journal of International Social Research, 2018; 11(57): 992-999.
• 76. Yıldırım I. Ö, Kocaekşi̇ S. Güreşçilerde zihinsel dayanıklılık, öz yeterlik inancı ve sportif kendine güven düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), 2020; 6(2): 392-406.
• 77. Yılmaz A. Sporda Zihinsel Dayanıklılık. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 2021; 4(2): 23-42.
• 78. Zembat R, Mertoğlu E, Jeongsuk C. 5-6 Yaş çocuklarına yönelik hazırlanan ritm eğitimi programının çocukta ritm duyusunun gelişimine etkisinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2010; 18(1): 47-60.
• 79. Casa DJ, Armstrong LE, Hillman SK, Montain SJ, Reiff RV, Rich BSE, Roberts WO, Stone JA. National athletic trainers' association position statement: fluid replacement for athletes. Journal of Athletic Training, 2000; 35(2): 212-224.
• 80. American College of Sports Medicine. Joint position stand: Nutrition and athletic performance. Med Sci Sports Exerc, 2000; 32(12): 2130–2145.
• 81. Cohen J. Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. 2nd ed. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Assoc, 1988; 274–275.
• 82. Bangsbo J. Physiology of Training. In: Science and Soccer, Relly, T and Williams, AM, eds. New York: Roudlegde, 2003.