Health Literacy, Healthy Lifestyle Behaviours and Physical Activity in Sports Sciences Faculty Students: A Mediation Analysis

Year 2025, Volume: 27 Issue: 1, 167 - 176, 30.04.2025

Emrah Yılmaz , Murat Çimen

Abstract

This study aims to investigate whether the health literacy of sports science faculty students positively influences their physical activity and whether healthy lifestyle behavior plays a mediating role in the relationship between health literacy and physical activity. The research was conducted in quantitative research method and relational screening model. A total of 262 (F=110, M=152) students studying at Süleyman Demirel University Faculty of Sport Sciences participated in the study voluntarily. Personal Information Form, Turkey Health Literacy Scale-32, Health Promotion Scale, International Physical Activity Questionnaire Short Form were used for the research data. The data were analyzed using Process Macro v3.3 plug-in with model 4 and 5000 resampling method with a 95% confidence interval. As a result of the study, it was determined that health literacy did not have a statistically significant effect on physical activity in sport sciences faculty students, but healthy lifestyle behavior played a mediating role in the relationship between health literacy and physical activity. As a result, it can be said that increasing the health literacy of sport sciences students may be important in participation in physical activity by increasing healthy lifestyle behaviors. For this reason, it is recommended to include more practices that increase health literacy among students of the faculty of sports sciences.

Keywords

Health Literacy, Healthy Lifestyle Behaviours, Physical Activity, Faculty of Sport Sciences Students

References

• 1. Abdurrahman G, Şener Ü, Karabacak H, Üçok K. Kadın ve erkek genç erişkinler arasında fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi farklılıklarının araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi, 2011; 12(3), 145-150.
• 2. Agopyan A. Comparison of body composition, cardiovascular fitness, eating and exercise habits among university students. Anthropologist, 2015; (19), 145-156.
• 3. Arabacı R, Çankaya C. Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel aktivite düzeylerinin araştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2007; 20(1), 1-15.
• 4. Bahar Özvarış Ş. Sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme. Halk Sağlığı Temel Bilgiler İçinde Ç. Güler, L. Akın, (Eds). Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2006; s. 1131- 1186, Ankara.
• 5. Balçık PY, Taşkaya S, Şahin B. Sağlık okur-yazarlığı. TAF Prev Med Bull; 2014; 13(4):321-326.
• 6. Balta ST, Kılıç T. Examining the healthy lifestyle behaviors of the university students. Turkish Studies, 2019; 14(1), 425-438.
• 7. Baron RM, Kenny DA. The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 1986; 51(6), 1173. doi: https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
• 8. Berkman ND, Dewalt DA, Pignone MP, Sheridan SL, Lohr KN and Lux L. Literacy and health outcomes. Evid RepTechnol Assess; 2004; 87: 1-8.
• 9. Beydağ KD, Uğur E, Sonakın C, Yürügen B. Sağlık ve yaşam dersinin üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2014; 3(1), 599-609.
• 10. Bidlack WR. interrelationships of food, nutrition, diet and health: the national association of state universities and land grant colleges white paper. J Am Coll Nutr; 1996; 15:422-433.
• 11. Bize R, Johnson JA, Plotnikoff RC. Physical activity level and health- related quality of life in the general adult population: a systematic review. Preventive medicine, 2007; 45(6), 401-415.
• 12. Bozkuş T, Türkmen M, Kul M, Özkan A, Öz Ü, Cengiz C. Beden eğitimi ve spor yüksekokulu’nda öğrenim gören öğrencilerin fiziksel aktivite düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi ve ilişkilendirilmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 2013; 1(3), 49-65.
• 13. Buja A, Rabensteiner A, Sperotto M, Grotto G, Bertoncello C, Cocchio S, ... Baldo V. Health literacy and physical activity: a systematic review. Journal of Physical Activity and Health, 2020;17(12), 1259-1274.
• 14. Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (25. Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2019.
• 15. Chen MY, Wang EK, Yang RJ, Liou YM. Adolescent health promotion scale: Development and psychometric testing. Public Health Nursing, 2003; 20(2), 104-110.
• 16. Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat üniversitesi elazığ sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 2011; 16(2), 78-83.
• 17. Craig CL, Marshall AL, Sjöström M, Bauman AE, Booth ML, Ainsworth BE, ... Oja P. International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Medicine & Science in Sports & Exercise, 2003; 35(8), 1381-1395.
• 18. Çimen M, Alp M. Ortaokul öğrencilerinin sağlıkla ilgili fiziksel uygunluk bilgisi ve fiziksel aktivite düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2023; 6(4), 1096-1110. https://doi.org/10.38021/asbid.1287601
• 19. Çimen S. 15-18 yaş grubu gençlerde riskli sağlık davranışları ölçeğinin geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. 2003.
• 20. Ebem Z. Health promoting behaviors and exercise stages of change levels of university students at transition to university (Unpublished Master's Thesis). Ankara: Middle East Technical University the Department of Physıcal Educatıon and Sports. 2007.
• 21. Ergün S, Sürücüler HK, Işık R. Ergenlerde e-sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları: Balıkesir örneği. Jaren, 2019; 5(3), 194-203.
• 22. Ertop NG, Yılmaz A, Erdem Y. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimleri. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2012; 14(2), 1-7.
• 23. García-García D, Bazán MJA, Pérez-Rivas FJ. Correlation between health and ehealth literacy and a healthy lifestyle: A Cross-Sectional Study of Spanish Primary Healthcare Patients. In Healthcare, 2023;11(22), p. 2980. MDPI.
• 24. George D, Mallery P. IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge, 2010.
• 25. Gül İ, Yeşiltaş A, Şahin S. The relationship between healthy lifestyle behaviors and health literacy: A study on university students. Journal of International Health Sciences and Management, 5(9), 2019; 26-43.
• 26. Gürbüz S. Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici Ve Durumsal Etki Analizleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• 27. Hayes AF. Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis: A Regression-Based Approach (2. Edition). New York: Guilford publications, 2018.
• 28. Imanian M, Hosseini M, Torab TA, Shakeri N, Matbouei M. Relationship between health literacy and health-promoting behaviors in patients with heart failure referred to clinics of Shahid Beheshti University of Medical Sciences. An International Peer Reviewed Open Access Journal for Rapid Publication, 2017; 10(1), 116.
• 29. Julavanichpong T, Hanmanop K, Huan-Kim T, Maneejak T, Namthongton N, Suwatthanapiriy V, ... Choosakul C. Contrasting health literacy in physical activities: a study across various academic stages in exercise and sport science students. ACPES Journal of Physical Education, Sport, and Health (AJPESH), 2023; 3(2), 152-156.
• 30. Karaca A, Ergen E, Koruç Z. Fiziksel aktivite değerlendirme anketi (fada) güvenirlik ve geçerlik çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 2000; 11(1), 17-28.
• 31. Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. (31. Basım). Nobel Akademi Yayıncılık, Ankara, 2016.
• 32. Kargün M, Togo O, Biner M, Pala A. Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2016; 1(1), 61-72.
• 33. Kasımoğlu N, Karakurt P, Başkan SA. The relationship between university students-health literacy and healthy lifestyle behaviors. International Journal Of Health Services Research And Policy, 2023; 8(1), 38-47.
• 34. Kazak A, Başaran F, Coşkun N, Karakullukçu S. Sağlıkla ilgili bölümlerde okuyan üniversite öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Kocaeli Tıp Dergisi, 2021; 10(3), 273-283.
• 35. Kılıç T, Uğurlu A, Doğan A. Öğretmenlik bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2017; 1(1), 38-43.
• 36. Kolnik TŠ, Hozjan D, Babnik K. Health literacy and health related lifestyle among nursing students. Pielegniarstwo XXI wieku/Nursing in the 21st Century, 2017;16(2), 42-46.
• 37. Kriska AM. Caspersen CJ. Introduction to collection of physical activity questionnaires. Med. Sci. Sports. Exerc.1997; 29: S5-S9.
• 38. Lange M, Löwe A, Stassen G, Schaller A. Health literacy, health status and health behaviors of German students–study protocol for the “Healthy Habits” cohort study. BMC Public Health, 2021; 21, 1-10.
• 39. Liu S, Lu Y, Wang D, He X, Ren W, Kong D, Luo Y. Impact of digital health literacy on health-related quality of life in Chinese community- dwelling older adults: the mediating effect of health-promoting lifestyle. Frontiers in Public Health, 2023; 11, 1200722.
• 40. MacKinnon DP, Lockwood CM, Williams J. Confidence limits for the indirect effect: Distribution of the product and resampling methods. Multivariate Behavioral Research, 2004; 39(1), 99-128. doi: https://doi.org/10.1207/s15327906mbr3901_4
• 41. Okyay P, Abacıgil F. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması (1. Baskı). T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü Sağlığın Teşviki Daire Başkanlığı, Ankara, 2016.
• 42. Özbaşaran F, Çakmakçı A, Güngör N. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu öğrencilerinin sağlık davranışlarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2004; 7(3): 43-55.
• 43. Özdinç M. Fiziksel Aktivite ve Uyku Kalitesi. (Ed. Esen HT, Tutal V). Spor ve Sağlık Alanında Bilimsel Çalışmalar-2 içinde (s. 53-71). Gece Kitaplığı, Ankara, 2021.
• 44. Özkan S, Yılmaz E. Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2008; 3(7), 89-105.
• 45. Öztürk M. Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 2005.
• 46. Preacher KJ, Hayes AF. Contemporary Approaches to Assesing Mediation in Communication Research. Hayes AF, Slater MD. Snyder LB. (Ed.) In: The SAGE sourcebook of advanced data analysis methods for communication research. (p. 13-54). California: Sage Publications, 2008.
• 47. Preacher KJ, Rucker DD, Hayes AF. Addressing moderated mediation hypotheses: Theory, methods, and prescriptions. Multivariate Behavioral Research, 2007; 42(1), 185-227. doi: https://doi.org/10.1080/00273170701341316
• 48. Safeer RS, Jann K. Health Literacy: The gap between physicians and patients. Am Fam Physician, 2005; 72(3), 463-468.
• 49. Savcı FDS, Öztürk UFM, Arıkan FDH. Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri. Türk Kardiyol Dern Arfl, 2006;34(3), 166-172.
• 50. Savucu Y. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 2020; 2(1), 34-43.
• 51. Soykan H, Şengül H. Sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarıyla ilişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2021; 10(4), 691-704.
• 52. Speck BJ. From exercise to physical activity. Holistictic Nursing Practice: 2002;16 (5), 24-31.
• 53. Tabachnick BG. Fidell LS. Using multivariate statistics. Boston: Pearson,2013.
• 54. Taş TA, Akış N. Sağlık okuryazarlığı. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2016; 25(3), 119-124.
• 55. Tatar M. Tıp fakültesi öğrencilerinde sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarıyla ilişkisi ve sağlık okuryazarlığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Tıp Fakültesi Halk Sağılığı Anabilim Dalı, Kırıkkale Üniversitesi. Kırıkkale, 2020.
• 56. Türkay İK, Suna G. Examination of body mass indexes, blood glucose, hemoglobin a1c and insulin resistance levels of individuals applying to sports center. International Journal of Applied Exercise Physiology, 2020; 9(5), 248-252.
• 57. Whitehead D. Health promoting hospitals: the role and function of nursing. Journal of Clinical Nursing, 2005;14: 20–27.
• 58. WHO. Constitution. World Health Organization, Geneva, 1948
• 59. World Health Organization (WHO). Concepts and examples in the eastern mediterranean region. Individual Empowerment Conference Working Document. 7th Global Conference on Health Promotion Promoting Health and Development. Nairobi, Kenya, 2009.
• 60. Yalçınkaya M, Özer FG. Karamanoğlu AY. Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007; 6(6), 409-420.
• 61. Yılmazel G. Çetinkaya F, Sağlık Okuryazarlığının Toplum Sağlığı Açısından Önemi. TAF Prev Med Bull, 2016; 15(1).